2030 पर्यंत भारताच्या दारूगोळ्याची मागणी अदानी 100% पूर्ण करणार

या दशकाच्या अखेरीस भारताच्या देशांतर्गत गरजांचा मोठा वाटा पूर्ण करून जागतिक स्तरावर एक महत्त्वपूर्ण कंपनी बनण्याचे उद्दिष्ट ठेवून अदानी डिफेन्स अँड एरोस्पेस त्यांच्या लहान शस्त्रास्त्रे आणि दारूगोळा क्षमता वेगाने वाढवत आहे. त्यांच्या अत्याधुनिक सुविधेमधून याआधीच नाटो-ग्रेड दारूगोळा निर्यात होत असल्याने, कंपनी भारताच्या आत्मनिर्भर भारत (स्वावलंबित भारत) व्हिजनचा आधारस्तंभ म्हणून स्वतःची ओळख तयार करत आहे.

एप्रिल 2024 पासून कार्यरत, अदानीचे दारूगोळा उत्पादन संकुल कमिशनिंग टप्प्यापासून विक्रमी वेळेत निर्यातीकडे वळले आहे. जून 2024 पर्यंत, सुविधा पूर्णपणे कार्यरत झाल्यानंतर फक्त दोन महिन्यांत, कंपनीने आंतरराष्ट्रीय ग्राहकांना नाटोची मान्यता असलेले राउंड, विशेषतः 7.62×51 मिमी आणि 5.56×4  मिमी, पाठवण्यास सुरुवात केली. अधिकाऱ्यांना या महत्त्वपूर्ण कामगिरीचा अभिमान आहे.

अर्थात ग्राहकांची माहिती उघड न करण्याच्या करारांमुळे ती गोपनीय ठेवली असली तरी, अदानी यांनी दुजोरा दिला आहे की कंपनीचा निर्यात आता एक प्रमुख महसूल चालक आहे, 2030 पर्यंत परदेशी बाजारपेठेतील एकूण उलाढालीच्या 25 टक्के माल आपल्या कंपनीचा असेल या लक्ष्यासह कंपनी सध्या काम करत आहे.

कंपनीच्या अधिकाऱ्यांनी भारतशक्तीशी बोलताना सांगितले की, उत्पादन लाइन जवळजवळ 100 टक्के स्वदेशी आहे, ज्यामध्ये ब्रास स्ट्रिप प्रोसेसिंगपासून ते केस मॅन्युफॅक्चरिंग आणि फायनल असेंब्लीपर्यंत सर्व काही समाविष्ट आहे.

“आम्ही ब्रास स्ट्रिपपासून सुरुवात करतो. कप, केस, बुलेट, सर्वकाही इथेच बनवले जाते. सध्या आयात केलेला एकमेव घटक म्हणजे प्राइमर, जो आम्ही पुढील दोन वर्षांत पूर्णपणे स्वदेशी बनवण्याची योजना आखत आहोत,” असे कानपूर येथील एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने या प्रतिनिधीसाठी आयोजित केलेल्या कानपूर सुविधा वॉकथ्रू दरम्यान सांगितले.

2027 पर्यंत, कंपनीला लहान आणि मध्यम-कॅलिबर दारूगोळ्यात पूर्ण स्वावलंबी होऊ अशी अपेक्षा आहे, ज्यामुळे परदेशी घटकांवरील कोणतेही अवलंबित्व दूर होईल.

अदानी डिफेन्सने गेल्या 15 महिन्यांत 99.45 टक्के गुणवत्ता स्वीकृती दराचा दावा केला आहे, ज्याचे श्रेय कंपनी कठोर गुणवत्ता नियंत्रण आणि प्रगत चाचणी पायाभूत सुविधांना देते.

“आमचे ध्येय केवळ व्हॉल्यूम नाही तर विश्वास आहे. प्रत्येक फेरी पूर्ण सुसंगततीने पार पाडली पाहिजे. आघाडीच्या सैनिकाने ट्रिगर दाबण्यापूर्वी कधीही दोनदा विचार करू नये,” असे कार्यकारी अधिकाऱ्यांनी जोर देऊन सांगितले.

कानपूर येथील ही सुविधा सध्या 500 एकरवर पसरलेली आहे, ज्यामध्ये भविष्यातील विस्तारासाठी अतिरिक्त 250 एकर जागा राखून ठेवली आहे. कंपनीची महत्त्वाकांक्षा धाडसी आहे: जर खरेदी पाइपलाइन जुळल्या आणि मागणीचा अंदाज स्थिर राहिला तर 2030 पर्यंत भारतातील लहान, मध्यम आणि मोठ्या क्षमतेच्या दारूगोळ्यांच्या 90 ते 100 टक्के गरजा पूर्ण करणे,

समांतरपणे, अदानी आयात आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील पुरवठादारांवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी प्रणोदक उत्पादनाचे स्थानिकीकरण करण्यावर काम करत आहे, जसे की म्युनिशन्स इंडिया लिमिटेड (एमआयएल).

पारंपरिक शस्त्रास्त्र उत्पादन केंद्रांजवळ असूनही, अदानी डिफेन्स आग्रहाने सांगते ते सार्वजनिक क्षेत्रातील कंपन्यांना विस्थापित करण्याचा प्रयत्न करीत नाही.

“मागणी पुरेशी आहे. आमचे लक्ष स्पर्धा करण्यावर नाही, तर पूरक आणि दर्जा वाढवण्यावर आहे,” असे कार्यकारी अधिकारी म्हणाले.

लहान शस्त्रे आणि दारूगोळा क्षेत्रात अदानीचा आक्रमक प्रवेश भारताच्या संरक्षण परिसंस्थेतील मोठ्या बदलाचे प्रतिबिंबित दाखवून देतो, जिथे खाजगी क्षेत्रातील खेळाडू सार्वजनिक क्षेत्रातील दिग्गजांसह जागा सामायिक करू लागले आहेत. सरकारी सुधारणा, स्वदेशी क्षमतेला प्रोत्साहन आणि निर्यात-चालित धोरणे हे सर्व भारताला एक विश्वासार्ह जागतिक संरक्षण पुरवठादार बनवण्यासाठी एकत्रित होत आहेत.

हुमा सिद्दीकी