अमेरिकेने येमेनच्या इराण-समर्थित हौथींवर हल्ला करण्यापूर्वी, ट्रम्प प्रशासनाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी अनवधानाने अशा एका ग्रुपमध्ये त्या संबंधीच्या लष्करी योजना उघड केल्या, ज्यात पत्रकाराचा समावेश होता, अटलांटिकने first-hand account प्रकाशित केल्यानंतर व्हाईट हाऊसने सोमवारी याला दुजोरा दिला.
डेमोक्रॅटिक खासदारांनी हा अमेरिकेच्या राष्ट्रीय सुरक्षेचा भंग आहे असून कायद्याचे उल्लंघन आहे, ज्याची काँग्रेसकडून चौकशी होणे आवश्यक आहे, असे म्हणत या चुकीचा त्वरित निषेध केला.
द अटलांटिकचे मुख्य संपादक जेफ्री गोल्डबर्ग यांनी सोमवारी एका वृत्तात सांगितले की, त्यांना अनपेक्षितपणे 13 मार्च रोजी सिग्नल मेसेजिंग ॲपवरील ‘हौथी पीसी स्मॉल ग्रुप’ नावाच्या एन्क्रिप्टेड चॅट ग्रुपमध्ये आमंत्रित करण्यात आले होते. या गटात, राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार माईक वॉल्ट्ज यांनी त्यांचे सहाय्यक ॲलेक्स वोंग यांना हौथी लोकांविरुद्ध अमेरिकेच्या कारवाईत समन्वय साधण्यासाठी ‘टायगर टीम’ स्थापन करण्याचे काम सोपवले.
राष्ट्रीय सुरक्षा परिषदेचे प्रवक्ते ब्रायन ह्यूजेस म्हणाले की चॅट ग्रुप अस्सल असल्याचे दिसून येते.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी 15 मार्च रोजी येमेनच्या हौथींच्या विरोधात लाल समुद्रात मालवाहू जहाजांवर होणाऱ्या हल्ल्यांवरून मोठ्या प्रमाणात लष्करी मोहीम सुरू केली आणि त्यांनी हौथींचा मुख्य समर्थक इराणला इशारा दिला की त्यांनी या गटाला त्वरित पाठिंबा देणे थांबवणे आवश्यक आहे.
ही कारवाई सुरू होण्याच्या काही तासाआधी, संरक्षण सचिव पीट हेगसेथ यांनी संदेश गटातील योजनेतील कामगिरी संदर्भात तपशील पोस्ट केला, ज्यामध्ये लक्ष्यवेध करण्यासाठी अमेरिका तैनात करणार असलेली शस्त्रे आणि हल्ल्याच्या अनुक्रमांची माहिती समाविष्ट होती, असे गोल्डबर्गने सांगितले. त्यांच्या अहवालात तपशील वगळण्यात असला तरी गोल्डबर्ग यांनी या प्रकाराला सिग्नल चॅटचा हा “बेपर्वापणे केलेला धक्कादायक” वापर म्हटले.
गोल्डबर्ग यांनी लिहिले की, उपाध्यक्ष जे. डी. व्हान्स, अमेरिकेचे परराष्ट्र मंत्री मार्को रुबिओ, सी. आय. ए. चे संचालक जॉन रॅटक्लिफ, राष्ट्रीय गुप्तचर संचालक तुलसी गॅबार्ड, कोषागार सचिव स्कॉट बेसेंट, व्हाईट हाऊसचे चीफ ऑफ स्टाफ सूसी वाइल्स आणि राष्ट्रीय सुरक्षा परिषदेच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांचे प्रतिनिधित्व करणारी खाती चॅट ग्रुपमध्ये एकत्र केली गेली होती.
नॅशनल काउंटर टेररिझम सेंटरच्या संचालकपदासाठी ट्रम्प यांचे नामनिर्देशित जो केंट यांची सिनेट पोस्टवर अद्याप निवड झाली नसली तरी ते सिग्नल साखळीचा भाग होते.
ट्रम्प यांनी व्हाईट हाऊसमध्ये पत्रकारांना सांगितले की, त्यांना या घटनेची माहिती नव्हती. “मला याबद्दल काहीही माहिती नाही. मी द अटलांटिकचा मोठा चाहता नाही,” असे ट्रम्प म्हणाले. व्हाईट हाऊसच्या एका अधिकाऱ्याने नंतर सांगितले की तपास सुरू आहे आणि ट्रम्प यांना त्याबद्दल माहिती देण्यात आलेली आहे.
