भारतीय नौदलातील पाणबुड्यांच्या आधुनिकीकरणासाठी, रक्षा मंत्रालयाने (MoD) एकूण २ हजार ८६७ कोटी रुपयांच्या दोन करारांची घोषणा केली आहे. या करारांअंतर्गत, DRDO च्या AIP प्रणालीसाठी एअर इंडिपेंडेंट प्रपल्शन (AIP) प्लग तयार करणे आणि ते भारतीय पाणबुड्यांमध्ये सामाविष्ट करणे, या प्रमुख उपक्रमांची तरतूद आहे. यासोबतच Kalvari-class च्या पाणबुड्यांमध्ये ‘इलेक्ट्रॉनिक हवी वेट टॉर्पेडो’ (EHWT) सामाविष्ट करण्याचाही यात समावेश आहे. सोमवारी नवी दिल्लीमध्ये, या महत्वपूर्ण करारावर, सुरक्षा सचिव राजेश कुमार सिंग यांच्या उपस्थितीत स्वाक्षऱ्या झाल्या.
या कराराद्वारे, मुंबईच्या माझगाव डॉक शिपबिल्डर्स लिमिटेड (MDL) ला, AIP प्लग तयार करून ते पाणबुड्यांमध्ये सामाविष्ट करण्यासाठीचे १ हजार ९९० कोटी रुपयांचे कॉन्ट्रॅक्ट मिळाले. दरम्यान, नेव्हल ग्रुप- फ्रान्सला DRDO-विकसित EHWT सिस्टीम सामाविष्ट करण्यासाठी 877 कोटी रुपयांचे कंत्राट मिळाले.
Ministry of Defence signed two contracts worth Rs 2,867 crore for construction of Air Independent Propulsion (AIP) Plug for DRDO-AIP system & its integration onboard Indian Submarines, and the integration of Electronic Heavy Weight Torpedo (EHWT) onboard the Kalvari-Class… pic.twitter.com/d9Ls8Ch7e1
— Ministry of Defence, Government of India (@SpokespersonMoD) December 30, 2024
स्वदेशी तत्वावर विकसित केलेले AIP तंत्रज्ञान, संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेची (DRDO) एक महत्त्वपूर्ण प्रगती आहे. यामुळे पारंपारिक पाणबुड्यांची क्षमता वाढवण्यास मदत होईल. AIP तंत्रज्ञानाच्या आधारे बनवलेल्या या प्लगमुळे वायुमंडलीय ऑक्सिजन शिवाय पाणबुड्या दीर्घकाळापर्यंत पाण्याखाली राहू शकतात. हे तंत्रज्ञान भारत सरकारच्या ‘आत्मनिर्भर भारत‘ उपक्रमाशी संलग्न आहे आणि संरक्षण मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, या प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीदरम्यान, प्रतिदिनी सुमारे तीन लाख लोकांसाठी रोजगार निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे.
“हा प्रकल्प पारंपारिक पाणबुड्यांच्या क्षमतेत लक्षणीय वाढ करेल आणि आत्मनिर्भर भारताच्या व्हिजनमध्ये मोलाचे योगदान देईल”, असे सुरक्षा मंत्रालयाने प्रसिद्ध केलेल्या एका पत्रकात नमूद केले आहे.
भारतीय नौदल, डीआरडीओ आणि नौदल गट यांच्यातील सहयोगी प्रयत्न असलेल्या EHWT चे एकत्रीकरण केल्याने कलवरी-श्रेणीच्या पाणबुड्यांची लढाऊ क्षमता वाढेल. EHWT हे एक मोठे-कॅलिबर, स्व-चालित पाण्याखालील शस्त्र आहे जे पृष्ठभागावरील जहाजे आणि शत्रूच्या पाणबुड्यांना व्यस्त ठेवण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे, ज्यामुळे नौदलाच्या अग्निशक्तीत लक्षणीय सुधारणा होईल.
हे करार भारताच्या पाणबुडी युद्धक्षमता आधुनिकीकरणात एक महत्त्वाचा टप्पा दर्शवितात. तसेच स्वदेशी तंत्रज्ञान विकास आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्याला चालना देतात.
