ब्रिटन: चीन हेरगिरी प्रकरणातील महत्त्वाचे पुरावे स्टारमर यांनी जाहीर केले

चीनसाठी हेरगिरी केल्याचा आरोप असलेल्या दोन व्यक्तींविरुद्धच्या खटल्यातील एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याचे प्रमुख साक्षीदार म्हणून मानले जाईल असे विधान ब्रिटीश पंतप्रधान कीर स्टारमर यांनी बुधवारी प्रसिद्ध केले. फिर्यादी पक्ष कोसळणे हा राजकीय हस्तक्षेपाचा परिणाम नव्हता, हे दर्शविणे हाच यामागचा हेतू होता.

 

 

गेल्या महिन्यात एका अनपेक्षितपणे, ब्रिटनच्या क्राउन प्रॉसिक्युशन सर्व्हिसने चिनी गुप्तचर एजंटला राजकीयदृष्ट्या संवेदनशील माहिती देण्यास नकार देणाऱ्या दोन ब्रिटिशांवरील आरोप मागे घेतले.

सीपीएसने म्हटले आहे की हा खटला मागे घेण्यात आला कारण त्याच्याकडे युके चीनला राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी धोका मानत असल्याचे पुरावे असणे आवश्यक होते. मात्र अनेक महिने  विनंती करूनही सरकारने ते सुपूर्द  केले नव्हते.

नव्याने प्रकाशित झालेल्या कागदपत्रांमध्ये चीनच्या द्वेषपूर्ण कारवायांचा तपशील देण्यात आला असला तरी, त्यांनी कुठेही स्पष्टपणे असे म्हटलेले नाही की चीनने युकेच्या राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी धोका निर्माण केला आहे.

स्टारमर यांचा मागील सरकारला दोष

स्टारमर यांनी यापूर्वी म्हटले होते की दोष मागील कंझर्व्हेटिव्ह प्रशासनाचा होता, जे या आरोपींवर आरोप लावले तेव्हा सत्तेत होते आणि ज्यांनी बीजिंगचे “युग-परिभाषित आव्हान” म्हणून वर्णन केले होते.

खटला कोसळल्याने विरोधी पक्षांनी आरोप केले आहेत की याला सरकार जबाबदार आहे कारण ते चीनशी असणारे संबंध धोक्यात आणू इच्छित नव्हते.

बुधवारी या मुद्द्यावर आपली बाजू मांडण्याचा प्रयत्न करत, स्टारमर यांनी ब्रिटनचे उप-राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार मॅथ्यू कॉलिन्स यांचे साक्षीदारांचे निवेदन प्रकाशित केले‌. हे निवेदन  मंत्री किंवा राजकीय सल्लागारांच्या सहभागाशिवाय दिले गेले होते असा दावा पंतप्रधानांनी केला आहे.

21 फेब्रुवारीच्या एका दस्तऐवजात, कॉलिन्स म्हणाले: “चीन आणि ब्रिटन दोघांनाही द्विपक्षीय व्यापार आणि गुंतवणुकीचा फायदा होतो, परंतु ब्रिटनच्या आर्थिक सुरक्षेसाठी चीन सर्वात मोठा राज्य-आधारित धोका असल्याचे देखील दिसून येते.”

4 ऑगस्ट रोजीच्या निवेदनात चीनकडून असलेल्या धोक्याच्या सरकारच्या मूल्यांकनावर एक भाग होता, ज्यामध्ये त्यांनी “चीनने ब्रिटनमध्ये निर्माण केलेल्या सक्रिय हेरगिरीच्या धोक्याचे” वर्णन केले होते.

त्या दस्तऐवजातील पुढील भागात असे म्हटले आहे: “मात्र माझ्यासाठी हे अधोरेखित करणे महत्त्वाचे आहे की ब्रिटनचे सरकार समजूतदारपणा, सहकार्य आणि स्थिरता मजबूत करण्यासाठी चीनशी सकारात्मक संबंध ठेवण्यास वचनबद्ध आहे.”

‘लपवालपवीची दुर्गंधी’

मुख्य विरोधी कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाचे नेते केमी बॅडेनोच यांनी यापूर्वी संसदेत सांगितले होते: “या सगळ्यात काहीतरी लपवण्यात येत असल्याचा संशय आहे”.

स्टारमर यांच्या कार्यालयाने म्हटले आहे की त्यांना हे प्रकरण घडण्याच्या काही दिवस आधी सांगण्यात आले होते की प्रकरण कोसळण्याचा धोका आहे परंतु त्यात हस्तक्षेप करणे अयोग्य ठरले असते.

कागदपत्रांच्या प्रकाशनावर कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाच्या प्रवक्त्याने प्रतिक्रिया दिली: “जे आधीच प्रकाशित झाले आहे ते चीनने ब्रिटनला किती धोका निर्माण केला आहे हे दर्शविते आणि पंतप्रधानांना या खटल्याच्या लवकरच कोसळण्याची माहिती होती हे अधिकच धक्कादायक आहे, परंतु हे सगळे प्रकरण थांबवण्यासाठी त्यांनी काहीही केले नाही.”

डिसेंबर 2023 च्या पहिल्या साक्षीदाराच्या निवेदनात म्हटले आहे की यापैकी एक जण माजी पंतप्रधान ऋषी सुनक यांना चीनबद्दल कोण माहिती देत ​​होते याबद्दल चीनला माहिती देत ​​होता.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)