अमेरिकेच्या गुप्तचर यंत्रणेच्या म्हणण्यानुसार हिजबुल्लाहचे अधःपतन झाले असले तरी तो पूर्णपणे नष्ट झालेला नाही. आपल्या सैन्याची पुनर्बांधणी करण्यासाठी, नवीन लढाऊ सैनिकांची भरती करण्यासाठी आणि विविध शस्त्र कारखान्यांमध्ये उत्पादन पुनर्संचयित करण्यासाठी हिजबुल्लाह या युद्धविरामाचा वापर करेल.
इस्रायलने लेबनॉनच्या हिजबुल्लाहचा प्रभाव लष्करीदृष्ट्या लक्षणीयरीत्या कमी केला आहे. परंतु इराण समर्थित हा गट युद्धविरामाचा फायदा घेत बहुधा त्याचा शस्त्रसाठा आणि सैन्य यांची पुनर्बांधणी करण्याचा प्रयत्न करेल. त्यामुळे अमेरिका आणि त्याच्या प्रादेशिक मित्र राष्ट्रांना दीर्घकालीन धोका निर्माण करण्याचा त्याचा इरादा असेल अशी अद्ययावत माहिती अमेरिकी गुप्तचर यंत्रणेकडे असल्याचे चार सूत्रांनी रॉयटर्सला सांगितले.
अमेरिकेच्या गुप्तचर यंत्रणांनी अलीकडच्या आठवड्यांमध्ये गोळा केलेल्या माहितीनुसार इस्रायलच्या लष्करी मोहिमेदरम्यानही हिजबुल्लाने नवीन लढाऊ सैनिकांची भरती करण्यास सुरुवात केली होती. याशिवाय देशांतर्गत उत्पादन आणि सीरियामार्गे तस्करीच्या माध्यमातून पुन्हा शस्त्रास्त्रे मिळवण्याचे मार्ग शोधण्याचा प्रयत्न करत होता, अशी माहिती एका वरिष्ठ अमेरिकी अधिकाऱ्याने, एका इस्रायली अधिकाऱ्याने आणि दोन अमेरिकी खासदारांनी नाव न सांगण्याच्या अटीवर दिली.
दोन सूत्रांनी सांगितले की, गेल्या आठवड्यात हिजबुल्लाह आणि इस्रायलने शस्त्रसंधीचा निर्णय घेतल्यानंतर हिजबुल्लाहचे हे प्रयत्न किती प्रमाणात मंदावले आहेत हे अद्याप अस्पष्ट आहे. या करारामुळे हिजबुल्लाहला शस्त्रे किंवा शस्त्रास्त्रांचे भाग खरेदी करण्यास प्रतिबंध घालण्यात आला आहे.
अलीकडच्या काळात, इस्रायलने हिजबुल्लाहच्या लष्करी दलांची पुनर्बांधणी करण्याची क्षमता कमी करण्याचा प्रयत्न केला आहे. याशिवाय लेबनॉनमधील हिजबुल्लाहच्या रॉकेट लाँचरवर हल्ला केला आहे, सीरियाच्या सीमेवर बॉम्बफेक केली आहे तसेच या गटासाठी शस्त्रे आणत असल्याचा संशय असलेल्या इराणी विमानाला अडवले आहे.
सध्या हिजबुल्लाह मर्यादित साधनसामुग्रीसह युद्ध करत असल्याचे अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांचे म्हणणे आहे. गुप्तचर यंत्रणांच्या तपासानुसार, इस्रायलशी झालेल्या संघर्षात तेहरानने अर्ध्याहून अधिक शस्त्रास्त्रे आणि हजारो लढवय्ये गमावले आहेत, ज्यामुळे तेहरानची एकूण लष्करी क्षमता या दशकातील सर्वात खालच्या पातळीवर आली आहे.
पण हिजबुल्लाहचा पूर्णतः नाश झालेला नाही. अजूनही लेबनॉनमध्ये हजारो कमी पल्ल्याच्या रॉकेटची मालकी हिजबुल्लाहकडे आहे आणि उपलब्ध वाहतूक मार्गांचा वापर करत शेजारच्या देशांमधील शस्त्रास्त्रांच्या कारखान्यांचा वापर करून आपल्यासाठी शस्त्रांची निर्मिती करण्याचा प्रयत्न करेल, असे सूत्रांनी सांगितले.
एका खासदाराने सांगितले की, अल्पावधीतच हिजबुल्लाहवर नियंत्रण मिळवण्यात यश मिळाले असून त्यांना मागे ढकलण्यात आले आहे. संघटनेची आज्ञा देण्याची आणि नियंत्रण करण्याची क्षमता कमी झाली आहे. खासदार पुढे म्हणालेः “ही संघटना जगाला उद्ध्वस्त करण्यासाठी तयार झाली आहे.”
सीरियन बंडखोरांनी अलीकडेच अलेप्पो आणि हामा येथील सरकारी बालेकिल्ले परत मिळवण्यासाठी आक्रमण सुरू केले, त्या सीरियामध्ये हिजबुल्लाह प्रवेश करू शकतील याबद्दल अमेरिकी अधिकाऱ्यांना चिंता आहे. इराकमधून, सीरियामार्गे आणि खडकाळ सीमा ओलांडून लेबनॉनमध्ये लष्करी उपकरणे आणि शस्त्रे मदतीला घेऊन हिजबुल्लाहने सीरियाला दीर्घकाळापासून सुरक्षित आश्रयस्थान आणि वाहतूक केंद्र म्हणून वापरले आहे.
