इस्रायलने सर्वोच्च नेत्याची हत्या केल्यानंतर, रॉकेट्चा मारा, गोळीबार आणि लढ्याचे दिशादर्शन करणाऱ्या नवीन लष्करी कमांडरसह हिजबुल्लाह दक्षिण लेबनॉनमध्ये प्रदीर्घ संघर्षाची तयारी करत आहे, असे या संपूर्ण कारवायांशी परिचित असलेल्या दोन स्रोतांनी सांगितले.
तीन आठवड्यांच्या विनाशकारी इस्रायली हल्ल्यांमुळे हिजबुल्लालाहची ताकद कमी झाली आहे-विशेषतः त्याचा नेता सय्यद हसन नसरल्लाहची हत्या झाल्यानंतर तर हिजबुल्लाहचे कंबरडे मोडले आहे. सीमेपासून हिजबुल्लाहला दूर नेण्याच्या उद्देशाने लेबनॉनमध्ये प्रवेश केलेल्या इस्रायली सैनिकांसमोर किती प्रभावीपणे प्रतिकारासाठी हिजबुल्लाह उभा राहतो हे मित्र आणि शत्रू दोघेही आता पाहत आहेत.
इराण समर्थित गटाकडे अजूनही शस्त्रास्त्रांचा मोठा साठा आहे, ज्यात त्याच्या सर्वात शक्तिशाली अचूक क्षेपणास्त्रांचा समावेश आहे. मात्र त्याचा वापर त्याने अद्याप केलेला नाही, असे त्याच्या कारवायांशी परिचित असलेल्या चार स्रोतांनी सांगितले. सातत्याने होणाऱ्या हवाई हल्ल्यांमुळे आपल्या शस्त्रागारावर गंभीरपणे प्रभाव पडला असून शस्त्रास्त्रांचा साठा झपाट्याने कमी झाला असल्याचे इस्रायलने म्हटले आहे.
नसरल्लाच्या हत्येनंतर पहिल्या काही दिवसांमध्ये शिया अतिरेक्यांनी 72 तासांनंतर एक नवीन “ऑपरेशन रूम” स्थापन करेपर्यंत हिजबुल्लाची कमान विस्कळीत झाली होती, त्यात एक होती हिजबुल्ला फील्ड कमांडर आणि दुसरी होती हिजबुल्लाच्या जवळचा एक स्रोत.
इस्रायलने बैरुतमधील जमिनीखाली असलेल्या खोल बंकरवर बॉम्बहल्ला केला तेव्हा इतर हिजबुल्ला नेते आणि इराणी सेनापतीसह नसरल्ला मारला गेला.
मात्र त्यानंतर झालेल्या इस्रायली हल्ल्यांमध्येही नवीन कमांड सेंटर कार्यरत राहिले आहे. याचा अर्थ दक्षिणेतील हिजबुल्लाहचे सैनिक रॉकेट्चा मारा करण्यास आणि केंद्राने जारी केलेल्या आदेशांनुसार लढण्यास सक्षम आहेत, असे सूत्रांनी सांगितले.
तिसऱ्या स्रोताच्या मते – जो हिजबुल्लाहचा एका वरिष्ठ अधिकारी आहे – हा गट आता कडव्या संघर्षाची लढाई लढत आहे.
इस्रायली थिंक-टँक अल्माचे विश्लेषक अब्राहम लेविन म्हणाले की, असे गृहित धरले पाहिजे की हिजबुल्लाह इस्रायली सैन्यासाठी “चांगल्या प्रकारे तयारीत आणि प्रतीक्षेत” होता आणि ते सोपे लक्ष्य नव्हते.
लेविन यांनी रॉयटर्सला सांगितले की, “आदेशाची साखळी सध्या विस्कळीत झाली आहे ही वस्तुस्थिती इस्रायली सैनिकांना गोळ्या घालण्याची किंवा त्यांच्यावर हल्ला करण्याचा प्रयत्न करण्याची क्षमता हिरावून घेऊ शकलेली नाही.” लेविन यांनी हिजबुल्लाहचे वर्णन “आपल्या सर्वांना माहित असलेले समान शक्तिशाली दहशतवादी सैन्य” असे केले.
सैनिकांना “आघाडीच्या क्षमतेनुसार” आदेशांची अंमलबजावणी करण्याची लवचिकता असते, असे हिजबुल्लाहच्या फील्ड कमांडरने सांगितले. नवीन कमांडचे वर्णन सैनिकांच्या थेट संपर्कात असलेले “एक लहान वर्तुळ” असे केले. हिजबुल्लाहच्या फिल्ड कमांडरने आंतरराष्ट्रीय माध्यमांशी बोलणे दुर्मिळ आहे.
ते म्हणाले की नवीन कमांड संपूर्णपणे गुप्ततेने काम करते आणि त्याच्या संभाषणाच्या व्यवस्थेबद्दल किंवा संरचनेबद्दल अधिक तपशील दिलेला नाही. हिजबुल्लाने नसरल्लाहच्या नावावरून नवीन नेत्याचे नाव दिलेले नाही, बहुधा त्याचा उत्तराधिकारीही मारला गेला. शिया गटाचे उपनेते शेख नईम कासिम यांनी या आठवड्यात सांगितले की त्यांनी युद्धबंदीच्या प्रयत्नांना पाठिंबा दिला असला तरी गटाची क्षमता अबाधित असल्याचे सांगितले.
हिजबुल्लाहच्या कारवायांशी परिचित असलेल्या आणखी एका सूत्राने सांगितले की सध्याच्या संवादासाठी गटाचे समर्पित, फिक्स्ड-लाइन फोन नेटवर्क “आवश्यक” होते. सूत्रांनी सांगितले की नेटवर्क सप्टेंबरमध्ये गटावर झालेल्या संवाद साधनांवरील हल्ल्यांमधून बचावले.
या आठवड्यात “इस्लामिक रेझिस्टन्सच्या ऑपरेशन्स रूम” ने स्वाक्षरी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की सैनिक हल्लेखोर घुसखोरीचा प्रतिकार करत होते आणि इस्रायली सैनिकांना “पाहत आणि ऐकत होते” जिथे त्यांना कमीतकमी अपेक्षा होती-हिजबुल्लाच्या लपलेल्या स्थानांचा थांगपत्ता इस्रायलला लागू नये. नवीन आदेशाची पहिली सार्वजनिक स्वीकृती असलेल्या या निवेदनात त्याच्या सदस्यांची नावे नमूद करण्यात आलेली नाहीत किंवा ते केव्हा आणि कोणत्या संदर्भात स्थापित केले गेले हे सांगितले गेले नाही.
हिजबुल्लाच्या माध्यम कार्यालयाने या बातमी संदर्भातील कोणत्याही प्रश्नांना उत्तर दिलेले नाही.
टीम भारतशक्ती
(रॉयटर्स)
