अमेरिकेशी चर्चा शक्य, पण विश्वासाचा प्रश्न कायम: इराणचे अध्यक्ष

इराणचे अध्यक्ष मसूद पेझेश्कियान यांनी सोमवारी प्रसिद्ध झालेल्या मुलाखतीत अमेरिकेशी असलेले मतभेद संवादाद्वारे सोडवता येतील असा विश्वास व्यक्त केला, परंतु अमेरिका आणि इस्रायली हल्ल्यांनंतर विश्वास ठेवणे हे एक मोठे आव्हान असल्याचे मान्य केले. 

“मला असा विश्वास आहे की आपण संवाद आणि चर्चेद्वारे अमेरिकेशी असलेले आपले मतभेद आणि संघर्ष सहजपणे सोडवू शकतो,” असे पेझेश्कियान यांनी शनिवारी अमेरिकन पॉडकास्टर टकर कार्लसन यांनी घेतलेल्या मुलाखतीत सांगितले.

अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना इस्रायली नेते बेंजामिन नेत्यान्याहू यांच्या बाजूने इराण युद्धात उडी घेऊ  नये असे आवाहन इराणी नेत्याने केले‌. नेत्यान्याहू सोमवारी व्हाईट हाऊसमधील चर्चेसाठी वॉशिंग्टन भेटीवर होते.

“अमेरिकेचे अध्यक्ष ट्रम्प, ते या प्रदेशाला शांतता आणि उज्ज्वल भविष्याकडे नेण्यास आणि इस्रायलला त्याच्या जागी ठेवण्यास पुरेसे सक्षम आहेत. किंवा दुसरा पर्याय म्हणजे खड्ड्यात, अंतहीन खड्ड्यात किंवा दलदलीत जाणे,” पेझेश्कियान म्हणाले. “म्हणून कोणता मार्ग निवडायचा हे अमेरिकेच्या अध्यक्षांवर अवलंबून आहे.”

13 जून रोजी इस्रायलने इराणवर हल्ले सुरू केल्याने त्यावेळी सुरू असलेल्या वाटाघाटी कोलमडल्याबद्दल त्यांनी इराणचा कट्टर शत्रू असलेल्या इस्रायलला जबाबदार धरले. कारण इस्रायलने इराणसोबत 12 दिवसांचे हवाई युद्ध सुरू केले ज्यामध्ये काही महत्त्वाचे इराणी कमांडर आणि अणुशास्त्रज्ञ मारले गेले.

विश्वास कसा ठेवायचा?

“आपण पुन्हा अमेरिकेवर कसा विश्वास ठेवणार आहोत?” असा प्रश्न पेझेश्कियान यांनी विचारला. “चर्चा सुरू असताना, इस्रायली राजवटीला पुन्हा आपल्यावर हल्ला करण्याची परवानगी दिली जाणार नाही हे आपल्याला कसे खात्रीने कळेल? हा प्रश्न अजूनही अनुत्तरित आहे,” असे ते म्हणाले.

पेझेश्कियान यांनी असाही दावा केला आहे की  इस्रायलने त्यांची हत्या करण्याचा प्रयत्न केला.

“हो, त्यांनी प्रयत्न केला,” ते म्हणाला. “त्यांनी त्यानुसार काम केले, पण ते अयशस्वी झाले.”

इस्रायलने या आरोपाला लगेच कोणतेही प्रत्युत्तर दिले नाही. इस्रायली लष्कराच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने गेल्या महिन्यात सांगितले होते की इस्रायलने इराणच्या आण्विक स्थळांवर केलेल्या हल्ल्यात 30 हून अधिक वरिष्ठ सुरक्षा अधिकारी आणि 11 वरिष्ठ अणुशास्त्रज्ञ मारले.

ट्रम्प म्हणाले की ते इराण आणि त्याच्या अणु महत्त्वाकांक्षेबद्दल नेतान्याहू यांच्याशी चर्चा करतील अशी अपेक्षा आहे, त्यांनी इराणी अणुस्थळांवर अमेरिकेच्या हल्ल्यांना एक जबरदस्त यश म्हणून प्रशंसा केली. शुक्रवारी त्यांनी पत्रकारांना सांगितले की तेहरानचा अणुकार्यक्रम कायमचा मागे पडला आहे. अर्थात  इराण इतरत्र प्रयत्न पुन्हा सुरू करू शकतो.

इराणने नेहमीच ते आण्विक शस्त्रास्त्रे बनविण्याचा प्रयत्न करत असल्याचा दावा फेटाळून लावला आहे.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)