मॉरिशस आणि IOR ला बळकटी देण्यासाठी भारताची आर्थिक पॅकेजची घोषणा

मंदिरांची नगरी वाराणसीमध्ये गुरुवारी दोन धर्मनिरपेक्ष घोषणा झाल्या: मॉरिशसचे पंतप्रधान नवीनचंद्र रामगुलाम यांच्या उपस्थितीत, भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मॉरिशसच्या पायाभूत सुविधा, आरोग्यसेवा, रोजगार निर्मिती आणि सागरी सुरक्षेच्या विकासाला पाठिंबा देण्यासाठी 680 दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्सचे विशेष आर्थिक पॅकेज जाहीर केले.

मोदींनी महासागर – Mutual & Holistic Advancement for Security & Growth Across Regions ची देखील घोषणा केली, हे एक धोरण आहे जे हिंद महासागरात चीनच्या प्रभावाचा विस्तार करण्याच्या प्रयत्नांना आव्हान देण्याचे उद्दिष्ट ठेवते.

आर्थिक पॅकेज सार्वजनिक आरोग्यसेवा वाढविण्यासाठी 500 खाटांचे सर सीवूसागर रामगुलाम राष्ट्रीय रुग्णालय, आयुष सेंटर ऑफ एक्सलन्स, भारताच्या पारंपरिक कल्याण प्रणालींचा आंतरराष्ट्रीय विस्तार, पशुवैद्यकीय शाळा आणि प्राणी रुग्णालय तसेच आपत्कालीन प्रतिसाद आणि सागरी देखरेख मजबूत करण्यासाठी हेलिकॉप्टर तरतुदींना निधी देईल.

“आजचे पॅकेज ही मदत नाही, तर ती आपल्या सामायिक भविष्यातील गुंतवणूक आहे,” असे संयुक्त पत्रकार परिषदेत मोदी म्हणाले. त्यांनी चागोस कराराच्या समाप्तीबद्दल मॉरिशसचे अभिनंदन केले आणि त्याला मॉरिशसच्या सार्वभौमत्वासाठी “ऐतिहासिक विजय” म्हटले. “भारताने नेहमीच वसाहतवादमुक्तीच्या कारणाचे समर्थन केले आहे आणि मॉरिशसला त्याच्या योग्य दाव्यांमध्ये पाठिंबा दिला आहे.”

पूर्ण होण्याच्या मार्गावर असलेल्या इतर प्रकल्पांमध्ये पोर्ट लुईस आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरील हवाई वाहतूक नियंत्रण टॉवर, मोटरवे एम4 आणि रिंग रोड फेज II सारख्या प्रमुख वाहतूक पायाभूत सुविधांचा विकास आणि सागरी व्यापार क्षमता वाढवण्यासाठी प्रगत बंदर उपकरणे खरेदी करणे यांचा समावेश आहे.

भारताने मॉरिशसच्या बंदर पायाभूत सुविधांच्या पुनर्विकासात मदत करण्यास आणि चागोस मरीन प्रोटेक्टेड एरियाभोवती सागरी देखरेख आणि संवर्धन प्रयत्नांना पाठिंबा देण्यास तत्वतः सहमती दर्शविली आहे.

चालू आर्थिक वर्षासाठी भारताने 25 दशलक्ष डॉलर्सची अर्थसंकल्पीय मदत देण्याचे वचन दिले आहे. दोन्ही बाजू गेल्या वर्षी मॉरिशसमध्ये सादर केलेल्या UPI आणि RuPay सारख्या डिजिटल पेमेंट फ्रेमवर्कवर आधारित स्थानिक चलनांमध्ये व्यापार सक्षम करण्यासाठी काम करतील.

“यामुळे केवळ व्यवहार खर्च कमी होणार नाही तर आपल्या द्विपक्षीय व्यापाराची लवचिकता देखील वाढेल,” असे मोदींनी अधोरेखित केले.

विज्ञान, समुद्रशास्त्र, ऊर्जा, जलविज्ञान, समुदाय विकास आणि क्षमता बांधणी यासह अनेक सामंजस्य करारांवर यावेळी स्वाक्षरी करण्यात आली. आयआयटी मद्रास आणि इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ प्लांटेशन मॅनेजमेंट यांनी मॉरिशस विद्यापीठासोबत करार केले, ज्यामुळे सहयोगी संशोधन आणि नवोपक्रमासाठी पाया रचला गेला.

पंतप्रधान रामगुलाम यांनी गंगा आरतीमध्ये भाग घेतला आणि काशी विश्वनाथ मंदिराला भेट दिली, ज्यामुळे भारत आणि मॉरिशस शतकानुशतके बांधलेले आध्यात्मिक आणि सभ्य संबंध अधोरेखित झाले.

हुमा सिद्दीकी