![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
अनेक आठवड्यांपासून वाढलेला तणाव आणि त्याच्या स्वरूपावरील वादविवादानंतर राजनैतिक संबंधांच्या 50 वर्षांच्या चिन्हांकित शिखर परिषदेत उपस्थितांच्या अपेक्षा फारच कमी होत्या, बीजिंगच्या विनंतीनुसार परिषदही अचानकपणे एकाच दिवसात आटोपण्यात आली.
वॉन डेर लेयेन आणि युरोपियन परिषदेचे अध्यक्ष अँटोनियो कोस्टा यांनी व्यापार संघर्षापासून ते युक्रेन युद्धापर्यंतच्या समस्यांचे वर्चस्व असलेल्या कार्यक्रमाच्या सुरुवातीलाच शी यांची भेट घेतली.
‘आमचे सहकार्य जसजसे दृढ होत गेले, तसतसे असंतुलनही वाढत गेले. आम्ही बदलाच्या टप्प्यावर पोचलो आहोत,” असे ग्रेट हॉल ऑफ द पीपल येथे झालेल्या बैठकीदरम्यान वॉन डेर लेयेन यांनी शी यांना सांगितले.
त्यांच्या बोलण्यामागे चीनबरोबरच्या EU ( युरोपियन युनियनच्या) व्यापार तुटीचा संदर्भ होता, जी गेल्या वर्षी ऐतिहासिक 305.8 अब्ज युरोपर्यंत (360 अब्ज अमेरिकन डॉलर्स) वाढली.
“आपल्या द्विपक्षीय संबंधांचे पुनर्संतुलन करणे आवश्यक आहे. चीन आणि युरोपने आपल्या संबंधित चिंता मान्य करणे आणि वास्तविक उपायांसह पुढे येणे महत्वाचे आहे,” असे प्रतिपादन त्यांनी केले.
द्विपक्षीय संबंध आणि धोरणात्मक निवडी
मात्र शी यांनी बैठकीत EU ला “योग्य धोरणात्मक निवड” करण्याचे आवाहन केल्याचे, राज्य प्रसारक सीसीटीव्हीने म्हटले आहे. त्यांनी ब्रुसेल्सच्या चीनवरील आक्रमक भूमिकेवर अप्रत्यक्ष टीका केली.
“आंतरराष्ट्रीय परिस्थिती जितकी गंभीर आणि गुंतागुंतीची असेल तितकेच चीन आणि EU ने संवाद मजबूत करावा, परस्पर विश्वास वाढवावा आणि सहकार्य वाढवावे,” असे शी यांनी वॉन डेर लेयन आणि कोस्टा यांना सांगितले.
“चिनी आणि युरोपियन नेत्यांनी … लोकांच्या अपेक्षा पूर्ण करणाऱ्या योग्य धोरणात्मक निवडी कराव्यात.”
शिखर परिषदेपूर्वीचे काही आठवडे थेट व्यापार विवाद आणि आक्रमक युरोपियन वक्तव्यांचे वर्चस्व होते, जसे की 8 जुलै रोजी वॉन डेर लेयेन यांनी चीनवर त्याच्या अति क्षमतेमुळे आणि “रशियाची युद्ध अर्थव्यवस्था सक्षम केल्यामुळे” जागतिक बाजारपेठांमध्ये नको त्या गोष्टींचा पूर येत असल्याचा आरोप केला होता.
मात्र, शिखर परिषदेच्या काही काळापूर्वी, वॉन डेर लेयन यांनी अधिक सामंजस्यपूर्ण स्वरात गुरुवारी एक्सवरील एका पोस्टमध्ये “आमच्या संबंधांना पुढे नेण्याची आणि संतुलित करण्याची” संधी म्हणून ही परिषद असल्याचे वर्णन केले.
“मला खात्री आहे की परस्पर फायदेशीर सहकार्य असू शकते,” व्हॉन डेर लेयन पुढे म्हणाल्या.
दोन्ही युरोपियन युनियन अधिकारी नंतर चीनचे पंतप्रधान ली कियांग यांना भेटणार आहेत. दोन्ही बाजूंना हवामानविषयक एक सामान्य संयुक्त निवेदन मिळण्याची आशा आहे, जे सध्या युरोपियन युनियन-चीन सहकार्यातील एकमेव उज्ज्वल बिंदूंपैकी एक आहे.
सरकारी वृत्तसंस्था शिन्हुआने देखील बीजिंगच्या 27 सदस्यीय गटाच्या प्रतिस्पर्ध्याला कमी लेखले असून वृत्तात असं म्हटले आहे की चीन हा युरोपसाठी एक “महत्वाचा भागीदार” आहे, ज्याचे विविध सामायिक हितसंबंध आहेत.
“चीन हा युरोपसाठी एक महत्त्वाचा भागीदार आहे, पद्धतशीर प्रतिस्पर्धी नाही,” असे एका भाष्यात म्हटले आहे.
समान कारणे
व्यापार, हवामान आणि जागतिक प्रशासन हे मुद्दे दोन्ही देशांमधील सामायिक हितसंबंधांमध्ये समान असून, “सामान्य जमिनीच्या या क्षेत्रांना वेगळ्या भांडणाच्या बिंदूंनी ग्रहण करू नये,” असे आवाहन करण्यात आले आहे.
युरोपियन युनियन चीनला “भागीदार, स्पर्धक आणि पद्धतशीर प्रतिस्पर्धी” म्हणून परिभाषित करते, जे चिनी धोरणाकडे त्यांचा धोरणात्मक दृष्टिकोन मांडते.
शिखर परिषदेत, युरोपियन नेते इलेक्ट्रिक वाहने आणि चिनी औद्योगिक अतिक्षमता यासारखे विषय देखील उपस्थित करतील अशी अपेक्षा आहे.
चीनने एप्रिलमध्ये दुर्मिळ खनिजांवरील निर्यात नियंत्रणे सुरू केली ज्यामुळे जगभरातील पुरवठा साखळ्या विस्कळीत झाल्या. याशिवाय पुढील महिन्यात युरोपियन ऑटोमोटिव्ह उत्पादन रेषांमध्ये तात्पुरते विराम घेण्याची वेळ आली आहे.
दुसरीकडे EU ला दुर्मिळ खनिज चुंबकांची निर्यात मे महिन्यापासून वाढून जून महिन्यात 245 टक्क्यांनी वाढून 1 हजार 364 मेट्रिक टन झाली. अर्थात ती वर्षापूर्वीच्या आकडेवारीपेक्षा 35 टक्क्यांनी कमी होती, असे सीमाशुल्क माहिती दर्शविते.
संघर्षपूर्ण वाटाघाटींनंतर EU त्याच्या निर्यातीवर 15 टक्क्यांच्या व्यापक शुल्कासाठी अमेरिकेसोबत व्यापार करार करण्याची शक्यता आहे, अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी धमकी दिलेल्या 30 टक्क्यांची कठोर आकडेवारी टाळण्याकडे त्यांचा रोख आहे.
(1 अमेरिकन डॉलर = 0.8492 युरो)
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुटसह)
