अमेरिकेच्या गुप्तचर एजन्सींनी, मंगळवारी प्रसिद्ध केलेल्या अहवालात असे म्हटले आहे की, “चीन हा अमेरिकेसाठी सर्वोच्च लष्करी आणि सायबर धोका आहे.” बीजिंग तैवानवर कब्जा करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या क्षमतांमध्ये “स्थिर परंतु असमाधानकारक” प्रगती करत आहे, असेही या अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.
“पारंपारिक शस्त्रांनी अमेरिकेवर हल्ला करण्याची, सायबर हल्ल्यांद्वारे अमेरिकेच्या पायाभूत सुविधांना नुकसान पोहचवण्याची आणि त्यांच्या अंतराळातील मालमत्तेला लक्ष्य करण्याची, चीनची क्षमता आहे,” असे गुप्तचर समुदायाच्या वार्षिक धोक्यांच्या मूल्यांकन अहवालात म्हटले आहे. याशिवाय, बीजिंग 2030 पर्यंत अमेरिकेला AI सामर्थ्य म्हणून टक्कर देण्याचा प्रयत्न करत असल्याचेही, यात नमूद केले आहे.
रशिया, इराण, उत्तर कोरिया आणि चीन हे अमेरिकेच्या विरोधात धोरणात्मक मोहिमा राबवून फायदा मिळवण्याचा प्रयत्न करत आहेत, ज्यात मॉस्कोच्या युक्रेनमधील युद्धामुळे “मोठ्या प्रमाणात युद्धात पाश्चात्य शस्त्रे आणि बुद्धिमत्तेविरुद्धच्या लढाईबद्दल धडे मिळाले आहेत”, असे अहवालात म्हटले आहे.
बहुस्तरीय धोरण
अमेरिकेच्या सिनेट गुप्तचर समितीसमोर, अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या गुप्तचर प्रमुखांनी दिलेल्या साक्षीपूर्वी जाहीर केलेल्या अहवालात सांगितले आहे की, चीनच्या पीपल्स लिबरेशन आर्मी (PLA) ने, बनावट बातम्या तयार करण्यासाठी, व्यक्तिरेखांची नक्कल करण्यासाठी आणि हल्ला नेटवर्क सक्षम करण्यासाठी मोठ्या भाषेच्या मॉडेल्सचा वापर करण्याची योजना आखली आहे.
“चीनचे लष्करी दल अत्याधुनिक क्षमतांचा वापर करत आहे, ज्यात हायपरसोनिक शस्त्रास्त्र, स्टेल्थ विमान, अत्याधुनिक पाणबुडी, मजबूत अंतराळ आणि सायबर युद्धक्षेत्र साधने आणि आण्विक शस्त्रास्त्रांचा मोठा साठा यांचा समावेश आहे,” असे राष्ट्रीय गुप्तचर संचालनालयाच्या प्रमुख तुलसी गॅबर्ड यांनी समितीला सांगितले. त्यांनी बीजिंगचा उल्लेख वॉशिंग्टनचा ‘सर्वात सक्षम धोरणात्मक प्रतिस्पर्धी’ असा केला.
“चीन जवळजवळ निश्चितपणे एक बहुस्तरीय राष्ट्रीय स्तरावरील धोरण राबवत आहे, ज्याचा उद्देश 2030 पर्यंत अमेरिकेला जगातील सर्वात प्रभावशाली AI सामर्थ्य म्हणून टक्कर देणे हा आहे,” असे अहवालात म्हटले आहे.
‘चीनला रोखण्यासाठी काहीच नाही’
CIA चे संचालक जॉन रॅटक्लिफ यांनी समितीला सांगितले की, “चीनने फायदेशीर चिनी व्यवसायांवर कारवाई करण्यास नकार दिल्याने, अमेरिकेतील फेंटानिल संकटाला चालना देणाऱ्या पूर्वसूचक रसायनांचा प्रवाह कमी करण्यासाठी केवळ ‘कधीकधी’ प्रयत्न केले आहेत.”
ट्रम्प यांनी फेंटानिल रसायनांची निर्यात थांबवण्यात बीजिंगला अपयश आल्याबद्दल, शिक्षा देण्यासाठी सर्व चिनी आयातीवरील शुल्क 20 टक्क्यांनी वाढवले आहे. अमेरिकेत फेंटानिलच्या ओव्हरडोसमुळे झालेल्या मृत्यूंमागे चीनचा मोठा हात असल्याच्या आरोपाला चीनने नाकारले आहे. हा मुद्दा ट्रम्प प्रशासन आणि चिनी अधिकाऱ्यांमधील भांडणाचा एक प्रमुख मुद्दा बनला आहे.
