स्वदेशी संरक्षण उत्पादनाला चालना देण्यासाठी, भारताच्या संरक्षण मंत्रालयाने (MoD) ‘हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL)’ सोबत, 156 लाइट कॉम्बॅट हेलिकॉप्टर्स (LCH) ‘प्रचंड’ (Prachand) साठी 62,700 कोटी रुपयांच्या करारावर स्वाक्षरी केली. यामध्ये अन्य प्रशिक्षण आणि संबंधित उपकरणांचाही समावेश आहे.
या करारानुसार, 66 LCH भारतीय वायुसेनेला (IAF) दिली जातील, तर भारतीय सैन्याला (Indian Army) एका स्वतंत्र करारांतर्गत, 90 LCH दिली जातील. संरक्षण मंत्रालयाच्या कॅबिनेट समितीने (CCS) शुक्रवारी, या प्रस्तावाला मंजुरी दिल्यानंतर अंतिम स्वाक्षरी करण्यात आली.
इंडियन एअरफोर्ससाठी पहिले वेट-लीज्ड फ्लाइट रिफ्यूलिंग एअरक्राफ्ट
त्याच दिवशी, संरक्षण मंत्रालयाने भारतीय वायुसेना आणि भारतीय नौदलाच्या पायलट्ससाठी, हवेतल्या हवेत इंधन भरण्याच्या प्रशिक्षणासाठी मेट्रिया मॅनेजमेंटसोबत फ्लाइट रिफ्यूलिंग एअरक्राफ्ट (FRA) वेट-लीज करण्यासाठी करार केला. वेट-लीज केलेला KC-135 एअरक्राफ्ट सहा महिन्यांत दाखल होईल, ज्यामुळे IAF कडून वेट-लीज केलेला पहिला FRA होईल.
स्वदेशी उत्पादन आणि युद्ध क्षमतेला गती
HAL ने जून 2024 मध्ये, ‘LCH प्रचंडसाठी’ प्रारंभिक ऑर्डर मिळवली होती, आणि हे हेलिकॉप्टर HAL च्या तुमकुरू संयंत्रात कर्नाटकमध्ये तयार होत आहेत. प्रचंड हे एकमेव अटॅक हेलिकॉप्टर आहे जे 5,000 ते 16,400 फूट उंचीवर ऑपरेट करू शकते, ज्यामुळे ते सियाचिन ग्लेशियर आणि पूर्वीच्या लडाखमधील उच्च उंचीवरील ऑपरेशन्ससाठी आदर्श आहे.
एयर-टू-ग्राउंड आणि एयर-टू-एयर मिसाईल क्षमतांसह सुसज्ज असलेले, LCH हे उन्नत डेटा चिप्ससह इंटिग्रेटेड आहे, जे नेटवर्क-केंद्रित ऑपरेशन्स आणि फोर्स मल्टिप्लिकेशनला सक्षम करते. भारतीय वायुसेनेने ऑक्टोबर 2022 मध्ये प्रचंड हेलिकॉप्टर औपचारिकपणे स्वीकारले, ज्यामुळे ते भारताच्या हवाई युद्ध सामर्थ्याचा एक महत्त्वाचा घटक ठरले.
‘मेक इन इंडिया’ संरक्षण खरेदीतील सर्वात मोठा करार
संरक्षण अधिकाऱ्यांनुसार, या तीन करारांवर स्वाक्षरी केल्यानंतर, २०२४-२५ कालावधीसाठी संरक्षण मंत्रालयाने १९३ करार केले आहेत, ज्यांचा एकूण किमतीचा मूल्य २,०९,०५० कोटी रुपयांवर पोहोचला आहे. हे कधीही नोंदवलेले सर्वोच्च मूल्य आहे आणि मागील सर्वाधिक आकड्याच्या जवळपास दुप्पट आहे. या करारांपैकी १७७ (९२%) देशी उद्योगाला देण्यात आले आहेत, ज्यांचा एकूण किमतीचा मूल्य १,६८,९२२ कोटी रुपये (८१%) आहे.
हा ऐतिहासिक करार भारताच्या संरक्षण उत्पादनामध्ये आत्मनिर्भरतेसाठीच्या वचनबद्धतेला ठळकपणे अधोरेखित करतो, आणि भारतीय वायुसेना आणि भारतीय सैन्याच्या युद्धक क्षमतांमध्ये मोठी वाढ करते.
-Ravi Shankar
