‘माहे’ जहाजाच्या बोधचिन्हाचे नौदलाकडून अनावरण

भारतीय नौदलाने आपल्या नव्या पिढीतील उथळ पाण्यातील लढाऊ जहाजांचा समावेश करण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल टाकत, स्वदेशी बनावटीच्या माहे-श्रेणीच्या पाणबुडीविरोधी युद्धनौकेच्या (ASW-SWC) प्रमुख जहाज असलेल्या माहेच्या बोधचिन्हाचे औपचारिक अनावरण केले आहे. 24 नोव्हेंबर 2025 रोजी मुंबईत ‘माहे’ या नौकेचे जलावतरण केले जाणार आहे. संरचनेपासून ते तैनात करेपर्यंतच्या या नौकेच्या प्रवासातील हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्यामुळे पुढील महिन्यात नौदल दिन साजरा करण्याच्या तयारीत दल असताना एक मजबूत स्वदेशी प्रदर्शनासाठी मंच तयार झाला आहे.

वारसा आणि उद्देश दर्शवणारे बोधचिन्ह

भारताच्या पश्चिम किनाऱ्यावरील ‘माहे’ शहराच्या नावावरून या नौकेस हे नाव देण्यात आले आहे. भारताच्या बलिष्ठ सागरी परंपरांचे आणि किनारपट्टीवरील चैतन्यमय वातावरणाचे प्रतिबिंब या नौकेत दिसून येते. कलारिप्पयट्टू या क्रीडाप्रकाराशी संबंधित आणि केरळच्या स्वसंरक्षणविषयक युद्धनीतीच्या वारशाचे प्रतीक अशी लवलवती तलवार- उरुमी -समुद्रातून वर उसळून येत असल्याचे या बोधचिह्नात दाखवले गेले आहे. चापल्य, अचूकता, आणि प्राणघातक ठरेल असे कौशल्य या साऱ्यांचे प्रतीक असणारी उरुमी – या नौकेच्या चपळ कृती, आणि किनारी भागात निर्णायक हल्ला करण्याच्या क्षमतांचे प्रतिबिंब आहे.

पात्याखालील लाटा देशाच्या विस्तृत सागरी सीमा आणि तिचे संरक्षण करण्यासाठी नौदलाच्या वचनबद्धतेचे प्रतीक आहेत, तर जहाजाचे ब्रीदवाक्य, “सायलेंट हंटर्स” यातून सावधपणा, दक्षता आणि अविचल निर्धार या गुणधर्मांचे मूर्तिमंत दर्शन घडते. पाणबुडी-विरोधी युद्धतंत्राचे गमक त्यामध्ये सामावलेले आहे.

जलमार्गावरील आत्मनिर्भरता

कोचीन शिपयार्ड लिमिटेडद्वारे (CSL) निर्मित, माहे हे आठ ASW-SWC जहाजांपैकी पहिले आहे जे एका महत्त्वाकांक्षी स्वदेशी कार्यक्रमांतर्गत बांधले जात असून जहाजाच्या 80 टक्क्यांहून अधिक प्रणाली, सेन्सर्स आणि उपकरणे मेड-इन-इंडिया श्रेणीमधील आहेत.

कॉम्पॅक्ट तरीही शक्तिशाली, हे जहाज उथळ पाण्यात उच्च-तीव्रतेच्या ऑपरेशन्ससाठी डिझाइन केलेले आहे ज्यात पाणबुड्यांचा मागोवा घेणे, किनारी गस्त घालणे आणि राष्ट्रीय तसेच आर्थिक सुरक्षेसाठी आवश्यक असलेल्या समुद्री मार्गांचे संरक्षण करणे यांचा समावेश आहे. माहे-क्लास आधुनिक नौदल वास्तुकला, स्थेल्थ फिचर्स आणि भारताच्या विकसित होत असलेल्या सागरी आवश्यकतांनुसार तयार केलेल्या प्रगत ASW तंत्रज्ञानाचे एकसंध मिश्रण दर्शवते.

तटरक्षकांच्या नवीन पिढीला प्रेरित करणार

या महिन्याच्या अखेरीस होणाऱ्या कमिशनिंगमुळे नौदलाच्या शस्त्रागारात उथळ पाण्यातील चपळ लढाऊ सैन्याचा एक नवीन केडर प्रवेश करेल. जटिल समुद्री वातावरणात वेग, कुशलता आणि अचूकतेसाठी डिझाइन केलेले, हे जहाज वर्ग भारताच्या जवळच्या किनारपट्टी संरक्षण क्षमतेत एक पाऊल-बदल दर्शवते.

आगामी नौदल दिनाचे औचित्य साधून आयोजित केलेल्या या बोधचिन्हाचे अनावरण , प्रतीकात्मक घटक जोडणारे आहे. हे चिन्ह केवळ जहाजाची ओळखच नाही तर हिंद महासागर प्रदेशात भारताची उपस्थिती मजबूत करत असताना स्वदेशीकरण, नावीन्यपूर्णता आणि ऑपरेशनल तयारीकडे नौदलाचा व्यापक प्रयत्न प्रतिबिंबित करते.

भारताच्या सागरी प्रवासासाठी एक अभिमानाचा क्षण

माहे नौदलात सामील होण्याच्या जवळ येत असताना, भारतीय नौदल स्वावलंबन आणि सागरी उत्कृष्टतेसाठी आपली वचनबद्धता आणखी दृढ करत आहे. सांस्कृतिक वारसा आणि उद्देशपूर्ण डिझाइनने परिपूर्ण असलेल्या या जहाजाचे वेगळे बोधचिन्ह नौदलाच्या भविष्याचे, हुशार आणि निर्विवादपणे भारतीय असल्याचे दृश्यमान प्रतीक म्हणून बघितले जाते.

टीम भारतशक्ती