![कॉंगो आंदोलकांचा विमानतळावर कब्जा गोमा](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2025/01/कॉंगो-आंदोलकांचा-विमानतळावर-कब्जा.jpg)
रवांडा समर्थित बंडखोरांनी मंगळवारी पूर्व काँगोमधील सर्वात मोठे शहर गोमा येथील विमानतळावर कब्जा केला. या हिंसक हल्ल्यामुळे शहरावरही त्यांनी ताबा मिळवत आपली पकड मजबूत केली. या हिंसाचारमुळे रस्त्यांवर मृतदेहांचा खच पडला असून हजारो विस्थापितांच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण असणारी मदतीची जीवनरेखा तोडण्याची धमकी बंडखोरांनी दिली.
रवांडातील नरसंहार आणि काँगोच्या खनिज संपत्तीवरच्या नियंत्रणासाठी गेल्या तीन दशकांपासून संघर्ष सुरू आहे. 2012 नंतर M23 बंडखोरांनी सोमवारी गोमा येथे काढलेल्या मोर्चा दरम्यान झालेला संघर्ष हा अत्यंत रक्तरंजित ठरला आहे.
परिस्थिती तणावपूर्ण आणि अस्थिर
संयुक्त राष्ट्रांच्या ऐकिवात आहे की बंडखोरांनी विमानतळावर नियंत्रण मिळवले असून ते गोमा शहराच्या आत आहेत, असे संयुक्त राष्ट्रांचे प्रवक्ते स्टीफन दुजारिक यांनी एका ब्रीफिंगमध्ये सांगितले आणि परिस्थितीचे वर्णन “तणावपूर्ण आणि अस्थिर” असे केले.
“शस्त्रास्त्रांच्या वाढत्या वापरामुळे शहरातील कायदा आणि सुव्यवस्था बिघडण्याची खरी जोखीम आहे,” असा इशारा त्यांनी दिला, संयुक्त राष्ट्रांचे peace keepersआणि कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या तळांवर आश्रय घेण्यास भाग पाडले गेले होते.
परदेशी दूतावासांवर हल्ले
गोमाच्या पश्चिमेस 1 हजार 600 किमी (1 हजार मैल) अंतरावर असलेल्या काँगोची राजधानी किन्शासा येथे, निदर्शकांनी संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या आवारात तसेच रवांडा, फ्रान्स आणि अमेरिकेसह इतर देशांच्या दूतावासांवर हल्ला केला. देशाच्या कारभारात परदेशी शक्ती हस्तक्षेप करत असल्याचा राग यातून व्यक्त करण्यात आला. बंडखोरांनी केनियाच्या दूतावासाची तोडफोडही केली.
अमेरिकेच्या परराष्ट्र विभागाने दूतावासातील कर्मचाऱ्यांना काँगो सोडण्याचे आदेश दिल्याचे दोन सूत्रांनी सांगितले. घटनांची माहिती असलेल्या एका सूत्राने सांगितले की हे कर्मचारी बुधवारी निघतील. तिसऱ्या सूत्राने सांगितले की केवळ अनावश्यक कर्मचाऱ्यांनाच देश सोडण्याची नोटीस मिळाली आहे.
गोमामध्ये गोळीबार
रवांडाचे सैन्य त्यांच्या M23 मित्रपक्षांना पाठबळ देत गोमा येथे उपस्थित असल्याचे प्रतिपादन कांगो आणि संयुक्त राष्ट्रांच्या शांतिरक्षक दलाच्या प्रमुखांनी केले आहे. मात्र आपल्या सैन्याने सीमा ओलांडली आहे की नाही यावर त्यांनी कोणतेही थेट भाष्य न करता, रवांडाने काँगोच्या नागरी सैन्याच्या धोक्यापासून स्वतःचा बचाव करत असल्याचे म्हटले आहे.
दुजारिक म्हणाले की, संयुक्त राष्ट्रांचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी मंगळवारी काँगो आणि रवांडाच्या अध्यक्षांशी स्वतंत्रपणे चर्चा केली आणि रवांडाच्या नागरिकांचे संरक्षण करण्याचे आवाहन केले.
