भारत-पाकिस्तान युद्धबंदीचे श्रेय घेत रशिया-युक्रेन शांतता प्रयत्नांशी ट्रम्प यांची तुलना

भारत आणि पाकिस्तानमधील तणावासह अनेक जागतिक संघर्ष सोडवण्यास आपण मदत केल्याचे श्रेय अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा एकदा स्वतः घेतले आहे. यासंदर्भात बोलताना ते म्हणाले  की या दोन्ही देशांमध्ये शांतता निर्माण करणे हे रशिया-युक्रेन युद्धबंदी साध्य करण्यापेक्षा कठीण होते

आशिया भेटीपूर्वी एअर फोर्स वनमध्ये पत्रकारांशी बोलताना ट्रम्प म्हणाले, “मी ते (युद्धबंदी) पूर्ण केले. इतरही काही आहेत. जर तुम्ही भारत आणि पाकिस्तानकडे पाहिले तर मी असे म्हणू शकतो की मी आधीच केलेल्या जवळजवळ कोणत्याही करारामुळे मला वाटते की ते रशिया आणि युक्रेनपेक्षा अधिक कठीण झाले असते, परंतु ते तसे झाले नाही. रशिया-युक्रेन हा सोडवण्यासाठी सर्वात आव्हानात्मक संघर्ष आहे.”

ट्रम्प यांनी वारंवार दावा केला आहे की या वर्षाच्या सुरुवातीला अण्वस्त्रधारी शेजाऱ्यांमध्ये “पूर्ण आणि तात्काळ” युद्धबंदी व्हावी यासाठी वॉशिंग्टनने महत्त्वाची भूमिका बजावली.

या महिन्याच्या सुरुवातीला, त्यांनी अनेक देशांमध्ये शांतता आणण्यात त्यांच्या टॅरिफ धमक्यांना एक प्रमुख घटक म्हणून श्रेय दिले आणि ते म्हणाले की ते “अन्यथा आठ जागतिक संघर्ष आपण सोडवूच शकलो नसतो.”

मात्र भारताने ट्रम्प यांचे दावे सातत्याने फेटाळून लावले आहेत आणि कोणत्याही तृतीय पक्षाच्या मध्यस्थीशिवाय थेट द्विपक्षीय चर्चेद्वारे पाकिस्तानशी बरोबर निर्माण झालेला तणाव कमी झाला असल्याचे म्हटले आहे.

रशियाच्या तेल आयातीबाबतच्या दाव्याचीही पुनरावृत्ती

भारत वर्षाच्या अखेरीस रशियाकडून तेल आयात करणे थांबवेल, या आपल्या पूर्वीच्या दाव्याचीही अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांनी पुनरावृत्ती केली. आपली ही भूमिका त्यांनी नवी दिल्लीविरुद्ध सुरू असलेल्या त्यांच्या टॅरिफ कारवाईशी जोडली.

“भारत पूर्णपणे कपात करत आहे. मी चीनकडून रशियन तेल खरेदी करण्याबाबत शी जिनपिंग यांच्याशी चर्चा करू शकतो,” असे म्हणत, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांना आश्वासन दिले आहे की भारत अशी खरेदी थांबवेल असा दावाही त्यांनी केला.

“त्यांनी मला आश्वासन दिले आहे की रशियाकडून कोणतीही तेल खरेदी केली जाणार नाही. ते ते लगेच करू शकत नाहीत – ही थोडी प्रक्रिया आहे, परंतु ती लवकरच संपणार आहे,” असे ट्रम्प यांनी आधी म्हटले होते.

अर्थात नवी दिल्लीने अशा कोणत्याही प्रकारचे वचन आपण दिले नसल्याचे सांगत ट्रम्प यांचा दावा फेटाळून लावला आहे. ऊर्जा सुरक्षा आणि ग्राहकांचे हित यालाच आपले सर्वोच्च प्राधान्य आहे यावर भारताने भर दिला आहे.

पुतिन-ट्रम्प भेट

ट्रम्प यांनी असेही म्हटले आहे की जोवर युक्रेन युद्धबंदी कराराकडेच्या दिशेने प्रगती होत नाही तोपर्यंत आसियान शिखर परिषदेच्या निमित्ताने रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांना भेटण्याचा आपला विचार पुढे ढकलला आहे.

“मला हे माहित असले पाहिजे की आपण नक्कीच (पुतिन यांच्याशी) करार करणार आहोत. मी माझा वेळ अजिबात वाया घालवणार नाही,” असे ट्रम्प म्हणाले.

त्यांनी असेही म्हटले की पुतिन यांनी अझरबैजान आणि आर्मेनियासह इतर संघर्ष सोडवण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांचे कौतुक केले असले तरी, युक्रेनमधील सध्याची परिस्थिती “खूप निराशाजनक” आहे.

“पुतिन यांनी मला फोनवर सांगितले, ‘ते आश्चर्यकारक होते’ कारण प्रत्येकाने ते करण्याचा प्रयत्न केला आणि तरीही ते करू शकले नाहीत,” असे ट्रम्प यांनी मागील शांतता प्रयत्नांचा संदर्भ देत दावा केला.

ट्रम्प सध्या मलेशिया, जपान आणि दक्षिण कोरिया अशा तीन देशांच्या दौऱ्यावर आहेत. अमेरिका-चीन व्यापार युद्ध आणखी वाढू नये यासाठी आसियान शिखर परिषदेदरम्यान ते क्वालालंपूरमध्ये चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांची भेट घेतील अशी अपेक्षा आहे.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)