तैवानमधील सेमीकंडक्टर उद्योग अमेरिकेला “souvenir” म्हणून देऊन त्याबदल्यात वॉशिंग्टनकडून राजकीय पाठिंबा मिळवण्याचा प्रयत्न सुरू असल्याचा आरोप चीनने केला आहे.
जगातील सर्वात मोठी कंत्राटी चिप निर्माता आणि ॲपल तसेच एनव्हीडियासारख्या कंपन्यांचा प्रमुख पुरवठादार असलेली तैवान सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी (टीएसएमसी) इंटेलमधील भागभांडवलासाठी बोलणी करत असल्याचा खुलासा अमेरिकेच्या माध्यमांनी केला आहे.
टीएसएमसी किंवा इंटेल दोघांनीही या वृत्ताला दुजोरा दिलेला नाही. टीएसएमसीकडून कोणत्याही परदेशी गुंतवणूक अर्जाची माहिती मिळालेली नसल्याचा खुलासा तैवान सरकारने केला आहे.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अमेरिकन सेमीकंडक्टर व्यवसाय तैवानने हिरावून घेतल्याबद्दल टीका केली आहे. या उद्योगाने अमेरिकेत अधिक उत्पादन करावे अशी त्यांची इच्छा आहे.
बीजिंगमध्ये नियमित पत्रकार परिषदेत बोलताना, चीनच्या तैवान व्यवहार कार्यालयाच्या प्रवक्त्या झु फेंगलियन यांनी कोणताही पुरावा न देता सांगितले की, की टीएसएमसी “युनायटेड स्टेट्स सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी” बनेल का अशी भीती तैवानमधील लोकांना होती.
“स्वतःचा स्वार्थ साधण्यासाठी, डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह पार्टीच्या अधिकाऱ्यांनी तैवानचे स्वातंत्र्य अबाधित ठेवण्यासाठी परदेशांवर अवलंबून राहून बाह्य शक्तींकडून मोठ्या मागण्या केल्या आहेत. त्याबदल्यात त्यांना तैवानमधील सेमीकंडक्टर उद्योगाचा तसेच शक्तिशाली कंपन्यांचा उपयोग souvenirs म्हणून देण्यासाठी केला जात आहे,” असे झु यांनी तैवानच्या सत्ताधारी पक्षाचा संदर्भ देत सांगितले.
तैपेईमधील सरकारच्या तीव्र आक्षेपांना न जुमानता, चीन लोकशाही पद्धतीने शासित तैवानचा स्वतःचा प्रदेश असल्याचा दावा करत असताना, बीजिंगला तैपेईने घेतलेल्या परदेशी गुंतवणुकीच्या मंजुरीच्या निर्णयांवर काहीही म्हणायचे नाही.
झु म्हणाल्या की तैवान तैवानी कंपन्या “विकण्याचा” प्रयत्न करीत आहे.
त्या म्हणाल्या, “तैवानमधून अशा प्रकारची निर्लज्जपणे विक्री करणे हे वास्तवात अमेरिकेची फसवणूक आहे”.
तैवानच्या मेन लॅण्ड अफेअर्स कौन्सिलने एका निवेदनात म्हटले आहे की टीएसएमसी ही एक “महत्त्वाची तैवानी कंपनी” होती.
“आमच्या सेमीकंडक्टर उद्योग आणि टीएसएमसीसाठी ट्रम्पच्या नवीन धोरणांमुळे निर्माण झालेल्या आव्हानांना प्रतिसाद म्हणून, आमचे सरकार प्रगत तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात तैवानचे अग्रगण्य स्थान कायम ठेवण्यासाठी उद्योगाशी जवळून काम करेल,” असे त्यांनी फारसे स्पष्टीकरण न देता म्हटले आहे.
टीएसएमसीने मात्र यावर कोणतेही भाष्य करायचे टाळले.
अमेरिका हा तैवानचा सर्वात महत्त्वाचा आंतरराष्ट्रीय समर्थक आणि शस्त्रास्त्र पुरवठादार आहे, मात्र तो अजूनही औपचारिकपणे तैवान सरकारला मान्यता देत नाही.
तृप्ती नाथ
(रॉयटर्स)
