जपानची अंतराळ मलबा कंपनी, अॅस्ट्रोस्केलने दोन बेंगळुरू आधारित दोन कंपन्यां- दिगंतरा आणि बेलॅट्रिक्स एरोस्पेस सोबत, तंत्रज्ञान आणि सेवा विकसित करण्यासाठी एकत्र काम करण्याची घोषणा केली आहे. या भागीदारीचा उद्देश कक्षीय मलबा काढण्यासाठी उपाय विकसित करणे आहे. अॅस्ट्रोस्केललच्या जपान युनिटचे अध्यक्ष एडी काटो यांनी सांगितले की, “त्यांना आशा आहे की ते भारतीय ग्राहकांसाठी एक ते दोन वर्षांच्या आत कक्षीय सेवा सुरू करतील. हे जपान बाहेर आशिया-प्रशांत क्षेत्रातील अॅस्ट्रोस्केलच्या पहिल्या ऑपरेशन्सची सुरुवात असेल.”
“भारत हा आमच्या संभाव्य बाजारांच्या यादीत टॉपवर आहे,” असं काटो यांनी रॉयटर्सला सांगितले. “भारताच्या स्थापित अंतराळ क्षमतांसोबत, जेथे आस्ट्रोस्केलची कक्षीय सेवा तंत्रज्ञान मागणीला पूर्ण करेल.” त्यांनी दक्षिण कोरिया, तैवान, इंडोनेशिया आणि ऑस्ट्रेलियामध्येही आवड दाखवली.
“भारताची अंतराळ धोरणे पूर्वी संरक्षणात्मक होती, परंतु आता आम्ही खूप वेगाने बदल होताना पाहत आहोत, युनायटेड स्टेट्सशी संबंध मजबूत करण्यासाठी आणि व्यावसायिक संस्थांसाठी बाजार लिबरलायझ करण्यासाठी – त्यांना प्रोत्साहित करण्यासाठी,” काटो म्हणाले.
या करारामध्ये कोणत्याही आर्थिक अटी समाविष्ट नाहीत.
भारताने, सरकारी मालकीच्या भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेच्या (ISRO) पलीकडे असलेले, देशाचे अंतराळ क्षेत्र खाजगी कंपन्यांसाठी खुले केले आहे आणि स्टार्टअप्सना पाठिंबा देण्यासाठी १० अब्ज रुपयांचा (११६ दशलक्ष डॉलर्स) निधी मंजूर केला आहे.
देशात, अॅस्ट्रोस्केल २०२७ मध्ये व्यावसायिक कचरा हटवण्याचे अभियान प्रदर्शित करण्यासाठी जपान एरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजन्सी (JAXA) सोबत काम करत आहे. त्यांना यूएस स्पेस फोर्स आणि ब्रिटन आणि फ्रान्सच्या अंतराळ संस्थांकडून ऑर्डर देखील मिळाले आहेत, ज्यामध्ये उपग्रहाचे आयुष्य वाढवण्यासाठी प्रायोगिक सेवांचा समावेश आहे.
एका उद्योग अंदाजानुसार, पुढील पाच वर्षांत संभाव्य टक्करांमुळे $500 दशलक्ष पेक्षा जास्त धोका निर्माण होऊ शकतो.
दिगंतरा कक्षीय वस्तूंचे निरीक्षण करण्यासाठी अवकाश परिस्थितीजन्य जागरूकता सेवा प्रदान करते आणि अनेक अमेरिकन संरक्षण संस्थांसोबत करार करते. बेलाट्रिक्स एरोस्पेस उपग्रह प्रणोदन प्रणाली तयार करते.
भागीदारांसह, अॅस्ट्रोस्केल प्रथम भारतीय सरकारी क्लायंटसाठी ऑरबिट सेवा प्रदान करेल, असे काटो म्हणाले.
दिगंतराचे उपाध्यक्ष श्रेयस मिर्जी यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की, ही भागीदारी “स्थापित आणि उदयोन्मुख अंतराळ अर्थव्यवस्थांमध्ये नवीन बाजारपेठ संधी उघडण्यास मदत करेल.”
बेलाट्रिक्सचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी रोहन एम गणपती म्हणाले, “आम्ही जपानी बाजारपेठेत प्रवेश करत असताना हे आमच्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.”
हे पाऊल जपानी आणि भारतीय अंतराळ कंपन्यांमधील नवोदित करारांपैकी नवीनतम होते, जसे की चंद्र एक्सप्लोरर आयस्पेस 9348.T आणि रॉकेट निर्माता स्कायरूट, तसेच SKY परफेक्ट JSAT-संलग्न 9412.T ऑर्बिटल लेझर्स आणि रोबोटिक्स फर्म इन्स्पेसिटी यांच्यातील.
अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, येत्या काही दिवसांत भारत आणि जपान सरकार टोकियोमध्ये “अवकाश संवाद” धोरण चर्चेचा तिसरा टप्पा आयोजित करतील.
टीम भारतशक्ती
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
