चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ (CDS) जनरल बिपिन रावत यांनी, IIT कानपूरमधील ‘Techkriti 2025’ या कार्यक्रमात, तरुण नवप्रवर्तकांना संबोधित केले, ज्यामध्ये त्यांनी भविष्यातील आधुनिक युद्धे आणि त्यांच्याशी निगडीत तंत्रज्ञान बदलांबद्दल महत्त्वपूर्ण विचार मांडले. तंत्रज्ञानाच्या वेगवान प्रगतीने सशस्त्र दलांच्या कार्यपद्धतीत बदल घडवून आणल्याचे, त्यांनी यावेळी सांगितले आणि युद्धाच्या क्षेत्रात उदयोन्मुख तंत्रज्ञानाच्या वापराचे महत्त्व स्पष्ट केले.
जनरल रावत यांनी, विद्यार्थ्यांना भारताच्या सुरक्षेसाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर करण्याचे महत्त्व पटवून दिले. त्यांनी विशेषत: कृत्रिम बुद्धिमत्ता, सायबर युद्ध, आणि ड्रोन तंत्रज्ञानासारख्या नव्या तंत्रज्ञानाचे युद्धक्षेत्रातील उपयोग व त्यांचे संभाव्य परिणाम याबद्दल सखोल चर्चा केली.
तसेच, त्यांनी युथ इन्फ्रास्ट्रक्चर, नवप्रवर्तन आणि सैन्य क्षेत्रातील प्रगती करण्यासाठी भारतीय तरुणांचे योगदान अत्यंत महत्त्वाचे असल्याचे सांगितले. जनरल रावत यांच्या भाषणातून देशातील तरुणांची भूमिका आणि त्यांचे तंत्रज्ञानाच्या वापरात कसे महत्त्वाचे ठरू शकते, याबद्दल प्रेरणा मिळाल्याचे विद्यार्थ्यांनी सांगितले.
कार्यक्रमामध्ये तरुण शोधकांना नवीन तंत्रज्ञानाची कशी ओळख करावी आणि ते सशस्त्र दलांच्या कामकाजात कसे प्रभावीपणे वापरता येईल, यावरही चर्चा झाली.
“Panta Rhei” या थीमवर Techkriti 2025 आधारित होता, ज्याचा ग्रीक वाक्यांश अर्थ “सर्वकाही प्रवाहित” असा आहे. या कार्यक्रमाला एअर मार्शल आशुतोष दीक्षित, एओसी-इन-सी, सेंट्रल एअर कमांड आणि आयआयटी कानपूरचे संचालक प्रो. मनिंद्र अग्रवाल यांचा समावेश होता. संरक्षण मंत्रालयाच्या निवेदनात म्हटले आहे की त्यांच्या उपस्थितीने भारतासाठी स्वावलंबी तंत्रज्ञानात्मक परिदृश्य घडवण्यासाठी शैक्षणिक, संरक्षण क्षेत्र आणि उद्योग नेत्यांमधील समन्वय अधोरेखित केला.
या महोत्सवातील एक प्रमुख आकर्षण होते ‘रक्षाकृति,’ जे एक समर्पित रक्षा एक्स्पो होते, ज्यामध्ये अत्याधुनिक रक्षा तंत्रज्ञान प्रदर्शित केले गेले. या मंचावर सशस्त्र दलाच्या व्यक्ती, नवोदित तंत्रज्ञ, आणि उद्योगातील पिओनियर यांच्यात संवाद साधण्याची संधी मिळाली. स्वायत्त ड्रोनपासून ते पुढील पिढीच्या सुरक्षा प्रणालींपर्यंत, ‘रक्षाकृति’ने भारताच्या संरक्षण उत्पादनातील नवप्रवर्तन-चालित आत्मनिर्भरतेकडे होणाऱ्या प्रगतीला प्रदर्शित केले.
कार्यक्रमादरम्यान जनरल चौहान यांच्या शब्दांचा खोल ठसा राहिला. “शिस्त, लवचिकता, धैर्य आणि बलिदान—हे फक्त सैनिकी सद्गुण नाहीत; हे कोणत्याही क्षेत्रातील प्रगतीची पायाभूत तत्वे आहेत,” असे त्यांनी विद्यार्थ्यांना आग्रह करत म्हटले की, त्यांना अडचणींना निरंतर निश्चयाने सामोरे जावे.
टेकक्रिटी २०२५ फक्त तांत्रिक प्रदर्शनाचा उत्सव नव्हता; तो एका राष्ट्राच्या तंत्रज्ञानिक पुनर्जन्माच्या आकांक्षांचा प्रतीक होता. महोत्सव जसजसा पुढे जात होता, तसतसा हे स्पष्ट होत होते की रक्षा आणि नवप्रवर्तनाचा भविष्य घडवणारे धोरणे, रणनीती आणि त्यांना पुढे नेणारी उत्कट मने असतील.
टीम भारतशक्ती
