![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
भारत आणि मालदीव यांच्यातील द्विपक्षीय संरक्षण सहकार्याला महत्त्वपूर्ण चालना देत, भारताने मालदीवमध्ये तैनात असलेल्या भारतीय हेलिकॉप्टर आणि डॉर्नियर विमानांच्या संचालनासाठीचा करार पुन्हा नूतनीकरण केला आहे. ही घोषणा परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्री यांनी केली. ही घोषणा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि मालदीवचे राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद मुइज्जू यांच्यात माले येथे झालेल्या बैठकीनंतर प्रसारमाध्यमांशी बोलताना करण्यात आली.
“भारताची हेलिकॉप्टर्स आणि लष्करी विमाने सध्या मालदीवमध्ये कार्यरत आहेत,” असे मिस्री यांनी स्पष्ट केले आणि ही भारत-मालदीव मधील नव्या धोरणात्मक सहकार्याच्या टप्प्याची नांदी दिली.
स्वातंत्र्यदिनाच्या निमित्ताने संरक्षण संबंधांना नवी दिशा
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, यांच्या मालदीव भेटीदरम्यान हा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेण्यात आला. या दौऱ्यात त्यांना मालदीवच्या स्वातंत्र्यदिनाच्या कार्यक्रमासाठी प्रमुख पाहुणा म्हणून सन्मानित करण्यात आले. या निमित्ताने दोन्ही देशांमधील दृढ संबंध पुन्हा अधोरेखित झाले.
तणावानंतर संरक्षण सहकार्य पुन्हा पूर्ववत
राष्ट्राध्यक्ष मुइज्जू यांनी 2023 मध्ये पदभार स्विकारल्यानंतर, भारतीय लष्करी यंत्रणांची कार्ये स्थगित केली होती आणि भारतीय वर्दीत असलेल्या कर्मचाऱ्यांना माघारी बोलावण्याची मागणी केली होती. यामुळे भारत-मालदीव संबंधांमध्ये तणाव निर्माण झाला होता, कारण मुइज्जू यांनी सुरुवातीला चीनकडे झुकणारी भूमिका घेतली होती.
तथापि, भारताने सकारात्मक दृष्टीकोन ठेवत मालदीवला आर्थिक व विकासात्मक सहाय्य सुरूच ठेवले. कालांतराने मालदीवने आपली भूमिका बदलण्याचे संकेत दिले.
“राष्ट्राध्यक्ष मुइज्जू यांनी, भारतीय सरकारला भारतीय लष्करी विमानांची कार्ये पुन्हा सुरू करण्याची विनंती केली,” असे मिस्री यांनी सांगितले. ही घटना दोन्ही देशांमधील संबंधांतील टप्पा ठरली.
भारतीय संरक्षण कर्मचाऱ्यांच्या जागी नागरी ऑपरेटर नियुक्त
सध्या भारत मालदीवमध्ये एक हेलिकॉप्टर आणि दोन डॉर्नियर विमाने संचलित करतो आहे. ही विमाने प्रामुख्याने मानवीय मदत, वैद्यकीय आपत्कालीन सेवा आणि सागरी देखरेखीसाठी वापरली जातात.
“ही विमाने प्रशिक्षित कर्मचाऱ्यांच्या सहाय्याने कार्यरत आहेत. भारतीय लष्करी कंपनीतील कर्मचारी सध्या वर्दीत असलेल्या भारतीय जवानांच्या जागी तैनात करण्यात आले आहेत,” असे मिस्री यांनी स्पष्ट केले. या नव्या व्यवस्थेमुळे मालदीवच्या स्थानिक भावना लक्षात घेऊनही महत्त्वाची कार्ये सुरू राहू शकतात.
ही कार्यपद्धती भारताला आपत्ती व्यवस्थापन आणि सागरी सुरक्षेसारख्या क्षेत्रांत मदत सुरू ठेवण्यास सक्षम करते, तसेच स्थानिक राजकीय मर्यादांचाही आदर राखते.
प्रतीकात्मक सन्मान: संरक्षण मंत्रालयावर PM मोदींचा फलक
सध्या सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणावर व्हायरल झालेल्या एका छायाचित्रात, माले येथील नव्याने बांधलेल्या मालदीव संरक्षण मंत्रालयाच्या इमारतीवर, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा मोठा फलक लावलेला दिसतो. ही इमारत भारताच्या तांत्रिक सहकार्याने उभारण्यात आली आहे. यामध्ये सौर ऊर्जा प्रणाली आणि आधुनिक कमांड सेंटरचा समावेश आहे, जे मालदीवच्या संरक्षण पायाभूत सुविधांमध्ये भारताच्या योगदानाचे प्रतीक आहे.
या फलकाला भारत-मालदीवमधील परत आलेल्या विश्वासाचे आणि सौहार्दाचे प्रतीक मानले जात आहे.
विमान संचालन कराराचे नूतनीकरण आणि मोदींचे आदरातिथ्य
विमान संचालन कराराचे नूतनीकरण आणि पंतप्रधान मोदींच्या उबदार स्वागतासह झालेल्या या घडामोडी, भारत-मालदीव संबंधांतील नव्या युगाची सुरुवात असल्याचे सूचित करतात. हे घटनाक्रम भारताच्या “Neighbor’s First” धोरणाशी सुसंगत असून, जागतिक राजकीय आव्हानांमध्येही शेजारी राष्ट्रांशी दृढ संबंध ठेवण्याची भारताची कटिबद्धता अधोरेखित करतात.
– हुमा सिद्दकी
