![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
अहमदाबादमध्ये घडलेल्या दुर्दैवी Air India अपघाताची चौकशी करणाऱ्या पथकाने, त्यांच्या प्राथमिक निष्कर्षांचा अहवाल नागरी उड्डाण मंत्रालयाकडे सादर केला आहे, अशी माहिती सूत्रांनी दिली आहे.
तथापि, या भीषण दुर्घटनेबाबत, एअरक्राफ्ट अॅक्सिडेंट इन्व्हेस्टिगेशन ब्युरो (AAIB) ने सादर केलेले नेमके निष्कर्ष अद्याप उघड करण्यात आलेले नाहीत.
12 जून रोजी, अहमदाबादच्या मेघाणीनगर परिसरात हा दुर्देवी अपघात घडला, ज्यामध्ये लंडनकडे जाणारे एअर इंडियाचे ड्रीम लायनर विमान,सरदार वल्लभभाई पटेल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून उड्डाण घेतल्यानंतर, थोड्याच वेळात एका वसतिगृहावर जाऊन आदळले. या भीषण अपघातात 242 पैकी 241 प्रवाशांचा मृत्यू झाला, तसेच जमिनीवरील अनेकांचा जीव गेला.
आश्चर्यकारक बाब म्हणजे, एक प्रवासी या अपघातातून वाचला.
अपघाताची चौकशी
नागरी उड्डाण मंत्रालयाने सांगितले की, विमानाच्या समोरील ब्लॅक बॉक्समधील क्रॅश प्रोटेक्शन मॉड्यूल (CPM) सुरक्षितरित्या पुनर्प्राप्त करण्यात आले आहे.
25 जून 2025 रोजी, दिल्लीतील AAIB च्या अत्याधुनिक प्रयोगशाळेत हे मेमरी मॉड्यूल यशस्वीपणे उघडण्यात आले आणि त्यातील माहिती डाउनलोड करण्यात आली.
सूत्रांनी सांगितले की, ‘या डेटाची सखोलता आणि विश्वासार्हता तपासण्यासाठी, “गोल्डन चेसिस” म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या ब्लॅक बॉक्सचा वापर करण्यात आला.
पहिला ब्लॅक बॉक्स 13 जून रोजी, अपघातस्थळी एका इमारतीच्या छतावर सापडला होता, तर दुसरा ब्लॅक बॉक्स 16 जूनला ढिगाऱ्याखाली आढळून आला.
AAIB हे संपूर्ण तपासाचे नेतृत्व करत असून, यात त्यांच्यासोबत भारतीय हवाई दल, हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) तसेच अमेरिकेच्या नॅशनल ट्रान्सपोर्टेशन सेफ्टी बोर्ड (NTSB) या विविध संस्थांच्या तज्ज्ञांचा समावेश असलेल्या उच्च-स्तरीय पथकाचा समावेश आहे.
अमेरिकेच्या NTSB चे प्रतिनिधित्व विमानाची रचना आणि निर्मिती करणाऱ्या देशामार्फत केले जात आहे.
चौकशीवर AAIB चे महासंचालक देखरेख करत आहेत.
तांत्रिक कर्मचाऱ्यांव्यतिरिक्त, तपास पथकात वैमानिक वैद्यकीय तज्ज्ञ आणि एअर ट्रॅफिक कंट्रोल अधिकारी यांचा समावेश आहे.
सूत्रांनी सांगितले की, NTSB पथक सध्या दिल्लीमध्ये तळ ठोकून आहे आणि AAIB च्या प्रयोगशाळेत भारतीय तपास अधिकाऱ्यांसोबत समन्वय साधून सखोल विश्लेषण करण्यात व्यस्त आहे.
बोईंग आणि जनरल इलेक्ट्रिक (GE) या कंपन्यांचे अभियंते आणि प्रतिनिधी देखील दिल्लीमध्ये उपस्थित असून तांत्रिक परीक्षण प्रक्रियेत योगदान देत आहेत.
AAIB प्रयोगशाळा
यापूर्वी भारताकडे फ्लाइट रेकॉर्डर्स (ब्लॅक बॉक्स) डिकोड करण्याची स्थानिक सुविधा नव्हती, त्यामुळे अपघातानंतर ब्लॅक बॉक्स परदेशी पाठवले जात असत.
अमेरिका, ब्रिटन, फ्रान्स, रशिया, कॅनडा आणि इटली येथील प्रयोगशाळांवर हे काम सोपवले जात असे.
मात्र, आता दिल्लीतील AAIB च्या अत्याधुनिक प्रयोगशाळेच्या स्थापनेमुळे, भारताकडे आता स्वतःच्याच देशात Cockpit Voice Recorders (CVR) आणि Flight Data Recorders (FDR) चे विश्लेषण करण्याची क्षमता आहे.
ही सुविधा भारताच्या विमान सुरक्षा क्षमतेतील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा मानला जात आहे, कारण त्यामुळे फ्लाइट डेटाचे अधिक वेगवान आणि कार्यक्षम विश्लेषण शक्य होणार आहे.
ही प्रयोगशाळा सध्या सुरू असलेल्या या महत्त्वाच्या चौकशीसाठी आपली पहिली मोठी कसोटी म्हणून काम करत आहे.
जसे चौकशी पुढे सरकत आहे, तसतसे ब्लॅक बॉक्समधील माहिती आणि तांत्रिक टीमच्या निष्कर्षांवर आधारित अधिक तपशील अधिकृतरित्या जाहीर केले जातील.
सध्या मात्र, या अपघातात बळी पडलेल्यांच्या कुटुंबीयांना, विमान तज्ज्ञांना आणि जनतेला अंतिम अहवालाची प्रतीक्षा आहे, जो अलीकडील काळातील सर्वात भीषण विमान अपघातांपैकी एका मागचे सत्य उघड करू शकतो.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(IBNS च्या इनपुट्ससह)
