स्टेल्थ फ्रिगेट्स INS उदयगिरी आणि INS हिमगिरी नौदलात दाखल होणार

0
INS उदयगिरी

भारतीय नौदल विशाखापट्टणम येथील नौदल तळावर 26 ऑगस्ट 2025 रोजी INS उदयगिरी आणि INS हिमगिरी या दोन प्रगत गुप्त युद्धनौका दाखल करून घेणार आहे. संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंग या समारंभाच्या अध्यक्षस्थानी असतील. भारताच्या सागरी सामर्थ्य आणि स्वदेशी संरक्षण क्षमतांना मोठी चालना दर्शवणारी ही घटना आहे.

प्रादेशिक तणावादरम्यान धोरणात्मक झेप

हिंद महासागर क्षेत्रात चीन आणि पाकिस्तानमधील वाढत्या नौदल सहकार्यामुळे भारताच्या सागरी सुरक्षेसाठी सातत्याने आव्हाने निर्माण होत आहेत. प्रत्युत्तरादाखल, भारत स्वदेशी बनावटीच्या प्रगत युद्धनौकांसह आपल्या नौदलाच्या ताफ्याला वेगाने बळकट करत आहे.

उदयगिरी आणि हिमगिरी या दोन्ही अत्याधुनिक प्रकल्प 17A चा भाग असल्याने महत्त्वपूर्ण सागरी मार्ग सुरक्षित करण्याची आणि प्रादेशिक धोके रोखण्याची भारताची क्षमता लक्षणीयरीत्या वाढेल.

त्यांच्या समावेशामुळे, INS सुरत, INS नीलगिरी आणि इतरांच्या या आधी झालेल्या समावेशानंतर, 2025 मध्ये भारतीय नौदलात समाविष्ट झालेल्या युद्धनौकांची एकूण संख्या सातवर जाईल.

प्रकल्प 17A: स्वदेशी नौदल शक्तीची प्रगती

भारतीय नौदलाच्या स्वावलंबन मोहिमेअंतर्गत प्रकल्प 17A चा उद्देश सात नीलगिरी-श्रेणीची मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र गुप्त युद्धनौका वितरित करणे हा आहे. ही बहुउद्देशीय युद्धनौका माझगाव डॉक शिपबिल्डर्स लिमिटेड (MDL), मुंबई आणि गार्डन रीच शिपबिल्डर्स अँड इंजिनिअर्स (GRSE), कोलकाता यांनी बांधली आहेत.

  • 2015 मध्ये MDL ला चार आणि GRSE ला तीन युद्धनौकांच्या बांधकामाचे कंत्राट देण्यात आले होते.
  • सर्व सातही जहाजे 2019 ते 2023 दरम्यान समाविष्ट करण्यात आली.
  • सध्या चार जहाजांसाठी सागरी चाचण्या सुरू आहेत.

2025 च्या अखेरीस, यापैकी किमान तीन युद्धनौका-INS नीलगिरी, INS उदयगिरी आणि INS हिमगिरी-या ताफ्यात सक्रिय होतील, ज्यामुळे हिंद महासागर प्रदेशात (IOR) भारताची सामरिक उपस्थिती बळकट होईल.

उदयगिरी आणि हिमगिरीची तांत्रिक बाजू

दोन्ही जहाजे अत्याधुनिक क्षमतांचा अभिमान बाळगतात ज्यामुळे त्यांना उच्च-धोक्याच्या वातावरणात प्रभावीपणे काम करता येतेः

शस्त्रास्त्रे:

  • पृष्ठभागविरोधी आणि जहाजविरोधी युद्धासाठी ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रे
  • बराक-8 हवाई धोक्यांसाठी दीर्घ पल्ल्याची पृष्ठभागावरून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे
  • वरुणास्त्र टॉरपीडो आणि समुद्राखालील युद्धासाठी पाणबुडीविरोधी रॉकेट प्रक्षेपक

संवेदक आणि प्रणालीः

  • प्रगत सोनार प्रणाली
  • एकात्मिक लढाऊ व्यवस्थापन प्रणाली
  • बहुउद्देशीय डिजिटल रडार

विमानचालन क्षमताः

  • दोन हेलिकॉप्टर्स वाहून नेऊ शकते आणि चालवू शकते.
  • तैनात करण्यासाठी आणि देखभालीसाठी जहाजावरील हँगरसह सुसज्ज
  • या जहाजांमध्ये संयुक्त डिझेल किंवा गॅस (CODOG) प्रणोदन प्रणाली आहे, ज्यामुळे 30 नॉट्सपर्यंत वेग मिळू शकतो. 6 हजार 700 टन विस्थापनासह, ते पूर्वीच्या शिवालिक-श्रेणीच्या युद्धनौकांपेक्षा अंदाजे 5 टक्के मोठे आहेत.

नौदल वारसा आणि रचना उत्कृष्टता

उदयगिरी आणि हिमगिरी या दोघांनाही INS उदयगिरी (F35) आणि INS हिमगिरी (F34) या प्रतिष्ठित आधीच्या जहाजांच्या सन्मानार्थ नावे देण्यात आली आहेत, ज्यांनी तीन दशकांहून अधिक काळ भारतीय नौदलाची सेवा केली. या नावांचे पुनरुज्जीवन आधुनिक क्षमतेसह पुढे जात असताना आपल्या वारशाचा सन्मान करण्याची नौदलाची परंपरा प्रतिबिंबित करते.

उल्लेखनीय म्हणजे, उदयगिरी ही भारतीय नौदलाच्या अंतर्गत युद्धनौका रचना कार्यालयाने (WDB) तयार केलेली 100वी युद्धनौका आहे, जी पाच दशकांच्या स्वदेशी रचना उत्कृष्टतेचे प्रदर्शन करणारी एक मोठी कामगिरी आहे.

आत्मनिर्भर भारताच्या दिशेने एक पाऊल

सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांच्या (MSMEs) विस्तृत जाळ्यासह, प्रकल्प 17A युद्धनौकांमध्ये वापरली जाणारी सुमारे 75 टक्के उपकरणे भारतीय कंपन्यांकडून घेतली गेली आहेत. रचना, बांधकाम पद्धती, पोलाद आणि अनेक मुख्य घटक हे आत्मनिर्भर भारत उपक्रमांतर्गत संरक्षण उत्पादनात आत्मनिर्भरतेसाठी भारताचे प्रयत्न प्रतिबिंबित करतात.

उदयगिरी, विशेषतः, समाविष्ट झाल्यानंतर वितरित केले जाणारे त्याच्या वर्गातील सर्वात वेगवान जहाज होते-भारतीय शिपयार्ड्सद्वारे मॉड्यूलर बांधकाम पद्धतींचा अवलंब केल्याबद्दल धन्यवाद.

पूर्वेकडील ताफा आणि हिंद महासागर धोरण बळकट करणे

एकदा कार्यान्वित झाल्यानंतर उदयगिरी आणि हिमगिरी ही दोनही जहाजे पूर्व नौदल कमांडमध्ये सामील होतील, ज्यामुळे पूर्व समुद्रकिनाऱ्यावर भारताची सागरी स्थिती मजबूत होईल.

हुमा सिद्दीकी  

+ posts
Previous articleइंडो-पॅसिफिक सुरक्षा, स्थिरता आणि सहकार्यावर ASEAN बैठकीपूर्वी भर
Next articleमिग-21 ला भारतीय हवाई दल प्रमुखांकडून हटके निरोप

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here