एनएससीचे ह्यूजेस यांनी एका निवेदनात म्हटले आहेः “सध्या, अहवाल पाठवण्यात आलेला message thread अस्सल असल्याचे दिसते आणि साखळीमध्ये अनवधानाने संख्या कशी जोडली गेली याचा आम्ही आढावा घेत आहोत.”
“हा thread वरिष्ठ अधिकाऱ्यांमधील सखोल आणि विचारशील धोरणात्मक समन्वयाचे प्रात्यक्षिक आहे. हौथी मोहिमेचे चालू असलेले यश हे दर्शविते की आमच्या सेवा सदस्यांना किंवा आमच्या राष्ट्रीय सुरक्षेला कोणताही धोका नव्हता.”
ग्रुप चॅटमध्ये हेगसेथ यांनी युद्धाच्या योजना शेअर करण्यास नकार दिला.
“कोणीही युद्धाच्या योजना पाठवत नव्हते आणि त्याबद्दल मला एवढेच म्हणायचे आहे”,” असे त्यांनी सोमवारी हवाईच्या अधिकृत दौऱ्यावर असताना पत्रकारांना सांगितले.
गोल्डबर्ग यांनी सोमवारी रात्री उशिरा सीएनएनला दिलेल्या मुलाखतीत हेगसेथ यांना प्रत्युत्तर देताना म्हटले, “नाही, ते खोटे आहे. ते युद्धाच्या योजना पाठवत होते.”
युरोपियन फ्री-लोडिंग
द अटलांटिकने दिलेल्या चॅटच्या स्क्रीनशॉट्सनुसार, गटातील अधिकाऱ्यांनी अमेरिकेने हल्ले करावेत की नाही यावर चर्चा केली आणि एका क्षणी व्हॅन्सने प्रश्न विचारला की युरोपमधील त्यांचे मित्रदेश, जे या प्रदेशातील नौवहन व्यत्ययामुळे अधिक मदतीच्या मागणीची अपेक्षा करत आहेत, ते अमेरिकेच्या मदतीसाठी पात्र आहेत का?”
“@PeteHegseth जर तुम्हाला वाटत असेल की आम्ही ते केले पाहिजे तर जाऊया,” असे व्हान्स म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या एका व्यक्तीने लिहिले. “मला युरोपला पुन्हा बाहेर काढण्याचा तिरस्कार आहे”, त्या व्यक्तीने लिहिलेः “आपले संदेश येथेच राहणार असल्याची खात्री करूया.”
हेगसेथ नावाच्या व्यक्तीने उत्तर दिले: “व्हीपी: मी युरोपियन फ्री-लोडिंगबद्दल तुमचा तिरस्कार पूर्णपणे समजून घेऊ शकतो. हे दयनीय आहे.”
अटलांटिकने नोंदवले की व्हॅन्स म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या व्यक्तीने देखील हल्ल्यांच्या वेळेबद्दल चिंता व्यक्त केली आणि त्यांनी एका महिन्याच्या विलंबाने हे हल्ले करण्याच्या बाजूने जोरदार युक्तिवाद केला.
गटाच्या सहमतीला पाठिंबा देण्यास इच्छुक असल्याचे सांगण्यापूर्वी “मला खात्री नाही की अध्यक्षांना हे माहित आहे की हे सध्या युरोपवरील त्यांच्या संदेशाशी किती विसंगत आहे. तेलाच्या किमतींमध्ये मध्यम ते तीव्र वाढ होण्याची आणखी एक जोखीम आहे,” असे एकाने लिहिले.
येमेन, हुथी-सहयोगी इराण आणि युरोपियन युनियनच्या राजनैतिक अधिकाऱ्यांनी प्रतिक्रिया देण्याच्या रॉयटर्सच्या विनंतीला त्वरित प्रतिसाद दिला नाही.
