स्वदेशी डाइविंग सपोर्ट वेसल INS Nistar भारतीय नौदलात सामिल

शुक्रवारी विशाखापट्टणम येथे INS Nistar भारतीय नौदलात सामिल झाल्याने सागरी क्षमतेतील एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला. भारताचे पहिले स्वदेशी डिझाइन केलेले आणि बांधलेले हे डायव्हिंग सपोर्ट व्हेसल (DSV) आहे. 8 जुलै रोजी हिंदुस्तान शिपयार्ड लिमिटेडने नौदलाला सुपूर्द केलेला INS Nistar हा एक अत्यंत विशेष प्लॅटफॉर्म आहे जो भारताच्या खोल समुद्रातील बचाव आणि डायव्हिंग सपोर्ट ऑपरेशन्सचा अर्थ बदलतो. जवळजवळ 75 टक्के स्वदेशी सामग्रीसह आणि इंडियन रजिस्टर ऑफ शिपिंग (IRS) मानकांनुसार बांधलेला, INS Nistar हे नौदल स्वावलंबन आणि ऑपरेशनल अत्याधुनिकता यादृष्टीने एक महत्त्वपूर्ण झेप आहे.

INS Nistar चे नौदलात दाखल होणे भारताच्या सुरक्षित, शाश्वत आणि अचूक पाणबुडी बचाव मोहिमा स्वतंत्रपणे पार पाडण्याच्या क्षमतेत एक नवीन युग सुरू करते. तांत्रिक शक्ती गुणक म्हणून, हे जहाज केवळ नौदलाचा ऑपरेशनल आत्मविश्वास वाढवत नाही तर सागरी सुरक्षेतही योगदान देते, महत्त्वपूर्ण पाण्याखालील पायाभूत सुविधा राखण्यास आणि विस्तारण्यास मदत करते आणि आपत्ती निवारण प्रयत्नांना आधार देते.

INS Nistar हे आधुनिक, स्वावलंबी ताफ्याच्या दृष्टीने पहिले पाऊल आहे, लवकरच नवीन फ्लीट सपोर्ट शिप्स (FSS) सामील होणार आहेत. एकत्रितपणे, हे प्लॅटफॉर्म भारतीय नौदलाच्या ‘ब्लू वॉटर’ चा विस्तार करतील आणि मानवतावादी मदत, आपत्ती निवारण आणि राष्ट्रीय सुरक्षा मोहिमांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान प्रदान करतील.

INS Nistar : पाण्याखालील बचाव कार्यात एक मोठी झेप

INS Nistar आधी, भारतीय नौदलाकडे स्वदेशी, पूर्ण-प्रमाणात डीएसव्हीची कमतरता होती. पूर्वी, नौदलाने सोव्हिएत-रशियात बनलेले बचाव जहाज चालवले होते, ज्याचे देखील नाव Nistar होते, ज्याचा पाण्याखालील बचाव करण्याचा वारसा आता पूर्णपणे भारतीयांच्या हाती आहे. “मुक्ती” किंवा “बचाव” या अर्थाच्या संस्कृत नावासह, INS Nistar आता जगभरातील अशा काही निवडक जहाजांमध्ये समाविष्ट आहे, जे जागतिक स्तरावर पाण्याखालील ऑपरेशनल तयारीसाठी भारताची वचनबद्धता दर्शवते.

118 मीटर लांबी आणि जवळजवळ 10 हजार टन वजन विस्थापित करणारे, INS Nistar पूर्व नौदल कमांडमध्ये सामील झाले आहे, जे भारताच्या पाण्याखालील सुरक्षा जाळ्याचा एक मुख्य घटक म्हणून जटिल खोल समुद्रातील मोहिमा राबविण्यास सज्ज आहे.

वैद्यकीय सहाय्य आणि कार्यशक्ती

INS Nistar मध्ये विस्तृत ऑनबोर्ड वैद्यकीय सुविधा आहेत, ज्यामध्ये एक ऑपरेशन थिएटर, एक अतिदक्षता विभाग, आठ खाटांचे रुग्णालय आणि हायपरबेरिक वैद्यकीय सुविधांचा समावेश आहे, जे खोल समुद्रात किंवा पाणबुडी बचाव मोहिमांमध्ये जखमींवर उपचार करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत.

जहाजाची सहनशक्ती समुद्रात 60 दिवसांपेक्षा जास्त आहे, ज्यामुळे ते विस्तारित शोध, बचाव आणि पाण्याखालील ऑपरेशन्ससाठी अतुलनीय टिकाऊपणा देते. त्याची रचना हेलिकॉप्टर ऑपरेशन्सना देखील सामावून घेते, ज्यामुळे हिंद महासागराच्या विस्तृत भागात जलद-प्रतिसाद व्यासपीठ म्हणून त्याची क्षमता आणखी वाढते.

हुमा सिद्दीकी