![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
निर्णायक अतिरेकीविरोधी कारवाईत, भारतीय सुरक्षा दलांनी श्रीनगरजवळील लिडवासच्या दाट जंगलात, लष्कर-ए-तोयबाचे 3 अतिरेकी ठार केले, ज्यामध्ये 22 एप्रिल रोजी पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याचा मास्टरमाईंडही सामील होता.
‘ऑपरेशन महादेव’(Op Mahadev) या नावाने राबवण्यात आलेल्या या मोहिमेची आखणी भारतीय लष्कर, केंद्रीय राखीव पोलिस दल (CRPF) आणि जम्मू-काश्मीर पोलिसांनी संयुक्तरित्या केली होती. हल्लेखोरांचा अनेक आठवडे पाठलाग केल्यानंतर ही कारवाई करण्यात आली.
हा ऐतिहासिक विजय त्या वेळी मिळाला, जेव्हा संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी लोकसभेत ‘ऑपरेशन सिंदूर’ (Operation Sindoor) संदर्भातील चर्चेदरम्यान भाषण करताना, भारताची दहशतवादाविरोधातील ठाम भूमिका आणि राष्ट्रीय सुरक्षेबाबतचा सक्रिय दृष्टिकोन अधोरेखित केला.
‘महादेव’ हे कोडनेम केवळ रणनीतिकच नाही तर प्रतिकात्मक देखील आहे. हे नाव श्रीनगरजवळील न्यू थीड परिसरातील प्रसिद्ध महादेव शिखरावरुन प्रेरित आहे, जे झबरवान रेंजचा भाग आहे आणि लिडवास जंगलावर नजर ठेवणाऱ्या भूभागात स्थित आहे, ज्या भागात ही चकमक घडली.
हे शिखर केवळ भौगोलिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे नसून, ते धार्मिक दृष्टीनेही पूजनीय आहे, कारण हे भगवान शंकराशी संबंधित पवित्र स्थान मानले जाते. या शिखरावरून ऑपरेशनला नाव देणे हे भौगोलिक संदर्भ व लढणाऱ्या सैनिकांचा दृढ निश्चय दाखवण्यासाठी करण्यात आले.
ठार करण्यात आलेल्या 3 दहशतवाद्यांपैकी एक होता सुलेमान शहा, ज्याला हाशिम मूसा या टोपणनावानेही ओळखले जात होते. तो पाकिस्तान सैन्याचा माजी सदस्य होता आणि नंतर लष्कर-ए-तोयबाचा वरिष्ठ कमांडर बनला. गुप्तचर यंत्रणांच्या माहितीनुसार, तो पहलगाम हत्याकांडाचा मास्टरमाईंड होता, ज्यामध्ये यावर्षीच्या सर्वात भयंकर हल्ल्यांपैकी एक घडला आणि 26 निष्पाप नागरिकांचा मृत्यू झाला.
इतर दोन ठार झालेल्या दहशतवाद्यांमध्ये होते:
- अबू हमझा – एक परदेशी अतिरेकी, जो यापूर्वी घुसखोरीच्या मोहिमांमध्ये सहभागी होता.
- यासिर – एक स्थानिक सहकारी, जो गटाला लॉजिस्टिक आणि हालचालींमध्ये मदत करत होता.हे तिघेही पहलगाम हल्ल्याच्या मॉड्यूलचे सदस्य होते, ज्यावर एप्रिलपासून सतत पाळत ठेवली जात होती. सुलेमान शहाच्या अटकेसाठी Rs 20 लाखांचे बक्षीस जाहीर करण्यात आले होते.
सुरक्षा यंत्रणांनी डाचीगाम जंगल मार्गावरून या दहशतवादी गटाच्या हालचालींबाबत खात्रीशीर माहिती मिळाल्यानंतर ऑपरेशन महादेव सुरू केले. हा मार्ग घनदाट जंगल व खडतर भूप्रदेशामुळे घुसखोरीसाठी प्रसिद्ध आहे.
हे बहु-यंत्रणात्मक अभियान मुलनार-हरवन सेक्टर मध्ये सुरू झाले आणि नंतर लिडवास जंगलात गेले, जे श्रीनगरच्या मध्यभागापासून सुमारे 20 किमी अंतरावर आहे. दहशतवाद्यांचे ठिकाण अखेर एका जंगलातील लपलेल्या बंकरमध्ये सापडले.
सोमवारी सकाळी लवकर, सैन्य आणि दहशतवाद्यांमध्ये संपर्क झाला. काही वेळ शांततेनंतर दोन तीव्र गोळीबारांचे आवाज झाले. चिनार कोअरचे विशेष कमांडो, CRPF ची क्यूएटी (Quick Action Teams) आणि जम्मू-काश्मीर पोलिसांची विशेष ऑपरेशन्स ग्रुप (SOG) यांनी त्वरित पुढे सरसावत जोरदार कारवाई केली.
