भारताकडून लवकरच मोठ्या प्रमाणात विमान निर्यातीला सुरूवात होईल आणि नागरी विमान वाहतूक क्षेत्रातील “वाढती मागणी” भारत पूर्ण करेल, असा विश्वास पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी व्यक्त केला.
टाटा-एअरबस निर्मिती सुविधेचे उद्घाटन
स्पेनचे राष्ट्राध्यक्ष पेड्रो सांचेझ यांच्यासमवेत आपल्या गृहराज्यातील वडोदरा येथे टाटा-एअरबस उत्पादन सुविधेचे उद्घाटन केल्यानंतर पंतप्रधान मोदींनी हा विश्वास व्यक्त केला. वडोदरा येथील सुविधा ही भारतातील लष्करी विमानांसाठी खाजगी क्षेत्रातील पहिली फायनल असेंब्ली लाइन (FAL) असेल.
पहिले ‘मेड इन इंडिया’ C295 विमान
या निर्मिती सुविधेतून 2026 मध्ये पहिले ‘मेड इन इंडिया’ C295 विमान तयार होणार आहे. मोदी म्हणाले, “मला पूर्ण विश्वास आहे की या कारखान्यात तयार होणारी विमाने इतर देशांमध्येही निर्यात केली जातील.” ते म्हणाले की हा प्रकल्प म्हणजे सरकारच्या “मेक इन इंडिया, मेक फॉर द वर्ल्ड” मिशनला बळकट करण्याच्या दिशेने उचलण्यात आलेले आणखी एक पाऊल आहे.
C295 हे स्पेनच्या एरोनॉटिकल उद्योगाचे प्रतीक आहे, असे मत सांचेझ यांनी व्यक्त केले, “2026 मध्ये, भारतात निर्माण झालेले पहिले C295 उड्डाण करेल. हे स्पॅनिश एरोनॉटिकल उद्योगाचे प्रतीक आहे.”
गेल्या 18 वर्षांतील स्पेनच्या राष्ट्राध्यक्षांची ही पहिलीच भारत भेट आहे. पेड्रो सांचेझ पत्नी बेगोना गोमेझ यांच्यासोबत पंतप्रधान मोदींच्या निमंत्रणावरून 27 ते 29 ऑक्टोबर दरम्यान भारताच्या दौऱ्यावर आले आहेत.
C295 प्रकारची 56 विमान खरेदी करण्यासाठी करार
सप्टेंबर 2021 मध्ये भारताने C295 प्रकारची 56 विमाने खरेदी करण्यासाठी एअरबस डिफेन्स अँड स्पेससोबत 21 हजार 935 कोटी रुपयांचा करार केला आणि भारतीय हवाई दलाची जुनी Avro-748 विमाने बदलली. ही विमाने 1960 च्या सुरुवातीला सेवेत दाखल झाली होती. करारानुसार, एअरबस चार वर्षांच्या आत सेव्हिल, स्पेन येथील अंतिम असेंब्ली लाइनवरून ‘फ्लाय-अवे’ पद्धतीने पहिली 16 विमाने वितरित करेल.
त्यानंतरच्या 40 विमानांची निर्मिती दोन्ही कंपन्यांमधील औद्योगिक भागीदारीचा भाग म्हणून TASL द्वारे भारतात केली जाईल.
धोरणात्मक भागीदारीसाठी सखोल वचनबद्धता
या संकुलाचे उद्घाटन हे दोन्ही देशांच्या धोरणात्मक भागीदारीप्रती असलेल्या सखोल बांधिलकीची अभिव्यक्ती म्हणून पाहिले जात आहे. स्पेनचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणाले, “हा प्रकल्प एक विश्वासार्ह आणि धोरणात्मक भागीदार म्हणून आपल्या देशाच्या सखोल बांधिलकीला आधार देत आपले औद्योगिक संबंध मजबूत करतो.” ते म्हणाले की हा प्रकल्प “औद्योगिक उत्कृष्टतेचे प्रतीक, जवळच्या आणि वाढत्या मैत्रीचा पुरावा असेल.
सरकारची दूरदृष्टी
“गेल्या दशकात घेतलेल्या निर्णयांमुळे” भारतात संरक्षण निर्मितीचा मार्ग मोकळा झाला आहे यावर भर देऊन मोदींनी स्वतःलाच शाबासकी दिली. मोदी म्हणाले, “त्यावेळी… प्राधान्य आणि समज केवळ आयातीलाच होती, पण आम्ही नवीन मार्गावर चालण्याचा आणि नवीन ध्येये ठेवण्याचा निर्णय घेतला. परिणाम आपल्यासमोर आहे.”
ते पुढे म्हणाले की, गेल्या दशकात भारताची संरक्षण निर्यात तीस पटीने वाढली आहे. “भारतातील संरक्षण उत्पादन परिसंस्थेने नवीन उंची गाठली आहे.”
