![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
ULPGM-V3 हे लेसर-मार्गदर्शित, रणगाडाविरोधी क्षेपणास्त्र आहे, जे DRDO च्या रिसर्च सेंटर इमरातने (RCI) विकसित केले आहे. हलक्या वजनाचे आणि मनुष्याने वाहून नेण्याजोग्या या क्षेपणास्त्राची रचना मोठ्या शस्त्रसज्ज चिलखती रणगाडे, वाहने आणि तटबंदी असलेल्या बंकर्सवर ‘टॉप-अटॅक’ अचूक हल्ल्यासाठी करण्यात आली आहे. V3 प्रकार प्रगत मार्गदर्शन आणि लक्ष्यीकरण वैशिष्ट्यांसह पूर्वीच्या नमुन्यांवर आधारित आहे.
यापूर्वी, DRDO च्या टर्मिनल बॅलिस्टिक रिसर्च लॅबोरेटरीने (TBRL) विकसित केलेल्या ULPGM-V2 मध्ये अनेक वॉरहेड संरचना होत्या. एरो इंडिया 2025 मध्ये पहिल्यांदा अनावरण करण्यात आलेल्या ड्रोन-प्रक्षेपित, विस्तारित-श्रेणीच्या शस्त्रास्त्रांच्या उत्क्रांतीमध्ये इमेजिंग इन्फ्रारेड (IIR) सीकर्स आणि ड्युअल-थ्रस्ट प्रोपल्शन यासारख्या सुधारणा समाविष्ट आहेत, ज्या V3 आवृत्तीमध्ये एकत्रित केले जाण्याची शक्यता आहे.
ULPGM-V3 ची प्रमुख वैशिष्ट्ये
- वर्ग आणि श्रेणीः पुढील पिढीचे हवेतून जमिनीवर मारा करणारे क्षेपणास्त्र, ज्याला ULM-ER (मानवरहित प्रक्षेपित मुनिशन – विस्तारित श्रेणी) असेही म्हणतात.
- मार्गदर्शन प्रणाली: IIR शोधकांसह निष्क्रिय होमिंग, दिवस आणि रात्री दोन्ही वेळी fire-and-forget क्षमता सक्षम करते.
- कामगिरी: 12.5 किलो वजनाचे, ड्युअल-थ्रस्ट सॉलिड मोटरद्वारे समर्थित, दिवसाच्या प्रकाशात 4 किमी आणि रात्री 2.5 किमी पर्यंत कार्यरत श्रेणीसह
- कनेक्टिव्हिटी आणि पेलोड: द्वि-मार्गी डेटालिंक कम्युनिकेशन आणि अनेक वॉरहेड प्रकारांना समर्थन देते, ज्यामुळे ते उच्च अचूकतेसह हलणारे आणि स्थिर लक्ष्यांवर मारा करू शकते.
DRDO सोबत भागीदारी करणाऱ्या अनेक भारतीय स्टार्ट-अप्सपैकी एक असलेल्या न्यूजस्पेस रिसर्च टेक्नॉलॉजीज, बंगळुरूने स्वदेशी विकसित UAV मधून हे क्षेपणास्त्र प्रक्षेपित केले. अदानी डिफेन्स आणि भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड (BDL) सारख्या डेव्हलपमेंट-कम-प्रॉडक्शन पार्टनर्ससह (DCPP) 30 हून अधिक MSMEs आणि स्टार्ट-अप्सनी या प्रकल्पात योगदान दिले.
चाचणी क्षेत्र आणि अलीकडील प्रगती
कुर्नूलमधील NOAR ची निवड प्रगत चाचणी सुविधांमध्ये सीमावर्ती तंत्रज्ञानाला मान्यता देण्याच्या DRDO च्या धोरणाशी सुसंगत आहे. या श्रेणीने अलीकडेच उच्च-ऊर्जा निर्देशित ऊर्जा शस्त्रांच्या (DEW) यशस्वी चाचण्यांचे आयोजन केले आहे, जे ड्रोन्च्या मोठ्या थव्याला आणि फिक्स्ड-विंग UAV ला निष्प्रभ करण्यास सक्षम आहेत, जे भारताच्या वाढत्या उच्च-तंत्रज्ञान संरक्षण चाचणी परिसंस्थेला अधोरेखित करते.
भारताच्या क्षेपणास्त्र क्षमतांना ‘मोठी चालना’ म्हणून या चाचणीचे कौतुक करत, हे यश महत्त्वपूर्ण संरक्षण तंत्रज्ञान आत्मसात करून त्याचे उत्पादन करण्यातील भारतीय उद्योगाची परिपक्वता दर्शवते, असे सोशल मीडियावर संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी सांगितले.
संरक्षण संशोधन आणि विकास विभागाचे सचिव आणि DRDOचे अध्यक्ष डॉ. समीर कामत यांनीही टीम आणि उद्योगातील भागीदारांचे अभिनंदन करत शस्त्रांचा हा विकास “भविष्यातील लढाऊ परिस्थितीसाठी काळाची गरज” असल्याचे म्हटले.
टीम भारतशक्ती
