राष्ट्राध्यक्ष लुला यांच्या भेटीपूर्वी भारत-ब्राझील सागरी संबंधांना चालना

ब्राझीलचे राष्ट्राध्यक्ष लुईझ इनासिओ लुला दा सिल्वा यांच्या पुढील वर्षीच्या प्रस्तावित भारत भेटीपूर्वी, ब्राझीलमध्ये झालेल्या उच्च-स्तरीय नौदल बैठकांमधून अनेक ठोस परिणाम समोर येत असल्याने, भारत आणि ब्राझीलने आपली सागरी तसेच संरक्षण भागीदारी अधिक दृढ करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल टाकले आहे.

या बैठकांचे एक प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे, भारतीय नौदलाचे नौदल प्रमुख ॲडमिरल दिनेश के. त्रिपाठी यांच्या 9 ते 12 डिसेंबर दरम्यानच्या ब्राझील दौऱ्यात, भारतीय नौदल, ब्राझिलियन नौदल आणि माझगाव डॉक शिपबिल्डर्स लिमिटेड (एमडीएल) यांच्यात दक्षिण अमेरिकन देशासोबतच्या पहिल्या त्रिपक्षीय सामंजस्य करारावर (एमओयू) स्वाक्षऱ्या करण्यात आल्या. भारत आणि ब्राझील यांच्यातील सागरी भागीदारी मजबूत करणे हा या भेटीचा उद्देश होता.

या ऐतिहासिक करारामुळे स्कॉर्पीन-श्रेणीच्या पाणबुड्या आणि इतर नौदल प्लॅटफॉर्मच्या देखभाल आणि जीवनचक्र समर्थनाबाबत माहितीच्या देवाणघेवाणीसाठी एक आराखडा उपलब्ध झाला आहे, ज्यामुळे लॉजिस्टिक्स, प्रशिक्षण, अनुभव सामायिकरण तसेच संरक्षण संशोधन आणि विकास सहकार्य वाढेल. हा सामंजस्य करार नौदल-ते-नौदल संबंधांचा विस्तार करण्यासोबतच उद्योग-ते-उद्योग सहकार्याकडे एक निर्णायक बदल दर्शवतो.

नौदलप्रमुखांच्या भेटीमुळे कार्यात्मक सहभाग आणि प्रशिक्षण देवाणघेवाण विस्तारण्यावरही सहमती झाली, ज्यात दोन्ही बाजूंनी जलसर्वेक्षण, माहितीची देवाणघेवाण, सागरी क्षेत्रातील जागरूकता (एमडीए) आणि क्षमता बांधणीमध्ये अधिक सहकार्याची ग्वाही दिली. या उपक्रमांचा उद्देश आंतरकार्यक्षमता सुधारणे आणि हिंद-प्रशांत तसेच दक्षिण अटलांटिक महासागर क्षेत्रांमध्ये सागरी सुरक्षा सहकार्य मजबूत करणे हा आहे, जे दोन्ही देशांचे सामायिक सामरिक हितसंबंध दर्शवते.

ॲडमिरल त्रिपाठी यांनी ब्राझीलच्या संरक्षण आणि राजकीय नेतृत्वासोबत केलेल्या उच्च-स्तरीय चर्चेत द्विपक्षीय संरक्षण सहकार्याच्या संपूर्ण पैलूंचा आढावा घेण्यात आला, ज्यात सागरी सुरक्षा यंत्रणा, संरक्षण औद्योगिक सहकार्य आणि दोन्ही सागरी क्षेत्रांमधील सामरिक समन्वय यांचा समावेश होता. या चर्चेतून जागतिक दक्षिणेकडील प्रमुख आवाज म्हणून भारत आणि ब्राझील यांच्यातील वाढती एकजूट आणि सागरी प्रशासन तसेच सुरक्षा व्यवस्थापनात मोठी भूमिका बजावण्याचा त्यांचा इरादा अधोरेखित झाला.

या भेटींमध्ये संस्थात्मक आणि व्यावसायिक संबंध दृढ करण्यावरही लक्ष केंद्रित करण्यात आले. नौदलप्रमुखांनी इटागुई नौदल संकुलासह प्रमुख ब्राझिलियन नौदल सुविधांना आणि उभय ठिकाणी वापरात येणाऱ्या हेलिकॉप्टर वाहक ‘एनएएम अटलांटिको (A140)’ ला दिलेल्या भेटींमुळे ब्राझीलच्या नौदल क्षमतांची माहिती मिळाली, तर ब्राझिलियन नौदल अकादमीमधील अधिकारी प्रशिक्षणार्थींशी झालेल्या संवादामुळे दीर्घकालीन प्रशिक्षण आणि लोकांमधील सहकार्यावर दिलेल्या महत्त्वावर प्रकाश पडला.

नौदलप्रमुखांच्या भेटीमुळे भारत-ब्राझील सागरी सहकार्य अधिक सुनियोजित आणि धोरणात्मक स्तरावर नेण्याचा स्पष्ट इरादा दर्शवतात, ज्यामुळे पुढील वर्षी राष्ट्राध्यक्ष लुला यांच्या भारत भेटीदरम्यान पुढील घोषणा आणि उपक्रमांसाठी मार्ग मोकळा झाला आहे.

टीम भारतशक्ती