“चीनला फेंटानिल पूर्वसूचकांवर कारवाई करण्यापासून रोखण्यासाठी आमच्याकडे काहीच नाही,” असे रॅटक्लिफ म्हणाले.
वॉशिंग्टनमधील चीनच्या दूतावासाचे प्रवक्ते लिऊ पेंगयू यांनी सांगितले की, “अमेरिकेने चीनचा धोका वाढवून “अमेरिकेच्या लष्करी प्रभुत्वाचे रक्षण करण्यासाठी” फेंटानिलचा मुद्दा नेहमीत एक बहाणा म्हणून वापरला आहे.”
“चीन जागतिक शांती, स्थिरता आणि प्रगतीसाठी एक बल होण्याचा निर्धार करत आहे, तसेच आपल्या राष्ट्रीय सार्वभौमत्व, सुरक्षा आणि प्रादेशिक अखंडतेचे रक्षण करण्यासाठीही निर्धारित आहे,” लिऊ म्हणाले, आणि “फेंटानिलचा दुरुपयोग ही अशी समस्या आहे जी अमेरिकेने स्वतः सामोरे जाऊन सोडवावी,” असे ते म्हणाले.
गुप्तचर लीकच्या साक्षीवरील चर्चा गडबडली
समितीच्या साक्षीबाबतची चर्चा, डेमोक्रॅटिक सिनेटरांनी रॅटक्लिफ आणि गॅबर्ड यांना जबरदस्त प्रश्न विचारल्याने, चांगलीच गडबडली. कारण त्यांनी आणि ट्रम्प प्रशासनातील इतर उच्च अधिकाऱ्यांनी सिग्नल मेसेजिंग अॅप ग्रुपमध्ये अत्यंत संवेदनशील लष्करी योजनांवर चर्चा केली होती, ज्यात एक यूएस पत्रकाही अनावधानाने सामील झाला होता.
अनेक रिपब्लिकन सिनेट सदस्यांनी त्यांच्या प्रश्नांचा फोकस, अमेरिकेत कागदपत्रांशिवाय राहत असलेल्या स्थलांतरितांवर ठेवला.
गुप्तचर अहवालानुसार, ‘मोठ्या प्रमाणावर झालेल्या अवैध स्थलांतरामुळे अमेरिकेच्या पायाभूत सुविधांवर ताण पडला आहे आणि यामुळे ज्ञात किंवा अज्ञात दहशतवाद्यांना अमेरिकेत प्रवेश करणे सोपे झाले आहे.’
“तैवान ताब्यात घेण्यासाठी आणि आवश्यक असल्यास, अमेरिकेच्या लष्करी हस्तक्षेपाला पराभूत करण्यासाठी – आणि पराभूत करण्यासाठी – पीएलए कदाचित क्षमतांमध्ये स्थिर परंतु असमान प्रगती करत आहे,” असे त्यात म्हटले आहे.
गुप्तचर संस्थांनी म्हटले आहे की, ‘चीनचे दीर्घकालीन ध्येय, ग्रीनलँडच्या नैसर्गिक संसाधनांमध्ये प्रवेश वाढवणे आणि आर्क्टिकमध्ये “महत्वाचे धोरणात्मक पाया” म्हणून वापरणे हे आहे.
अमेरिकेचे उपाध्यक्ष जेडी व्हान्स म्हणाले की, ‘ते या आठवड्यात एका उच्च-प्रोफाइल अमेरिकन शिष्टमंडळासोबत ग्रीनलँडला भेट देतील.’ ट्रम्प यांनी अमेरिकेने अर्ध-स्वायत्त डॅनिश प्रदेश ताब्यात घेण्याच्या नव्या आवाहनाने नाटो सहयोगी डेन्मार्क आणि ग्रीनलँडवर नाराजी व्यक्त केली आहे, या प्रस्तावाला अमेरिकेची राष्ट्रीय सुरक्षेची अत्यावश्यकता म्हटले आहे.
तरीही, या अहवालात म्हटले आहे की, ‘चीनसमोर “धोकादायक” देशांतर्गत आव्हाने आहेत, ज्यात भ्रष्टाचार, लोकसंख्याशास्त्रीय असंतुलन आणि आर्थिक आणि आर्थिक अडथळे यांचा समावेश आहे ज्यामुळे सत्ताधारी कम्युनिस्ट पक्षाची देशांतर्गत वैधता बिघडू शकते.’
‘कमी ग्राहक आणि गुंतवणूकदारांचा विश्वास यामुळे चीनची आर्थिक वाढ कदाचित मंदावत राहील आणि चिनी अधिकारी अमेरिकेसोबत अधिक आर्थिक संघर्षासाठी तयार असल्याचे दिसून येत आहे,’ असे अहवालात म्हटले आहे.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