अमेरिकन कायद्यानुसार, वर्गीकृत माहितीची चुकीची हाताळणी करणे, त्याचा गैरवापर करणे किंवा त्याचा चुकीच्या हेतूने वापर करणे हा गुन्हा असू शकतो. या प्रकरणात त्या तरतुदींचा भंग झाला असेल की नाही हे स्पष्ट नाही. अटलांटिकच्या अहवालात वॉल्ट्झ यांनी ठराविक कालावधीनंतर सिग्नल ॲपमधून गायब होण्यासाठी सेट केलेले संदेश फेडरल रेकॉर्ड-कीपिंग कायद्यांच्या संभाव्य उल्लंघनांबद्दल प्रश्न उपस्थित करतात.
सिग्नल ग्रुपची गुप्त माहिती उघड कशी झाली याची चौकशी करण्याची खासदारांची मागणी
सिग्नल समूहाशी संबंधित नसलेल्या पत्रकारांपर्यंत अधिकाऱ्यांमध्ये झालेले चॅट पोहोचू नये यासाठी सुरू असणाऱ्या ट्रम्प प्रशासनाच्या प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून, गॅबार्ड यांनी 14 मार्च रोजी एक्सवर पोस्ट केले की “वर्गीकृत माहितीचे अनधिकृत प्रकाशन हे कायद्याचे उल्लंघन आहे आणि तसे मानले जाईल.”
मंगळवारी, गॅबार्ड अमेरिकेसाठी जगभरातील धोक्यांबाबत सिनेटच्या गुप्तचर समितीसमोर साक्ष देणार आहे.
उद्योजक मोक्सी मार्लिन्सपाइक यांनी तयार केलेले, सिग्नल हे गोपनीयता-जागरूक असंतुष्टांद्वारे वापरल्या जाणाऱ्या विदेशी मेसेजिंग ॲपवरून वॉशिंग्टनच्या अधिकाऱ्यांच्या अनधिकृत व्हिस्पर नेटवर्ककडे गेले आहे. सिग्नल अमेरिकन सरकारी एन्क्रिप्शन वापरत नाही आणि सरकारी सर्व्हरवर होस्ट केलेले नाही.
डेमोक्रॅटिक खासदारांनी सिग्नल समूहाचा वापर बेकायदेशीर असल्याचे म्हटले आणि चौकशीची मागणी केली.
“मी खूप, खूप दीर्घ काळात वाचलेल्या लष्करी गुप्त माहितीच्या सर्वात आश्चर्यकारक उल्लंघनांपैकी हा एक आहे,” असे सिनेटचे डेमोक्रॅटिक नेते चक शूमर म्हणाले, ते बहुमत नेते जॉन थून यांना चौकशी करण्यास सांगतील.
“आम्ही फक्त त्याबद्दल शोध घेत आहोत. पण साहजिकच, आम्हाला या प्रकरणाच्या तळाशी जावे लागेल आणि तिथे काय घडले ते शोधून काढावे लागेल. त्यासाठी आमची एक योजना असेल,” असे साऊथ डकोटा येथील रिपब्लिकन पक्षाचे सदस्य थुन म्हणाले.
या प्रकरणामुळे कर्मचाऱ्यांच्या बदल्या होतील अशी व्हाईट हाऊसकडून कोणतीही त्वरित सूचना आलेली नाही.
व्हाईट हाऊसच्या प्रवक्त्या कॅरोलिन लेव्हिट यांनी रॉयटर्सला सांगितले की, “राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांचा राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार माईक वॉल्ट्ज यांच्यासह त्यांच्या राष्ट्रीय सुरक्षा पथकावर पूर्ण विश्वास आहे.”
डेमोक्रॅटिक सेनेटर एलिझाबेथ वॉरेन यांनी एक्सवर सांगितले की, अत्यंत संवेदनशील राष्ट्रीय सुरक्षेच्या मुद्द्यांवर चर्चा करण्यासाठी सिग्नलचा वापर “उघडपणे बेकायदेशीर आणि विश्वासार्हतेच्या पलीकडे धोकादायक” होता.
“या मजकूर साखळीतील प्रत्येक सरकारी अधिकाऱ्याने आता एक गुन्हा केला आहे-जरी तो चुकून झाला असला तरी -ज्यामध्ये सामान्यतः तुरुंगवासाची शिक्षा समाविष्ट असते,” असे डेमोक्रॅटिक सेनेटर ख्रिस यांनी एक्सवर सांगितले.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
