भारतीय लष्कराच्या फ्लेअर-डी-लिस ब्रिगेडने, अँटी-टँक युद्धसामग्रीने सुसज्ज असलेल्या “फर्स्ट पर्सन व्ह्यू (FPV) Kamikaze ड्रोन”ची यशस्वी चाचणी घेत, एक अभूतपूर्व कामगिरी केली. पठाणकोटमध्ये घेण्यात आलेली ही चाचणी लष्कराच्या सामरिक ड्रोन युद्धातील प्रगतीतील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. भारतीय लष्कराने शुक्रवारी या चाचणीचे फुटेज जारी केले, ज्याद्वारे स्वदेशी विकास प्रणालीच्या क्षमतेचे दर्शन घडले.
एफपीव्ही ड्रोन चंदीगडमधील संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटनेच्या (DRDO) टर्मिनल बॅलिस्टिक्स रिसर्च लॅबोरेटरी (TBRL) सहकार्याने विकसित करण्यात आला आहे. ऑगस्ट 2024 मध्ये सुरू झालेल्या या उपक्रमात कमी किमतीच्या, उच्च-प्रभाव असलेल्या हवाई स्ट्राइक सिस्टमची प्रभावीता वाढविण्यासाठी व्यापक संशोधन, विकास आणि चाचण्या घेण्यात आल्या आहेत.
रायझिंग स्टार ड्रोन बॅटल स्कूलमध्ये इन-हाऊस ड्रोन फॅब्रिकेशन
लष्कराच्या निवेदनानुसार, मार्च 2025 पर्यंत, या ड्रोनने 100 हून अधिक ड्रोन तयार केले आहेत, या रायझिंग स्टार ड्रोन बॅटल स्कूलमध्ये ड्रोन पूर्णपणे असेंबल करण्यात आला होता. या इन-हाऊस दृष्टिकोनामुळे TBRL निर्देशांवर आधारित बिल्ड गुणवत्ता, घटक एकत्रीकरण आणि रिअल-टाईम सुधारणांवर पूर्ण नियंत्रण सुनिश्चित केले गेले. या कठोर प्रक्रियेने ड्रोनची संरचनात्मक अखंडता, वजन वितरण आणि उड्डाण गतिशीलता ऑप्टिमाइझ केली, ज्यामुळे ते अत्यंत हाताळण्यायोग्य आणि कार्यक्षम बनले.
पेलोडसाठी अत्याधुनिक ड्यूल-सेफ्टी मेकॅनिझम
अधिकतम ऑपरेशनल सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी, FPV ड्रोनमध्ये ड्यूल-सेफ्टी मेकॅनिझम आहे, जो ट्रान्सपोर्ट, हँडलिंग आणि फ्लाइट दरम्यान अपघाती डिटोनेशन रोखतो. या प्रणालीमुळे विश्वसनीयता मोठ्या प्रमाणात वाढवते आणि ऑपरेटर तसेच ग्राउंड पर्सनलसाठी जोखमी कमी करते.
ट्रिगर मेकॅनिझम आणि लाईव्ह फीडबॅक प्रणाली
ड्रोनचा ट्रिगर मेकॅनिझम ड्यूल-सेफ्टी वैशिष्ट्यांसह डिझाइन केला गेला आहे, ज्यामुळे पेलोड फक्त नियंत्रित परिस्थितींमध्येच आर्म आणि डिप्लॉय केला जाऊ शकतो. सक्रियता ही फक्त पायलट-नियंत्रित रेडिओ कंट्रोलरद्वारे केली जाते, ज्यामुळे आधीच डिटोनेशन होण्यापासून प्रतिबंध होतो आणि मिशन्स दरम्यान अचूक अंमलबजावणी सुनिश्चित केली जाते. लाईव्ह फीडबॅक रिले सिस्टम पायलटला, FPV गॉगल्सद्वारे पेलोडच्या स्थितीबद्दल रिअल-टाईम अपडेट्स देते, ज्यामुळे उड्डाणादरम्यान योग्य निर्णय घेता येतात.
कठोर चाचण्या आणि प्रमाणीकरण
FPV ड्रोन प्रणालीने विस्तृत चाचण्यांची प्रक्रिया पार केली, ज्यामध्ये विस्फोटक चाचण्यांपासून सुरुवात करून हवाई वाहन मूल्यांकन आणि ट्रिगर प्रणालीचे मूल्यांकन केले गेले. TBRL शास्त्रज्ञांनी प्रत्येक टप्प्याचे प्रमाणीकरण केले, ज्यामुळे ड्रोनच्या पेलोड डिलीव्हरीमध्ये कार्यक्षमता, अचूकता आणि विश्वसनीयतेची पुष्टी झाली. या चाचण्यांच्या यशस्वी पूर्णतेमुळे हा FPV कमिकाझे ड्रोन आधुनिक तांत्रिक युद्धात एक गेम-चेंजिंग फोर्स मल्टिप्लायर म्हणून स्थापित झाला आहे.
या यशासह, भारतीय लष्कर ड्रोन युद्धामध्ये देशी प्रगतीमध्ये आणखी पाऊल ठेवत आहे, जे तंत्रज्ञानातील नाविन्य आणि संरक्षण क्षमतांमध्ये आत्मनिर्भरतेच्या दिशेने आपली बांधिलकी पुष्टी करते.
टीम भारतशक्ती