पूर्व काँगोमध्ये इतरत्र झालेल्या संघर्षांमुळे विस्थापित झालेल्या नागरिकांसाठी आणि त्यांना मदत करू इच्छिणाऱ्या मदत गटांसाठी गोमा हे एक प्रमुख केंद्र आहे. या लढाईने हजारो लोकांना शहराबाहेर पाठवले आहे, ज्यात वर्षाच्या सुरुवातीपासून M23च्या हल्ल्यापासून अलीकडेच तेथे आश्रय घेतलेल्या काहींचा समावेश आहे.
रवांडाच्या सीमेपलीकडे, ट्रक मोठ्या संख्येने गोमा येथून पळून जात असलेल्या लोकांना त्यांच्या मुलांसह आणि कापडाच्या तुकड्यांमध्ये गुंडाळलेल्या वस्तूंच्या बंडलसह सोडत आहेत.
सैन्याची शरणागती
गोमाचे रहिवासी आणि यूएनच्या सूत्रांनी सांगितले की डझनभर सैनिकांनी आत्मसमर्पण केले आहे, परंतु काही सैनिक आणि सरकार समर्थक सैनिक थांबले आहेत. अनेक परिसरातील लोकांनी मंगळवारी सकाळी लहान शस्त्रांनी करण्यात आलेला गोळीबार आणि काही मोठे स्फोट झाल्याचे सांगितले.
मंगळवारी दुपारपर्यंत, अनेक मुत्सद्दी आणि सुरक्षा सूत्रांनी सांगितले की M23 बंडखोरांनी संपूर्ण विमानतळावर कब्जा केल्याने त्यांना बाहेरील जगाशी महत्त्वपूर्ण दुवा साधण्याची जबाबदारी देण्यात आली आहे.
काँगोचे संशोधक क्रिस्टोफ वोगेल म्हणाले, “विमानतळावरूनच संयुक्त राष्ट्र, मानवतावादी गट, शांतता रक्षक आणि अगदी काँगोच्या सैन्यालाही पुरवठा होत होता,” कीवू तलावातून बोटीद्वारे किंवा रस्त्याने प्रवेश करणे शक्य नाही.
बलात्कार आणि लूटमार
संयुक्त राष्ट्रांच्या ओसीएचएच्या मानवतावादी कार्यालयाचे प्रवक्ते जेन्स लार्क यांनी एका पत्रकार परिषदेत सहकाऱ्यांना सांगितले की, “रस्त्यावर अनेक मृतदेह पडले आहेत.”
ते पुढे म्हणाले, “बंडखोरांनी केलेल्या बलात्कार, मालमत्तेची लूट आणि मानवतावादी आरोग्य सुविधांवर हल्ला केल्याच्या बातम्या आमच्याकडे आहेत.” इतर आंतरराष्ट्रीय मदत अधिकाऱ्यांनी रुग्णालयांमध्ये जखमींवर hallway मध्ये उपचार केले जात असल्याचे वर्णन केले.
रविवारीपासून शहरातील चार प्रमुख रुग्णालयांनी लढाईत जखमी झालेल्या किमान 760 लोकांवर उपचार केले आहेत, वैद्यकीय आणि मानवतावादी सूत्रांनी सांगितले की, रुग्णालयांच्या बाहेर अनेक लोक मरत असल्याने ते मृत्यूमुखी पडलेल्यांच्या अचूक संख्येचा अंदाज लावू शकत नाहीत.
काँगोमधील रेड क्रॉसच्या आंतरराष्ट्रीय समितीचे प्रमुख फ्रँकोइस मोरीलॉन यांनी रॉयटर्सला सांगितले की एक औषध गोदाम लुटले गेले आणि त्यांना प्रयोगशाळेबद्दल चिंता होती जिथे इबोलासह इतर रोगांचे धोकादायक जंतू ठेवण्यात आले होते.
ते म्हणाले, “संरचनेच्या अखंडतेवर परिणाम करू शकणाऱ्या संरक्षण कवचांवर कोणत्याही प्रकारे फटका बसल्यास, त्यातून संभाव्यतः जंतू बाहेर पडू शकतात.”
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्स)