भारताचा इंडो-पॅसिफिक भागीदारी मजबूत करण्यावर भर

नवी दिल्ली येथे झालेल्या भारतीय संरक्षण परिषदेच्या 10 व्या आवृत्तीत, भारताने सुरक्षित, खुल्या आणि सहयोगी इंडो-पॅसिफिक प्रदेशासाठी आपली वचनबद्धता पुन्हा एकदा स्पष्ट केली. या परिषदेतील चर्चेत हिंद महासागर क्षेत्रात कार्यरत असणारे वरिष्ठ संरक्षण अधिकारी, रणनीतीकार आणि मंत्री एकत्र आले, ज्यात सागरी भागीदारी, तांत्रिक प्रगती आणि प्रादेशिक स्थिरता यावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले.

ही परिषद अशा वेळी होत आहे जेव्हा इंडो-पॅसिफिक हा जगातील धोरणात्मक क्रॉसरोड बनला आहे, जो व्यापार, ऊर्जा मार्ग आणि जागतिक सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा आहे. या पार्श्वभूमीवर, भारताच्या संरक्षण आणि राजनैतिक नेतृत्वाने प्रतिस्पर्ध्यापेक्षा संयुक्त विकास, लवचिकता आणि सहकार्याने घडवले जाणारे भविष्य घडवण्याचे आवाहन केले.

भारत-श्रीलंका: हिंद महासागरात सामायिक जबाबदारी

या चर्चासत्राला संबोधित करताना, श्रीलंकेचे माजी संरक्षण सचिव एव्हीएम संपत थुयाकोंथा  यांनी भर दिला की इंडो-पॅसिफिक “हे शत्रुत्व दाखवण्याचे थिएटर नाही तर सर्वसमावेशक विकासाचे व्यासपीठ राहिले पाहिजे.”

त्यांनी भारत आणि श्रीलंकेमधील खोलवर रुजलेल्या ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि धोरणात्मक संबंधांवर प्रकाश टाकला आणि ते “हिंद महासागरात शांतता आणि सहकार्याचे नांगर” असे वर्णन केले.

“आमची भागीदारी परस्पर आदर आणि सामायिक मूल्यांवर बांधली गेली आहे. एकत्रितपणे, आपल्याला हिंद महासागर शांतता आणि समृद्धीचे क्षेत्र राहील याची खात्री करून घेण्याची संधी आहे,” असे ते म्हणाले.

थुयाकोंथा यांनी 2025 च्या भारत-श्रीलंका संरक्षण सहकार्य कराराकडे संबंधांच्या वाढत्या परिपक्वतेचे चिन्ह म्हणून लक्ष वेधले, जे आता सागरी सुरक्षेच्या पलीकडे मानवतावादी मदत, तांत्रिक नवोपक्रम आणि पायाभूत सुविधांच्या लवचिकतेचा समावेश करण्यासाठी विस्तारत आहे.

त्यांनी प्रादेशिक घटकांना सागरी क्षेत्र जागरूकता, डिजिटल पायाभूत सुविधा आणि संकट-प्रतिसाद यंत्रणा मजबूत करण्याचे आवाहन केले. कोणताही एक देश एकाकीपणे समकालीन सुरक्षा आव्हानांना तोंड देऊ शकत नाही यावर त्यांनी भर दिला.

फिलिपिन्स भारतासोबत धोरणात्मक अभिसरण

फिलीपिन्सचे राष्ट्रीय संरक्षण सचिव गिल्बर्टो टिओडोरो ज्युनियर यांनी त्यांच्या विशेष भाषणात, इंडो-पॅसिफिकमधील लोकशाही भागीदारीअधिक संरेखित करण्याचे आवाहन केले, विशेषतः खुल्या समुद्री मार्गांचे रक्षण करण्यासाठी आणि संतुलित प्रादेशिक सुव्यवस्था सुनिश्चित करण्यासाठी ते आवश्यक असल्याचे सांगितले.

टिओडोरो यांनी भारतासोबत संरक्षण सहकार्य वाढवण्याच्या फिलीपिन्सच्या हेतूवर भर दिला, दक्षिण चीन समुद्र आणि व्यापक इंडो-पॅसिफिक प्रदेशात सुरक्षा राखण्यासाठी एक विश्वासार्ह आणि सक्षम भागीदार म्हणून ते पाहिले.

“आम्ही मुक्त आणि नियमांवर आधारित इंडो-पॅसिफिकवर विश्वास ठेवतो,” ते म्हणाले. “आमचे सहकार्य विश्वास निर्माण करणे, स्वदेशी क्षमता विकसित करणे आणि आमच्या सागरी कॉमन्सची सुरक्षा सुनिश्चित करणे यावर केंद्रित असले पाहिजे.”

त्यांनी असेही नमूद केले की फिलीपिन्स तंत्रज्ञान, उद्योग आणि प्रादेशिक सहकार्यावर लक्ष केंद्रित करून संरक्षण आधुनिकीकरण कार्यक्रम पुढे नेत आहे, जिथे भारताचे कौशल्य आणि अनुभव प्रमुख सक्षम करणारे म्हणून पाहिले जाते.

कनेक्टेड आणि सुरक्षित इंडो-पॅसिफिकच्या दिशेने

या परिषदेत भागीदारी, नवोन्मेष आणि स्वावलंबनाने परिभाषित केलेल्या इंडो-पॅसिफिकसाठी सामूहिक दृष्टिकोन अधोरेखित करण्यात आला.

हुमा सिद्दीकी