भारत आणि न्यूझीलंड यांनी नुकताच संरक्षण सहकार्याबाबत एक सामंजस्य करार (MoU) केला आहे, जो दोन्ही देशांच्या सुरक्षा भागीदारीला बळकट करतो आणि Indo-Pacific क्षेत्रातील सागरी सुरक्षा प्रयत्नांना प्रगती देतो. हा करार पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि न्यूझीलंडचे पंतप्रधान क्रिस्टोफर लक्सन यांच्या दिल्लीतील 17 मार्चच्या भेटीनंतर करण्यात आला.
मोदी आणि लक्सन यांनी द्विपक्षीय चर्चेदरम्यान, संरक्षण सहकार्य संस्थात्मक करण्याची आवश्यकता अधोरेखित केली. याबाबत पंतप्रधान मोदी म्हणाले की, “दोन्ही देश संरक्षण उद्योग क्षेत्रातील सहकार्याचा रोडमॅप विकसित करण्यावर भर देतील आणि एक मुक्त, खुले आणि सुरक्षित इंडो-पॅसिफिक क्षेत्र सुनिश्चित करण्यासाठीच्या त्यांच्या सामायिक कटिबद्धतेवर जोर देतील.”
“आम्ही विस्तारवादाच्या नव्हे, तर विकासाच्या धोरणावर विश्वास ठेवतो,” असे म्हणत, मोदींनी यावेळी इंडो-पॅसिफिकमधील चीनच्या आक्रमक भूमिकेचा अप्रत्यक्ष उल्लेख केला.
लक्सन यांनी समान चिंता व्यक्त करत इंडो-पॅसिफिकमधील “आव्हानात्मक धोरणात्मक दृष्टिकोनावर” भर दिला. “मी सामायिक चिंता दूर करण्यासाठी आणि स्थिर व समृद्ध प्रदेशात योगदान देण्यासाठी आमची दृढ वचनबद्धता पुन्हा व्यक्त करतो,” असे ते म्हणाले.
इंडो-पॅसिफिकमधील सामायिक हितसंबंध
बैठकीनंतर प्रसिद्ध झालेल्या संयुक्त निवेदनात, जागतिक सुरक्षेतील वाढत्या अनिश्चितता आणि इंडो-पॅसिफिकमध्ये स्थिरता राखण्याचे महत्त्व अधोरेखित करण्यात आले.
“सागरी देश म्हणून भारत आणि न्यूझीलंड हे खुल्या, सर्व-समावेशक, स्थिर आणि समृद्ध इंडो-पॅसिफिकमध्ये मजबूत समान हितसंबंध सामायिक करतात, जिथे नियमांवर आधारित आंतरराष्ट्रीय व्यवस्था कायम ठेवली जाते,” असे निवेदनात म्हटले आहे.
या करारामुळे नियमित द्विपक्षीय संरक्षण संबंध स्थापित होतील, ज्यामुळे दोन्ही देशांमधील जवळचे सहकार्य सुनिश्चित होईल. दोन्ही नेत्यांनी सागरी सुरक्षेवर आणि महत्त्वाच्या सागरी मार्गांच्या संरक्षणावर सतत संवाद साधण्याची गरज यावरही भर दिला.
संरक्षण क्षेत्रातील प्रगती
न्यूझीलंडने संयुक्त सागरी दलांमध्ये भारताच्या सहभागाचे स्वागत केले आणि न्यूझीलंडच्या कमांड टास्क फोर्स 150 दरम्यान संरक्षण सहकार्यातील प्रगतीचा आढावा घेतला.
दोन्ही राष्ट्रांनी गेल्या शतकात एकत्र लढलेल्या भारतीय आणि न्यूझीलंडच्या सेवा कर्मचाऱ्यांचा सन्मान करत, त्यांच्या सामायिक लष्करी इतिहासाची ओळख पटवली.
नेत्यांनी संयुक्त लष्करी सराव, स्टाफ कॉलेज एक्सचेंज, उच्च-स्तरीय संरक्षण शिष्टमंडळे आणि नौदल बंदर कॉलसह चालू संरक्षण सहकार्यांचे कौतुक केले.
उल्लेखनीय बाब म्हणजे, भारतीय नौदलाचे पाणबुडी वाहक जहाज ‘तारिणी’ने, डिसेंबर 2024 मध्ये क्राइस्टचर्चमधील लिटल्टन येथे पोर्ट कॉल केला होता, तर रॉयल न्यूझीलंड नौदलाचे ‘HMNZS टे काहा’ जहाज लवकरच मुंबईला भेट देणार आहे, जे दोन्ही राष्ट्रांमधील वाढत्या संरक्षण संबंधांना अधिक अधोरेखित करते.
या नवीन संरक्षण सहकार्य करारासह, भारत आणि न्यूझीलंड प्रादेशिक सुरक्षा, स्थिरता आणि सागरी सुरक्षिततेसाठी त्यांच्या वचनबद्धतेची पुष्टी करतात, जो त्यांच्या धोरणात्मक भागीदारीतील एक महत्वाचा टप्पा आहे.
टीम भारतशक्ती