सांचेझ म्हणाले की, एअरबस आणि टाटा यांच्यातील भागीदारी भारतीय एरोस्पेस उद्योगाच्या प्रगतीसाठी योगदान देईल आणि इतर युरोपियन कंपन्यांसाठी “नवीन संधी उपलब्ध होतील.”
या प्रकल्पामुळे जगातील दोन सर्वोत्तम लोक एकत्र आले आहेत,” असे स्पॅनिश पंतप्रधान म्हणाले.
सांचेझ यांनी टाटांचे वर्णन “कदाचित भारतीय औद्योगिक सामर्थ्याचे सर्वोत्तम कैवारी” असे केले. ते पुढे म्हणाले, “त्यांची उत्पादने आणि सेवा या ग्रहावरील अक्षरशः प्रत्येक देशात उपलब्ध आहेत. टाटा हे दिग्गजांमध्ये एक मोठे नाव आहे.”
पंतप्रधान मोदी यांनी रतन टाटांना श्रद्धांजली वाहिली आणि ते म्हणाले,” (टाटा-एअरबस) सुविधा ही नवीन भारताच्या कार्य संस्कृतीचे प्रतिबिंब आहे.” या सुविधेमुळे देशभरातील सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांना (एमएसएमई) फायदा होईल आणि वडोदरा हे “वाहतूक अभियांत्रिकीचे केंद्र” बनेल अशी अपेक्षा आहे. एमएसएमईमधील सूक्ष्म आणि लघु उद्योग हे भाग तयार करतील.
एअरबस आणि टाटा यांनी संयुक्तपणे उभारलेल्या या प्रकल्पामुळे रोजगार कसा निर्माण होईल याकडे पंतप्रधानांनी लक्ष वेधले.
“कौशल्य आणि रोजगार निर्मितीवर आमचे लक्ष केंद्रित आहे-एअरबस आणि टाटा कारखाना हजारो रोजगार निर्माण करतील,” असा विश्वास पंतप्रधानांनी व्यक्त केला.
ते म्हणाले की, विमानाचे सुमारे 18 हजार लहान मोठे भाग देशभरात स्वदेशी पद्धतीने तयार केले जातील. नवीन विमान कारखान्याचे फायदे विस्ताराने सांगताना मोदी म्हणाले की, यामुळे नवीन कौशल्ये आणि नवीन उद्योगांना चालना मिळेल.
“छोट्या शहरांमध्ये हवाई संपर्क वाढवण्यासाठी आणि देखभाल, दुरुस्ती आणि दुरुस्ती (एमआरओ) केंद्रे तयार करण्यासाठी आम्ही काम करत आहोत. यामुळे भविष्यात भारतात बनवलेल्या नागरी विमान वाहतुकीचा मार्ग तयार होईल आणि एक परिसंस्था तयार होईल.”
पंतप्रधान सांचेझ म्हणाले, “भारताप्रमाणेच स्पेनही महत्वाकांक्षी आराखड्याला प्रोत्साहन देत आहे. जर भारतीय कंपन्यांना विकास करायचा असेल तर ते स्पेनवर विश्वास ठेवू शकतात.”
ते म्हणाले की, उच्च शिक्षित अभियंते आणि तंत्रज्ञांच्या नव्या पिढीला वडोदरा येथे प्रशिक्षण दिले जाईल.
विमानतळापासून टाटा अॅडव्हान्स्ड सिस्टीम्स लिमिटेड (टीएएसएल) कॅम्पसपर्यंत मोदी आणि सांचेझ यांनी खुल्या जीपमधून प्रवास केला आणि दुतर्फा उभे असलेल्या लोकांना अभिवादन केले.
स्पॅनिश पंतप्रधानांनी ‘एक्स “वरील एका पोस्टमध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या आदरातिथ्याची प्रशंसा केली.
भारत आणि स्पेन यांच्यातील संबंध घनिष्ट आणि मैत्रीपूर्ण आहेत. विशेष म्हणजे, स्पेन हा भारतातील 16 वा सर्वात मोठा परदेशी गुंतवणूकदार आहे. पंतप्रधान मोदी यांनी 2017 मध्ये स्पेनला भेट दिल्यानंतर या द्विपक्षीय संबंधांना नवीन चालना मिळाली.
स्पेनचे राष्ट्राध्यक्ष पेड्रो सांचेझ यांच्याशी झालेली चर्चा फलदायी ठरली असे म्हणत मोदींनी एक्सवर एक पोस्टही शेअर केली. विशेषतः व्यापार, वाणिज्य, संस्कृती, नवोन्मेष, तंत्रज्ञान आणि इतर क्षेत्रात आम्हाला आमच्या द्विपक्षीय संबंधांना आणखी गती द्यायची आहे, असे पंतप्रधान मोदी म्हणाले.
तृप्ती नाथ
(रॉयटर्स)