केवळ काही तासांच्या ऑपरेशनमध्ये, सर्व 3 दहशतवाद्यांना ठार करण्यात आले.
“तीन दहशतवादी एका तीव्र चकमकीत ठार करण्यात आले आहेत. ऑपरेशन अजून सुरू आहे,” असे भारतीय लष्कराच्या चिनार कोअर कडून X (पूर्वीचे ट्विटर) वर अधिकृतपणे सांगण्यात आले.
OP MAHADEV
Contact established in General Area Lidwas. Operation in progress.#Kashmir@adgpi@NorthernComd_IA pic.twitter.com/xSjEegVxra
— Chinar Corps🍁 – Indian Army (@ChinarcorpsIA) July 28, 2025
संसदेत ‘ऑपरेशन सिंदूर’वर चर्चा
जमिनीवर सुरक्षा दले ही मोहिम राबवत असताना, संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह संसदेत भारताच्या अलीकडील सीमापार लष्करी कारवाई ‘ऑपरेशन सिंदूर’चे जोरदार समर्थन करत होते.
ऑपरेशन सिंदूर आंतरराष्ट्रीय दबावामुळे थांबवण्यात आले, या विरोधकांच्या आरोपांना फेटाळून लावत सिंह म्हणाले की:
“ऑपरेशन सिंदूर कुठल्याही दबावामुळे थांबले, हा आरोप निराधार आणि साफ चुकीचा आहे. आपल्या कोणत्याही महत्त्वाच्या साधनसंपत्तीचे नुकसान झालेले नाही. जर विरोधकांना उत्तर हवे असेल, तर हे विचारावे की किती पाकिस्तानी साधने नष्ट झाली, आपल्या किती वाचल्या हे नाही.”
पहलगामच्या बैसरन व्हॅलीत दिवसाढवळ्या करण्यात आलेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्यांत, 26 भारतीय पर्यटकांचा जीव गेला होता. या हल्ल्यामुळे संपूर्ण देशभरातून संतापाची लाट उसळली आणि काश्मीरमधील परकीय समर्थित दहशतवादावर कठोर कारवाई करण्याची मागणी पुन्हा जोरात सुरू झाली.
चौकशीत लवकरच लष्कर-ए-तोयबा या संघटनेचा सहभाग स्पष्ट झाला आणि शहा (हाशिम मूसा) मुख्य कटकर्ता म्हणून पुढे आला. गुप्तचर यंत्रणांनी त्याच्या हालचालींवर नजर ठेवली होती, जे त्याला दक्षिण काश्मीरहून डाचीगामपर्यंत नेत होते आणि त्याच्याच आधारे ऑपरेशन महादेव ची आखणी करण्यात आली.
लिडवास: एक परिचीत पळवाटीचा मार्ग
लिडवास जंगल, जे डाचीगाम अभयारण्याचा भाग आहे, हे खडतर, एकांत आणि घनदाट जंगल आहे, जे गुप्तपणे हालचाल करणाऱ्या घुसखोरांसाठी परिचीत पळवाटीचा मार्ग मानले जातो.
एका वरिष्ठ गुप्तचर अधिकाऱ्याने सांगितले की: “हे केवळ भूभाग नाही, तर दहशतवादी हालचालींसाठी एक ‘कव्हर स्टोरी’ आहे. त्यांनी हे अनेक वर्षांपासून वापरले आहे. त्यांना इथेच नष्ट करणे केवळ रणनैतिकच नव्हे, तर मानसिकदृष्ट्याही मोठे आहे.”
या 3 हाय-प्रोफाईल दहशतवाद्यांचा खात्मा झाल्यानंतरही, मोठ्या पातळीवर तपास सुरूच आहे. गुप्तचर यंत्रणा सध्या या मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित करत आहेत:
- उर्वरित सहकारी किंवा ‘स्लीपर सेल्स’ शोधणे
- गटाने वापरलेले डिजिटल संवाद व आर्थिक जाळे शोधणे
- सीमापार चॅनेल्सवर नजर ठेवून भविष्यातील घुसखोरी थांबवणेसुरक्षा दल जंगल भागातील पाळत यंत्रणांचीही पुनर्रचना करत आहेत, जेणेकरून संभाव्य ‘ब्लाइंड स्पॉट्स’ भरून काढता येतील.
ऑपरेशन महादेवमुळे, भारताने यावर्षीच्या सर्वात भीषण दहशतवादी हल्ल्याचा बदला घेतला आणि दहशतवादविरोधी कारवायांमधील आपले वर्चस्व पुन्हा सिद्ध केले.
संरक्षण मंत्री सिंह यांनी संसदेत ठामपणे सांगितले की: “भारत दहशतवाद सहन करणार नाही – तो सीमापार असो की देशांतर्गत. आपला प्रतिसाद जलद, अचूक आणि अंतिम असेल.”
टीम भारतशक्ती
