![](https://bharatshakti.in/wp-content/uploads/2024/03/LT-BSI-Defence.gif")
अमेरिका आणि पाकिस्तानने नुकताच एक नवीन टॅरिफ करार जाहीर केला आहे, जो इस्लामाबादनुसार त्यांच्या निर्यातींवरील टॅरिफ कमी करेल. त्याचवेळी, अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पाकिस्तानच्या तेल साठ्यांचा विकास करण्याच्या स्वतंत्र करारावर देखील भर दिला.
टॅरिफचा अचूक दर मात्र अद्याप दोन्ही बाजूंनी उघड केलेला गेला नाही.
चीनच्या प्रभावाला प्रत्युत्तर म्हणून, पाकिस्तानला “major non-NATO ally” अशी ओळख देणाऱ्या वॉशिंग्टनने, एप्रिलमध्ये 29% टॅरिफ लागू करण्याची घोषणा केली होती. मात्र, व्यापार चर्चेसाठी 90 दिवसांची मुदत देत नंतर हे शुल्क स्थगित करण्यात आले.
“आम्ही नुकताच पाकिस्तानसोबत एक करार पूर्ण केला आहे, ज्याअंतर्गत अमेरिका आणि पाकिस्तान मिळून त्यांच्या प्रचंड तेल साठ्यांचा विकास करणार आहेत,” असे ट्रम्प यांनी सोशल मीडियाद्वारे जाहीर केले.
“आम्ही सध्या त्या तेल कंपनीची निवड करत आहोत जी ही भागीदारी पुढे नेईल,” असेही त्यांनी नमूद केले. मात्र, त्यांनी याबाबत अधिक तपशील दिले नाहीत.
‘करार पूर्ण’
पाकिस्तानचे परराष्ट्रमंत्री इसहाक डार, यांनीही करार निश्चित झाल्याचे सांगितले. रॉयटर्सशी बोलनाता त्यांनी “Deal concluded,” असे सांगितले, मात्र याबाबत त्यांनी सविस्तर माहिती दिली नाही.
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी याबाबत बोलणे टाळले असले, तरी पाकिस्तानच्या अर्थ मंत्रालयाने गुरुवारी सांगितले की, या करारामुळे “परस्पर टॅरिफ दरांमध्ये कपात होईल, विशेषतः पाकिस्तानच्या अमेरिकेतील निर्यातींवर”, मात्र त्यांनी आकडेवारी जाहीर केली नाही.
“हा करार आर्थिक सहकार्याच्या नवीन युगाची सुरुवात करतो, विशेषतः ऊर्जा, खाणकाम, माहिती तंत्रज्ञान, क्रिप्टोकरन्सी आणि इतर क्षेत्रांमध्ये,” असे मंत्रालयाने म्हटले.
अर्थमंत्री मुहम्मद औरंगजेब, ज्यांनी वॉशिंग्टनमध्ये अंतिम चर्चेचे नेतृत्व केले, यांनी व्हिडिओ संदेशात म्हटले की, “हा करार दोन्ही देशांसाठी फायदेशीर आहे.”
“आमच्यासाठी हा करार केवळ तात्काळ व्यापारापुरता नव्हता. आमचे उद्दिष्ट हे होते आणि आहे की व्यापार आणि गुंतवणूक हातात हात घालून चालायला हवी,” असेही त्यांनी सांगितले.
गेल्या आठवड्यात, डार यांनी सांगितले होते की: दोन्ही देश करार पूर्ण करण्याच्या “खूप जवळ” आहेत आणि लवकरच अंतिम करार जाहीर होऊ शकतात. शुक्रवारी, Secretary of State Marco Rubio यांच्याशी झालेल्या बैठकीनंतर त्यांनी हे स्पष्ट केले होते.
या बैठकीनंतर दोन्ही देशांनी व्यापार आणि “critical minerals” व खाणकाम क्षेत्रातील सहकार्याचा विस्तार यावर चर्चा केल्याचे सांगितले. गेल्या काही आठवड्यांत इतर पाकिस्तानी अधिकारीही अमेरिकेत चर्चेसाठी गेले होते.
ट्रम्प यांच्या अध्यक्षीय कार्यकाळात, वॉशिंग्टनने अनेक देशांसोबतचे व्यापार करार पुन्हा बोलणी करून बदलण्याचा प्रयत्न केला. त्यांनी अशा देशांना टॅरिफचा इशारा दिला, ज्यांच्याशी व्यापार संबंध “अन्यायकारक” असल्याचे त्यांचे म्हणणे होते, मात्र अनेक अर्थतज्ज्ञांनी त्यांचे हे मत अमान्य केले.
2024 मध्ये अमेरिका-पाकिस्तानमधील एकूण वस्तू व्यापार अंदाजे $7.3 बिलियन इतका होता, जो 2023 मध्ये $6.9 बिलियनपर्यंत पोहचला, असे U.S. Trade Representative च्या संकेतस्थळावर नमूद आहे.
2024 मध्ये पाकिस्तानसोबतचा वस्तू व्यापार तूट $3 billion इतकी होती, जी 2023 च्या तुलनेत 5.2% नी वाढली.
भारतावर 25% टॅरिफ
ट्रम्प यांनी असेही सांगितले की, “वॉशिंग्टन अजूनही भारतासोबत व्यापाराबाबत चर्चा करत आहे, जरी त्यांनी पाकिस्तानच्या प्रतिस्पर्धी देश भारतावरून येणाऱ्या वस्तूंवर, शुक्रवारपासून 25% टॅरिफ लागू करण्याची घोषणा केली आहे.”
पाकिस्तानने अलीकडे म्हटले होते की, “त्यांनी ट्रम्प आणि रुबियो यांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेचे कौतुक केले आहे, ज्यांनी भारत-पाकिस्तान दरम्यान तणाव कमी करण्यासाठी संघर्षविराम साध्य करण्यास मदत केली.”
ट्रम्प यांनी 10 मे रोजी, सोशल मीडियावर भारत-पाकिस्तान संघर्षविरामाची घोषणा केली होती आणि त्या आधी दोन्ही देशांशी चर्चा झाल्याचे सांगितले होते. त्यांनी वारंवार या संघर्षविरामाचे श्रेय स्वतःकडे घेतले आहे.
भारताने मात्र ट्रम्प यांचे हे दावे फेटाळले आहेत आणि “संघर्षविराम त्यांच्या हस्तक्षेपामुळे किंवा व्यापार धमक्यांमुळे झाला नव्हता,” असे स्पष्ट केले आहे.
भारताचे मत असे आहे की, नवी दिल्ली आणि इस्लामाबाद यांच्यातील समस्या या कुठल्याही बाह्य हस्तक्षेपाशिवाय थेट सोडवल्या गेल्या पाहिजेत.
भारत-पाकिस्तान यांच्यात दशकांपासून चालत आलेल्या संघर्षात, नुकत्याच पहलगाम येथे झालेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्यामुळे भर पडली, ज्यामध्ये पाकिस्तानी दहशतवाद्यांचा सहभाग असल्याचे भारताने सांगितले. इस्लामाबादने मात्र या आरोपांचे खंडन केले.
भारताने 7 मे रोजी, पाकिस्तान आणि Pakistan-occupied Kashmir (PoK) मध्ये दहशतवादी तळांवर कारवाई केली. त्यानंतर संघर्षविराम लागू होईपर्यंत दोन्ही देशांमध्ये तीव्र शस्त्रसज्ज संघर्ष झाला.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