अमेरिकेच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, सीरियाचे अध्यक्ष बशर अल-असद यांच्यावर हिजबुल्लाच्या कारवाया मर्यादित करण्यासाठी आम्ही दबाव आणण्याचा प्रयत्न करीत असून या प्रदेशातील इतर देशांना मदतीसाठी आवाहन करीत आहे. रॉयटर्सने सोमवारी वृत्त दिले की अमेरिका आणि संयुक्त अरब अमिरातीने असाद यांनी इराणपासून दूर गेल्यास आणि हिजबुल्लाकडे जाणारे शस्त्र मार्ग बंद केल्यास त्यांच्यावरचे निर्बंध उठवण्याबाबत चर्चा केली आहे.
हिजबुल्लाहच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले आहे की ही संघटना इस्रायलला विरोध करत “प्रतिकार” म्हणून काम करत राहील. इस्रायली हल्ल्यांनी लेबनॉनच्या बैरूतच्या दक्षिण आणि दक्षिण उपनगरातील अनेक भाग नष्ट केल्यानंतर आपल्या मतदारसंघासाठी घरांची पुनर्बांधणी करणे हे हिजबुल्लाचे प्राधान्य असल्याचे लेबनॉनमधील सूत्रांनी सांगितले.
सध्या हिजबुल्लाह मर्यादित साधनसामुग्रीसह युद्ध करत असल्याचे अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांचे म्हणणे आहे. गुप्तचर यंत्रणांच्या तपासानुसार, इस्रायलशी झालेल्या संघर्षात तेहरानने अर्ध्याहून अधिक शस्त्रास्त्रे आणि हजारो लढवय्ये गमावले आहेत, ज्यामुळे तेहरानची एकूण लष्करी क्षमता या दशकातील सर्वात खालच्या पातळीवर आली आहे.
पण हिजबुल्लाहचा पूर्णतः नाश झालेला नाही. अजूनही लेबनॉनमध्ये हजारो कमी पल्ल्याच्या रॉकेटची मालकी हिजबुल्लाहकडे आहे आणि उपलब्ध वाहतूक मार्गांचा वापर करत शेजारच्या देशांमधील शस्त्रास्त्रांच्या कारखान्यांचा वापर करून आपल्यासाठी शस्त्रांची निर्मिती करण्याचा प्रयत्न करेल, असे सूत्रांनी सांगितले.
एका खासदाराने सांगितले की, अल्पावधीतच हिजबुल्लाहवर नियंत्रण मिळवण्यात यश मिळाले असून त्यांना मागे ढकलण्यात आले आहे. संघटनेची आज्ञा देण्याची आणि नियंत्रण करण्याची क्षमता कमी झाली आहे. खासदार पुढे म्हणालेः “ही संघटना जगाला उद्ध्वस्त करण्यासाठी तयार झाली आहे.”
सीरियन बंडखोरांनी अलीकडेच अलेप्पो आणि हामा येथील सरकारी बालेकिल्ले परत मिळवण्यासाठी आक्रमण सुरू केले, त्या सीरियामध्ये हिजबुल्लाह प्रवेश करू शकतील याबद्दल अमेरिकी अधिकाऱ्यांना चिंता आहे. इराकमधून, सीरियामार्गे आणि खडकाळ सीमा ओलांडून लेबनॉनमध्ये लष्करी उपकरणे आणि शस्त्रे मदतीला घेऊन हिजबुल्लाहने सीरियाला दीर्घकाळापासून सुरक्षित आश्रयस्थान आणि वाहतूक केंद्र म्हणून वापरले आहे.
अमेरिकेच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, सीरियाचे अध्यक्ष बशर अल-असद यांच्यावर हिजबुल्लाच्या कारवाया मर्यादित करण्यासाठी आम्ही दबाव आणण्याचा प्रयत्न करीत असून या प्रदेशातील इतर देशांना मदतीसाठी आवाहन करीत आहे. रॉयटर्सने सोमवारी वृत्त दिले की अमेरिका आणि संयुक्त अरब अमिरातीने असाद यांनी इराणपासून दूर गेल्यास आणि हिजबुल्लाकडे जाणारे शस्त्र मार्ग बंद केल्यास त्यांच्यावरचे निर्बंध उठवण्याबाबत चर्चा केली आहे.
हिजबुल्लाहच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले आहे की ही संघटना इस्रायलला विरोध करत “प्रतिकार” म्हणून काम करत राहील. इस्रायली हल्ल्यांनी लेबनॉनच्या बैरूतच्या दक्षिण आणि दक्षिण उपनगरातील अनेक भाग नष्ट केल्यानंतर आपल्या मतदारसंघासाठी घरांची पुनर्बांधणी करणे हे हिजबुल्लाचे प्राधान्य असल्याचे लेबनॉनमधील सूत्रांनी सांगितले.
सूर्या गंगाधरन
(रॉयटर्स)
(रॉयटर्स)
