चीनची ताठर भूमिका, तर तिबेटी तरुणांचा दलाई लामा यांच्यावरच विश्वास

“जोपर्यंत संवेदनशीलता अस्तित्वात आहे, तोपर्यंत मी देखील जगाचे दुःख दूर करण्यासाठी राहणार आहे,” असे 14 वे दलाई लामा त्यांच्या 90 व्या वाढदिवशी आपल्या अनुयायांना संबोधित करताना म्हणाले.

जगभरातून धरमशालेत जमलेल्या अनेक तरुण तिबेटींसाठी, हे शब्द मनाला भिडणारे होते: त्यांच्यासाठी दलाई लामा हे केवळ आध्यात्मिक नेते नाहीत; ते तिबेटची ओळख, लवचिकता आणि निर्वासनात आशेचे मूर्त स्वरूप आहेत.

“त्यांचा 90 वा वाढदिवस हा तिबेटी लोकांप्रती त्यांच्या आजीवन वचनबद्धतेची, संस्कृतीचे जतन करण्याची, करुणेची बाजू घेण्याची आणि जागतिक व्यासपीठावर तिबेटी हेतू जिवंत ठेवण्याची एक शक्तिशाली आठवण आहे,” असे पारंपरिक तिबेटी पोशाख परिधान केलेल्या एका तरुणाने सांगितले.

भारतात जन्मलेले असोत किंवा डायस्पोरामध्ये, अनेक तिबेटी तरुण त्यांच्या नैतिक आणि सांस्कृतिक मार्गदर्शनाखाली वाढले आहेत.

हा दिवस साजरा करण्यासाठी न्यू यॉर्कहून आलेल्या एका तरुण मुलाने म्हटले: “त्यांची पवित्रता हा आमचा मार्गदर्शक प्रकाश आहे.” त्यांचे निधन अपरिहार्य असले तरी, आम्ही त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली नेहमीच असू, तसेच सिक्योंग आणि आमच्या ज्येष्ठ भिक्षूंच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांचा वारसा पुढे नेऊ.”

दलाई लामा यांच्या कार्यालयाने दलाई लामा यांच्या संस्थेची स्थापना सुरू ठेवण्याची घोषणा केली आहे आणि त्यांच्या पुनर्जन्माला मान्यता देण्याचा एकमेव अधिकार फक्त गादेन फोड्रांग ट्रस्टकडे आहे असे प्रतिपादन केले आहे, त्यामुळे चीन स्वतःचा उत्तराधिकारी लादण्याचा प्रयत्न करू शकतो ही शक्यता कोणीही नाकारू शकत नाही.

याचा अर्थ असा की जग आणि तिबेटी लोकांच्या निष्ठेची परीक्षा बघितली जाऊ शकते कारण चीनला प्रत्येक मुद्दा वाकवता येईल, स्वतःच्या दलाई लामांच्या निवडीसाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करता येतील. पंचेन लामाच्या बाबतीतही त्यांनी असेच केले आहे, अगदी त्या भूमिकेसाठी दलाई लामांनी निवडलेल्या मुलाला बाजूला करून नंतर गायब करण्यात आले आहे.

जणू काही संकेत मिळाल्याप्रमाणे, भारतातील चीनचे राजदूत झू फेईहोंग यांनी असा दावा केला की शतकानुशतके जुनी पुनर्जन्म व्यवस्था चालू राहील की रद्द केली जाईल हे ठरवण्याचा अधिकार दलाई लामा यांना नाही. त्यांनी एक्सवर लिहिले, “दलाई लामांचा पुनर्जन्म त्यांच्यापासून सुरू झाला नाही आणि त्यांच्यामुळे संपणार नाही.”

“चीनमधून आणखी एक दलाई लामा येण्याची शक्यता आहे,” असे अमेरिकेतील मिनेसोटा येथील एका तरुण तिबेटी महिलेने कबूल केले. “पण आम्ही, जगभरातील तिबेटी डायस्पोराचे लोक फक्त गाडेन फोड्रांग ट्रस्टने निवडलेल्यांनाच आमचे समर्थन देऊ.”

दलाई लामा यांचे वाढते वय अनेकांसाठी चिंतेचा विषय आहे, जी भावनिक पातळीवर खोलवर जाणवते, परंतु त्याचे राजकीय वजन देखील लक्षणीय आहे.

“आम्हाला भीती आहे की मध्यवर्ती तिबेटी प्रशासनाच्या ओळखीमध्ये तसेच सध्याच्या दलाई लामानंतर त्याच्या निधी आणि आंतरराष्ट्रीय पाठिंब्यात अडथळे येऊ शकतात,” असे एका तरुण तिबेटीने इतर अनेकांना भेडसावणारी चिंता बोलून दाखवली.

परंतु सेंट्रल तिबेटीयन ॲडमिनिस्ट्रेशनचे सिक्योंग किंवा प्रमुख पेनपा त्सेरिंग यांनी वचन दिले की, “जगभरातील लोकशाही समर्थक आणि स्वातंत्र्यप्रेमी समुदायांमध्ये आमची बाजू मांडण्याचे आम्ही आमचे पूर्ण प्रयत्न करू.”

सिक्योंग त्सेरिंग यांनी कबूल केले की अमेरिकन सरकारने केलेल्या बजेट कपातीचा तिबेटी सरकारवर परिणाम झाला आहे, परंतु ते निधी पुनर्संचयित करण्यासाठी काँग्रेस, अमेरिकन परराष्ट्र विभाग आणि अमेरिकन दूतावासांद्वारे काम करत आहेत.

त्यांनी असेही आश्वासन दिले की दलाई लामा यांच्या वाढदिवसापूर्वी बैठका आणि परिषदांमध्ये केलेले ठराव, विधाने आणि घोषणा एकत्र संकलित करून प्रकाशित केल्या जातील तसेच जगभरात वितरित केल्या जातील. दलाई लामा यांच्या पुनर्जन्माद्वारे त्यांचा उत्तराधिकारी येईल या निर्णयाला तिबेटींनी व्यक्त केलेल्या व्यापक समर्थनाचाही या प्रकाशनात समावेश असेल.

अनुकृती