भारताच्या संरक्षण क्षमतांना बळकटी देण्याच्या उद्देशाने करण्यात आलेल्या एका महत्त्वाच्या करारामध्ये, नागपूरस्थित सोलार ग्रुपचा एक प्रमुख भाग असलेल्या इकॉनॉमिक एक्सप्लोझिव्ह लिमिटेडने (ईईएल) महाराष्ट्र सरकारबरोबर सामंजस्य करारावर स्वाक्षऱ्या केल्या. दावोस येथे झालेल्या जागतिक आर्थिक मंचाच्या (डब्ल्यूईएफ) शिखर परिषदेदरम्यान बुधवारी या करारावर स्वाक्षऱ्या करण्यात आल्या, ज्यामुळे संरक्षण आणि एरोस्पेस क्षेत्रातील वाढीला चालना देण्यासाठी राज्याची वचनबद्धता अधोरेखित झाली.explosives and high-energy materials चा भारतातील सर्वात मोठ्या उत्पादक आणि निर्यातदार असलेल्या ईईएलने महाराष्ट्राच्या ‘एरोस्पेस आणि संरक्षण धोरण’ च्या अंतर्गत ‘अँकर मेगा प्रकल्प’ स्थापन करण्याची योजना आखली आहे. या प्रकल्पाचा उद्देश कंपनीच्या उत्पादन क्षमतेत लक्षणीय वाढ करणे आणि महत्त्वपूर्ण क्षेत्रांमध्ये स्वावलंबनासाठी भारताच्या ‘आत्मनिर्भर भारत’ उपक्रमाशी सुसंगत अत्याधुनिक संरक्षण उत्पादनांची श्रेणी सादर करणे हा आहे.
हा प्रस्तावित प्रकल्प propellants, warhead explosives, दारूगोळा, संरक्षण इलेक्ट्रॉनिक्स, ड्रोन, यूएव्ही आणि next-generation explosivesसह प्रमुख संरक्षण उत्पादनांच्या निर्मिती आणि विस्तारावर लक्ष केंद्रित करणार आहे. याव्यतिरिक्त, high-energy explosives and propellants ची महत्त्वाकांक्षी लष्करी वाहतूक व्हावी यासाठी विमाने आणि लहान, मध्यम आणि मोठ्या आकाराचा दारूगोळा आणि रसायने विकसित करण्याची ईईएलची योजना आहे.
2018 च्या एरोस्पेस आणि संरक्षण धोरणांतर्गत ईईएलच्या पूर्वीच्या मेगा प्रकल्पात आधीच लक्षणीय प्रगती झाली आहे. कंपनीच्या निवेदनात म्हटले आहे की 1 हजार 350 कोटी रुपयांची गुंतवणूक करण्यात आली होती, ज्यापैकी 800 कोटी रुपये डिसेंबर 2024 पर्यंत वापरण्यात आले.
या यशाच्या आधारे, नवीन अँकर मेगा प्रकल्पात 12 हजार 780 कोटी रुपयांची भरीव गुंतवणूक समाविष्ट करण्यात आली आहे. हा उपक्रम महाराष्ट्राच्या ‘थ्रस्ट सेक्टर प्रोत्साहन योजने’ अंतर्गत येतो आणि राज्याच्या मागास भागात स्थापन केला जाईल, ज्यामुळे सामाजिक-आर्थिक विकास होईल आणि रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील,”असे निवेदनात म्हटले आहे.
ईईएलच्या प्रवक्त्याने सांगितले की, “अँकर मेगा प्रकल्प संरक्षण क्षेत्रात भारताचे स्वावलंबन वाढवण्यासाठी आणि एरोस्पेस तसेच उच्च-ऊर्जा सामग्रीमध्ये देशाची स्वदेशी क्षमता वाढवण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.” या प्रकल्पामुळे नवोन्मेषाला चालना मिळेल, स्थानिक उत्पादनाला पाठबळ मिळेल आणि प्रमुख संरक्षण तंत्रज्ञानासाठी आयातीवरील भारताचे अवलंबित्व कमी होईल अशी अपेक्षा आहे.
भारतीय सशस्त्र दलांच्या सहकार्याने विशिष्ट, आयात-पर्यायी उत्पादने विकसित करण्यात ईईएल आघाडीवर आहे. हा सामंजस्य करार संरक्षण आणि अंतराळ क्षेत्रातील भारताच्या धोरणात्मक उद्दिष्टांमध्ये योगदान देण्याच्या कंपनीच्या वचनबद्धतेला आणखी बळकटी देतो.
MSN Holdings महाराष्ट्रात प्रगत लिथियम बॅटरी उत्पादन सुविधा उभारणार
“14 हजार 652 कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीसह हा प्रकल्प सुमारे 8 हजार 760 व्यक्तींसाठी, विशेषतः विदर्भातील मागास भागात प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष रोजगाराच्या संधी निर्माण करून महाराष्ट्राचा औद्योगिक परिदृश्य बदलण्यास सज्ज आहे,” असे कंपनीच्या प्रसिद्धीपत्रकात म्हटले आहे.
कारखान्यात तयार केल्या जाणाऱ्या प्रगत बॅटरी आणि सेल हे आघाडीच्या युरोपियन कंपनीच्या सहकार्याने केलेल्या व्यापक संशोधन आणि विकास प्रयत्नांचे परिणाम आहेत. या तांत्रिक प्रगतीमुळे खर्च आणि वजन कमी होऊन आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत भारतीय निर्मित लिथियम बॅटरीच्या निर्यात क्षमतेला बळकटी देऊन भारतीय ग्राहकांना फायदा होईल.
मागास भागात ही अत्याधुनिक उत्पादन सुविधा स्थापन करून, हा प्रकल्प पूरक औद्योगिक परिसंस्थेची निर्मिती करण्यास चालना देईल, रोजगाराच्या संधी निर्माण करेल आणि क्षेत्राच्या सामाजिक-आर्थिक विकासात योगदान देईल.
टीम भारतशक्ती
