ढाक्यातील तणाव वाढताच युनूस यांची दुहेरी मतदानाची घोषणा

बांगलादेशातील राष्ट्रीय संसदीय निवडणूक आणि जुलै सनद जनमत एकाच दिवशी होणार असल्याची घोषणा मुख्य सल्लागार मुहम्मद युनूस यांनी गुरुवारी दुपारी केली.

बांगलादेशमध्ये एकाच वेळी होणाऱ्या निवडणुका पुढील सरकार आणि देशाच्या भविष्यातील संवैधानिक चौकटीचा निर्णय घेतील. प्रस्तावित सनदमध्ये द्विसदनी संसदेच्या तरतुदी, पंतप्रधानांसाठी कार्यकाळ मर्यादा, मजबूत न्यायिक स्वातंत्र्य, स्थानिक प्रशासनाची व्याप्ती वाढवणे आणि महिलांचे प्रतिनिधित्व वाढवणे यासह 30 प्रमुख सुधारणांचा समावेश आहे.

मतदारांना जनमत चाचणीत विचारले जाईल की ते या 30 मान्य सुधारणांच्या अंमलबजावणीला पाठिंबा देतील का? उर्वरित 18 प्रस्ताव – जिथे राजकीय पक्षांचेच अद्याप एकमत झालेले नाही – तीन स्वतंत्र प्रश्न म्हणून सादर केले जाऊ शकतात.

राष्ट्रीय एकमत आयोगाच्या शिफारशींनुसार, सर्व 48 सुधारणा प्रस्तावांवर जनमत चाचणी घेण्यापूर्वी सरकार प्रथम “जुलै राष्ट्रीय सनद अंमलबजावणी अध्यादेश” जारी करेल, असे ढाका ट्रिब्यूनने वृत्त दिले आहे. जर “होय” चे पारडे जड असेल, तर पुढील संसद 270 दिवसांच्या आत सुधारणा पूर्ण करण्याचे काम देणारी संविधान सुधारणा परिषद म्हणून काम करेल; जर ते अयशस्वी झाले, तर प्रस्तावित बदल आपोआप संविधानात समाविष्ट केले जातील.

निवडणुकीसोबतच जनमत चाचणी होणार असल्याने, पुढील वर्षी फेब्रुवारीच्या सुरुवातीला मतदान होणार आहे. बीएनपी आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसने मान्यता दिली असली तरी, ढाकामध्ये तणाव वाढत असल्याने राजकीय वातावरण अस्थिर आहे.

आंतरराष्ट्रीय गुन्हे न्यायाधिकरण सोमवारी, 17 नोव्हेंबर रोजी माजी पंतप्रधान शेख हसीना आणि इतर दोघांविरुद्ध मानवतेविरुद्धच्या गुन्ह्यांशी संबंधित खटल्यात निकाल जाहीर करणार आहे. या तारखेची घोषणा झाल्यानंतर, बंदी घातलेल्या अवामी लीगच्या नेत्यांनी ढाकामध्ये संपूर्ण लॉकडाऊनची मागणी केली आहे, ज्यामुळे राजधानीतील दैनंदिन जीवन विस्कळीत झाले आहे.

हसीना यांच्या खटल्याबाबतच्या वाढत्या अनिश्चिततेमुळे आता युनूस यांच्या सुधारणा प्रक्रियेवर परिणाम होण्याचा धोका आहे. ढाकाच्या अनेक भागांमध्ये बॉम्बस्फोट, जाळपोळ आणि  हल्ल्यांचे वृत्त समोर आले आहे. बुधवार आणि गुरुवारी देशभरात 40 हून अधिक अवामी लीग आणि छात्र लीग नेते आणि कार्यकर्त्यांना ताब्यात घेण्यात आले आहे.

पोलिस, रॅपिड ॲक्शन बटालियन (RAB) आणि बॉर्डर गार्ड बांगलादेश (BGB) यासह सुरक्षा दलांना हाय अलर्टवर ठेवण्यात आले आहे. दरम्यान, अवामी लीगकडून पुढे येणाऱ्या कोणत्याही समूहाला तोंड देण्यासाठी बीएनपी, जमात-ए-इस्लामी आणि सहयोगी पक्षांनी शहरात स्वतःचे गट तैनात केले आहे, असे वृत्त ढाका ट्रिब्यूनने दिले आहे.

एका घटनेत, मीरपूरच्या काफरुल भागातील रहिवाशांनी एका छात्र लीग कार्यकर्त्याला ऑटोरिक्षातून पेट्रोल बॉम्ब फेकताना पकडले आणि पोलिसांच्या स्वाधीन केले, असे वृत्त प्रथम आलोने दिले आहे.

ऐश्वर्या पारीख