HAL कडून 97 LCA Mark 1A विमानांच्या खरेदीला सरकारकडून मंजुरी

HAL अर्थात हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेडकडून 62 हजार कोटी रुपयांच्या 97 हलक्या लढाऊ विमानांच्या म्हणजेच LCA Mark 1A या  लढाऊ विमानांच्या खरेदीला मंत्रिमंडळाच्या सुरक्षा समितीने (CCS) मंगळवारी मंजुरी दिली. ही मंजुरी सरकारी एरोस्पेस प्रमुख कंपनीकडे देण्यात आलेल्या आतापर्यंतच्या सर्वात मोठ्या संरक्षण खरेदी आदेशांपैकी एक आहे.

LCA Mk-1A ही स्वदेशी बनावटीच्या तेजास लढाऊ विमानाची सुधारित आवृत्ती आहे. हे एक हलके, एकल-इंजिन, सुपरसॉनिक बहु-भूमिका जेट असून  प्रगत एव्हिओनिक्स, रडार आणि इलेक्ट्रॉनिक युद्ध प्रणालींनी सुसज्ज आहे. त्याच्या क्षमतांमध्ये दृश्य-श्रेणीच्या पलीकडे क्षेपणास्त्रांचा वापर, हवेतून हवेत इंधन भरणे, सक्रिय इलेक्ट्रॉनिक स्कॅन केलेले रडार (AESA) आणि वाढीव आत्म-संरक्षण प्रणाली यांचा समावेश आहे, ज्यामुळे प्रहार आणि बचावात्मक भूमिका दोन्ही वाढतात.

Mk-1A प्रकारासाठी ही दुसरी मोठी मागणी आहे. फेब्रुवारी 2021 मध्ये भारतीय हवाई दलाने (IAF) 83 लढाऊ विमानांसाठी 48 हजार कोटी रुपयांच्या करारावर स्वाक्षऱ्या केल्या. मात्र, त्या कराराअंतर्गत अपेक्षित वितरण अद्याप सुरू झालेले नाही. भारतीय हवाई दलाला त्यापैकी पहिले विमान ऑक्टोबरमध्ये मिळेल अशी अपेक्षा आहे.

नवीन लढाऊ विमाने हळूहळू IAF च्या जुन्या मिग-21 ताफ्याची जागा घेतील. जगातील चौथ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी ही सर्व्हिस असून प्रतिष्ठित मिग-21 पैकी शेवटचे विमान 62 वर्षांच्या प्रदीर्घ सेवेनंतर सप्टेंबरमध्ये निवृत्त होणार आहे. हा निवृत्तीचा सोहळा चंदीगड पार पडणार आहे.

HAL ला मिळालेल्या दोन्ही आदेशांनुसार वितरणासाठीची तयारी सुरू केली आहे. त्याच्या नाशिक येथे नव्याने उभारलेल्या उत्पादन मार्गावर बांधण्यात आलेले पहिले Mk.-1A लवकरच पहिल्या उड्डाणासाठी सज्ज आहे, तर बंगळुरूमध्ये निर्मित पहिले विमान आता 18 महिन्यांच्या विलंबानंतर सप्टेंबरमध्ये IAF कडे सुपूर्द केले जाण्याची अपेक्षा आहे. सध्या, HAL बंगळुरूमध्ये दरवर्षी 16 विमानांची निर्मिती करू शकते तर नाशिक दरवर्षी एकूण 24 विमानांचे उत्पादन करणार आहे.

आतापर्यंत HAL ने 83 विमानांच्या मागणीच्या तुलनेत सात Mk -1A ची निर्मिती केली आहे. यापैकी एक अमेरिकन कंपनी GE 404-IN20 इंजिनद्वारे चालते जे पुढील महिन्यात IAF ला दिली जाण्याची अपेक्षा आहे. पाच वर्षांपासून बंद असलेली उत्पादन लाइन पुन्हा सुरू करण्याच्या गरजेमुळे आतापर्यंत झालेल्या विलंबानंतर GE एरोस्पेसने मार्चमध्ये अशा 99 इंजिनांपैकी पहिले इंजिन वितरित केले होते.

CCS ने दिलेल्या या नव्या मंजुरीमुळे तेजस कार्यक्रम आणि HAL च्या ऑर्डर बुकला चालना मिळत असताना, लढाऊ आणि इंजिन वितरणातील विलंबामुळे IAF ला तेजस उत्पादनाला मिळणाऱ्या गतीबद्दल चिंता वाटू लागली आहे, आणि पुढील विलंबामुळे त्याच्या लढाऊ सज्जतेवर परिणाम होऊ शकतो असा इशारा दिला आहे.

टीम भारतशक्ती