युद्धविरामाच्या दुसऱ्या टप्प्यातील वाटाघाटी सुरू करण्यासाठी सकारात्मक संकेत असल्याचे हमासने म्हटले आहे. मात्र याबाबतची कोणतीही सविस्तर माहिती दिली नाही.
इस्रायलनेही ते चर्चेची तयारी करत असल्याचे स्पष्ट केले. पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांच्या कार्यालयाने सांगितले की, “इस्रायलने अमेरिकेच्या पाठिंब्याने मध्यस्थांचे आमंत्रण स्वीकारले आहे आणि वाटाघाटी पुढे नेण्याच्या प्रयत्नात सोमवारी दोहाला एक शिष्टमंडळ पाठवेल.”
हमासचे एक शिष्टमंडळ कैरोमध्ये इजिप्तच्या मध्यस्थांशी युद्धविरामाबाबतच्या चर्चेत गुंतले आहे. इजिप्तचे शिष्टमंडळ कतारच्या अधिकाऱ्यांसह चर्चेची फेरी सहज सोपी करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. कराराच्या पुढील टप्प्यावर जाण्याचे त्यांचे उद्दिष्ट आहे, ज्यामुळे युद्ध संपवण्याचा मार्ग मोकळा होईल.
“आमच्या मागण्या पूर्ण होतील अशा प्रकारे दुसऱ्या टप्प्यातील वाटाघाटी करण्यास आम्ही तयार आहोत. गाझा पट्टीला मदत करण्यासाठी तसेच आमच्या पीडित लोकांवरील बंदी उठवण्यासाठी आम्ही तीव्र प्रयत्न करण्याचे आवाहन करतो,” असे हमासचे प्रवक्ते अब्देल-लतीफ अल-कानोआ यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे.
इजिप्तच्या सामान्य गुप्तचर संस्थेचे प्रमुख हसन महमूद रशद यांच्याशी झालेल्या त्यांच्या शिष्टमंडळाच्या बैठकीचे वृत्त देणाऱ्या नंतरच्या निवेदनात, हमासने निवडणुकीपर्यंत गाझा चालवण्यासाठी “राष्ट्रीय आणि स्वतंत्र” वर्गांची समिती स्थापन करण्याच्या गटाच्या मान्यतेला पुष्टी दिली.
इजिप्तचे अध्यक्ष अब्देल फत्ताह अल-सिसी यांनी यापूर्वी सांगितले होते की, इस्रायल-गाझा युद्ध संपल्यानंतर गाझाच्या प्रशासनाची जबाबदारी सोपवण्यात आलेल्या स्वतंत्र, व्यावसायिक पॅलेस्टिनी विशेष तज्ज्ञांची प्रशासकीय समिती तयार करण्यासाठी कैरोने पॅलेस्टिनींच्या सहकार्याने काम केले आहे.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या ‘मध्य पूर्व रिव्हेरा’ योजनेच्या विरोधात गाझासाठी इजिप्तची पर्यायी पुनर्रचना योजना स्वीकारणाऱ्या अरब शिखर परिषदेदरम्यान त्यांची टिप्पणी आली.
इस्रायली हवाई हल्ले
राजनैतिक पातळीवर चर्चा सुरू असतानाही, इस्रायली हवाई हल्ल्यात शनिवारी दक्षिण गाझामधील रफाह येथे दोन पॅलेस्टिनी ठार झाले, असे वैद्यकीय सूत्रांनी सांगितले.
इस्रायली सैन्याने सांगितले की त्यांच्या विमानाने इस्रायलकडून दक्षिण गाझामध्ये जाणाऱ्या ड्रोनवर हल्ला केला आणि “अनेक संशयितांकडून” करण्यात आलेला तो तस्करीचा अयशस्वी प्रयत्न असल्याचे दिसते.
गाझामध्ये शुक्रवारी इस्रायली ड्रोन हल्ल्यात दोन जणांचा मृत्यू झाल्यानंतर हा हल्ला झाला. इस्रायली सैन्याने सांगितले की त्यांनी उत्तर गाझामध्ये त्यांच्या सैन्याजवळ कार्यरत असलेल्या संशयित अतिरेक्यांच्या गटावर हल्ला करत स्फोटकांचा स्फोट घडवून आणला.
जानेवारीत अंमलात आलेल्या गाझा युद्धबंदी करारात हमासच्या बंदिवासातील उर्वरित 59 ओलिसांची दुसऱ्या टप्प्यात सुटका करण्याची मागणी करण्यात आली आहे, जेव्हा युद्ध संपवण्यासाठी अंतिम योजनांवर वाटाघाटी केल्या जातील.
शस्त्रसंधीचा पहिला टप्पा गेल्या आठवड्यात संपला. गाझा युद्ध संपवण्यासाठी वाटाघाटी सुरू न करता हमासने उर्वरित ओलिसांची सुटका करावी अशी मागणी करत इस्रायलने एन्क्लेव्हमध्ये येणाऱ्या सर्व वस्तूंची संपूर्ण नाकेबंदी केली आहे.
19 जानेवारीपासून युद्ध थांबवण्यात आले असून हमासने सुमारे 2 हजार पॅलेस्टिनी कैद्यांच्या बदली 33 इस्रायली ओलिस आणि पाच थाई लोकांची सुटका केली आहे. इस्रायली अधिकाऱ्यांचा असा विश्वास आहे की उर्वरित 59 ओलिसांपैकी निम्म्याहून कमी अजूनही जिवंत आहेत.
गाझा आरोग्य अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, इस्रायलने एन्क्लेव्हवर केलेल्या हल्ल्यात 48 हजारांहून अधिक पॅलेस्टिनी मारले गेले आहेत. ज्यामुळे गाझाची जवळजवळ संपूर्ण लोकसंख्या अंतर्गतरित्या विस्थापित झाली आहे. याशिवाय इस्रायलवर नरसंहार आणि युद्ध गुन्ह्यांचे आरोप करण्यात आले आहेत. मात्र इस्रायलने ते फेटाळले आहेत.
इस्रायली आकडेवारीनुसार, हमासच्या नेतृत्वाखालील इस्लामी दहशतवाद्यांनी 7 ऑक्टोबर 2023 रोजी दक्षिण इस्रायलवर हल्ला करून सुमारे 1 हजार 200 नागरिकांना ठार मारले तर 251 लोकांना ओलीस ठेवले. त्यानंतर हे युद्ध सुरू झाले.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
