गाझातील एका शाळेत 7 ऑक्टोबरच्या हल्ल्यात सहभागी असलेले हमासचे लढाऊ सैनिक असल्याची माहिती मिळाल्याने इस्रायलने तिथे हवाई हल्ला केला. मात्र गाझा प्रसारमाध्यमांनी दिलेल्या वृत्तानुसार या हल्ल्यात आश्रय शोधत असलेल्या किमान 27 नागरिकांचा मृत्यू झाला.
मध्य गाझामधील नुसेइरत येथील संयुक्त राष्ट्रांच्या शाळेने हमासचे कमांड पोस्टवरील सैनिक लपवले असल्याचा इस्रायलने दावा केला होता. हमास-संचालित सरकारी माध्यम कार्यालयाचे संचालक इस्माईल अल-थावाब्ता यांनी मात्र हा दावा फेटाळून लावला.
“डझनभर विस्थापित लोकांविरुद्ध केलेल्या क्रूर गुन्ह्याचे समर्थन खोट्या, बनावट कथांद्वारे लोकांना पटवून देण्यासाठी अशा दाव्यांचा वापर हा व्यवसाय करतो,” असे ते म्हणाले.
नागरिकांचे कमीत कमी नुकसान व्हावे यासाठी योग्य काळजी घेतल्याचा इस्रायलचा दावा
इस्रायलच्या सैन्याने सांगितले की हवाई हल्ल्यापूर्वी लष्कराने नागरिकांचे कमीत कमी नुकसान व्हावे यासाठी योग्य पावले उचलली होती. युद्धबंदीच्या चर्चेदरम्यान लढाई थांबणार नाही, असे इस्रायलने म्हटले आहे.
हमासच्या नेत्याने बुधवारी सांगितले की आम्ही गाझामधील युद्ध कायमस्वरूपी संपवणे आणि युद्धबंदी योजनेचा भाग म्हणून इस्रायलने माघार घ्यावी अशी मागणी करेल. परिणामी राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांच्या शांतता योजनेला धक्का बसला आहे.
कायमस्वरूपी युद्धबंदीची हमासची मागणी
बायडेन यांनी गेल्या आठवड्यात जाहीर केलेल्या प्रस्तावाला पॅलेस्टिनी दहशतवादी गटाने दिलेले उत्तर म्हणजे हमासचा नेता इस्माईल हनियेह याने केलेले वक्तव्य असे म्हटले जाते. अमेरिकेने म्हटले होते की बायडेन यांनी इस्रायली पुढाकार म्हणून वर्णन केलेल्या प्रस्तावावर हमासच्या उत्तराची ते वाट पाहत आहेत.
हनीयेह म्हणाला. “प्रतिकार करणारी चळवळ आणि गट आक्रमकतेची पूर्णपणे समाप्ती, संपूर्ण माघार आणि कैद्यांची अदलाबदली यावर आधारित असलेल्या कोणत्याही कराराला गांभीर्याने आणि सकारात्मकतेने सामोरे जातील.”
हनियेहचे हे उद्गार म्हणजे हमासने बायडेनला दिलेले उत्तर आहे का, असे रॉयटर्सने पाठवलेल्या मेसेजला हमासच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने ‘थम्स अप’ या इमोजीसह उत्तर दिले.
करार व्हावा यासाठी अमेरिका अजूनही प्रयत्नशील
युद्धबंदी करार व्हावा यासाठी अमेरिका अजूनही जोरदार दबाव आणत आहे. सीआयएचे संचालक विल्यम बर्न्स यांनी दोहा येथे मध्यस्थ असणाऱ्या कतार आणि इजिप्तच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांची भेट घेतली.
नोव्हेंबरमध्ये आठवडाभर चाललेल्या संक्षिप्त युद्धविरामापासून, युद्धबंदी व्हावी यासाठी करण्यात आलेले सर्वच प्रयत्न अयशस्वी ठरले आहेत. संघर्ष कायमस्वरूपी संपवण्याच्या आपल्या मागणीवर हमास आग्रही आहे, तर इस्रायलच्या मते दहशतवादी गटाचा संपूर्ण पराभव होईपर्यंत केवळ तात्पुरत्या विरामांवर चर्चा करण्यास ते तयार आहे.
गेल्या अनेक महिन्यांपासून युद्धविराम जवळ आला आहे असे बायडेन यांनी वारंवार जाहीर केले आहे.
गेल्या आठवड्यात परत एकदा ही घोषणा व्हाईट हाऊसकडून खूप मोठ्या जल्लोषात करण्यात आली. इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांच्यावर आठ महिन्यांचे युद्ध संपवण्याचा मार्ग आखण्यासाठी देशांतर्गत राजकीय दबाव वाढत असताना या घडामोडी घडल्या आहेत.
अश्विन अहमद
(रॉयटर्स)
