ट्रम्प यांच्या जागतिक सुरक्षा रोडमॅपमधून उत्तर कोरियाचा संदर्भ वगळला

2003 मध्ये प्योंगयांगच्या कार्यक्रमाच्या उदयापासून प्रत्येक अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांच्या राष्ट्रीय सुरक्षा धोरणात उत्तर कोरियाचा अण्वस्त्र धोका संपवण्याचे लक्ष्य कायम होते, परंतु शुक्रवारी प्रसिद्ध झालेल्या दस्तऐवजात ते स्पष्टपणे वगळण्यात आल्याचे दिसून आले.

उत्तर कोरिया आणि अमेरिकेच्या मुख्य भूमीवर मारा करण्यास सक्षम असलेल्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांद्वारे वितरित करता येणारी अण्वस्त्रे तयार करण्याच्या त्याच्या गतिमान कार्यक्रमाचा कोणताही उल्लेख न केल्याने  ट्रम्प आणि किम जोंग उन यांच्यात 2019 मध्ये झालेल्या चर्चेच्या पुनरुज्जीवनाची शक्यता वाढली आहे.

ट्रम्प यांनी उत्तर कोरियाच्या नेत्यासोबत “सक्रिय” पद्धतीने बसण्याची तयारी दर्शविली आहे. यातून असे दिसते  की ते “काहीही करून काहीतरी साध्य करू इच्छितात,” असे कोरिया इन्स्टिट्यूट फॉर नॅशनल युनिफिकेशनचे हाँग मिन म्हणाले.

“मग मला वाटते की यामागे काही प्रमाणात जाणीवपूर्वक हेतू आहे की अण्वस्त्रीकरणाची कल्पना … खरोखर येथे आणण्याची गरज नाही,” असे प्योंगयांगच्या धोरणात्मक विचारसरणीचे तज्ज्ञ हाँग म्हणाले.

2017 मध्ये त्यांच्या पहिल्या कार्यकाळात जारी केलेल्या ट्रम्प यांच्या मागील सुरक्षा आराखड्यात, उत्तर कोरियाचा “आपल्या मातृभूमीसाठी” धोका आणि “अमेरिकेविरुद्ध अण्वस्त्रे वापरू शकणारा” बदमाश देश  म्हणून 16 वेळा उल्लेख करण्यात आला होता.

या वर्षीच्या दस्तऐवजात ट्रम्प यांच्या लवचिक वास्तववादाचा”  दृष्टिकोन मांडण्यात आला आहे, जो आशियातील त्यांच्या मित्र राष्ट्रांची, प्रामुख्याने दक्षिण कोरिया आणि जपानची लष्करी शक्ती वाढवून तैवानवर चीनशी संघर्ष रोखण्यावर लक्ष केंद्रित करतो.

किम जोंग उन यांचे मत

दक्षिण कोरिया आणि अमेरिका दोघांनीही सोमवारी उत्तर कोरियाबाबत आपल्या कोणत्याही धोरणात बदल झाल्याचे नाकारले, अण्वस्त्रीकरणावर भर देणे हेच आपले ध्येय राहिले आहे असे त्यांनी स्पष्ट केले.

तरीही पुढील चर्चेसाठी आपण परत येऊ शकतो की नाही हा मुद्दा आपल्या स्वभावावर अवलंबून असल्याचे किम यांनी स्पष्ट केले आहे. याशिवाय आपण आणि ट्रम्प यांना अण्वस्त्रधारी देशांचे समान पातळीवरील नेते म्हणून भेटावे लागेल ही अटही त्यांनी घातली आहे

“‘अण्वस्त्रीकरण’ ही संकल्पना आधीच अर्थहीन झाली आहे. आपण एक अण्वस्त्रधारी राष्ट्र झालो आहोत,” असे किम यांनी सप्टेंबरमध्ये संसदेत सांगितले. “मी म्हणतो की ‘अण्वस्त्रीकरण’ ही आपल्याकडून अपेक्षा करण्याची शेवटची गोष्ट आहे.”

“जर अमेरिका, इतरांच्या अण्वस्त्रीकरणाच्या हास्यास्पद प्रयत्नांपासून स्वतःला मुक्त करून आणि वास्तव ओळखून, आपल्यासोबत खऱ्या अर्थाने शांततापूर्ण सहअस्तित्व इच्छित असेल, तर आपण त्यांच्याशी बरोबरी करू नये असे कोणतेही कारण नाही,” असे किम म्हणाले.

विश्लेषकांचे म्हणण्यानुसार ट्रम्प यांच्याशी शांतता चर्चा केल्याने किम यांचे जागतिक नेते म्हणून दक्षिण कोरियामधील त्यांचे   स्थान मजबूत होईल आणि त्यांच्या गरीब नागरिकांसमोर हे सिद्ध होईल की त्यांचे वडील आणि आजोबा जे वचन पाळू शकले नाहीत ते यांनी पूर्ण केले आहे.

प्योंगयांगच्या अण्वस्त्र शस्त्रागारावरील वाटाघाटी संपण्यापूर्वी या जोडीने 2018 आणि 2019 मध्ये शिखर परिषदा घेतल्या. त्या शस्त्रास्त्रांमुळे आणि त्यांच्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमामुळे उत्तर कोरियावर मोठ्या प्रमाणात आंतरराष्ट्रीय निर्बंध घालण्यात आले आहेत.

उत्तर कोरियाशी पुन्हा चर्चा सुरू

अमेरिकेच्या दस्तऐवजाच्या प्रकाशनानंतर, दक्षिण कोरियाने यावर जोर दिला आहे की पुढील वर्षी उत्तर कोरियाशी चर्चा पुन्हा सुरू करण्यासाठी पावले उचलली जाऊ शकतात असा त्यांना विश्वास आहे आणि अमेरिकेपासून ते चीन तसेच जपानपर्यंतच्या प्रमुख देशांकडून मिळालेले संकेत अत्यंत सकारात्मक आहेत.

“आतापर्यंत आम्ही जे काही केले आहे त्याचे परिणाम कोरियन द्वीपकल्पात शांतता प्रक्रिया पुढे नेण्यासाठी योग्य परिस्थिती निर्माण करण्याच्या दृष्टीने आवश्यक आहेत,” असे दक्षिण कोरियाचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार वाय सुंग-लॅक यांनी रविवारी सांगितले.

दरम्यान, दक्षिण कोरिया शांतपणे स्वतःची संरक्षण शक्ती वाढवत आहे, ट्रम्प यांच्या मागण्यांनुसार पुढील वर्षी 7.5 टक्के वाढ करून 2035 पर्यंत लष्करी खर्च जीडीपीच्या 3.5 टक्क्यांपर्यंत वाढवण्याचे वचन देत आहे.

अमेरिकेचे संरक्षणमंत्री पीट हेगसेथ यांनी शनिवारी दक्षिण कोरियाचे कौतुक केले की तो एक “मॉडेल” मित्र आहे ज्याला “पारंपरिक संरक्षणात … प्रमुख भूमिका घेण्यास सहमती दर्शविल्याबद्दल “आमचे विशेष समर्थन मिळेल”. आम्हाला आशा आहे की इतर इंडो-पॅसिफिक मित्रही त्याचे अनुसरण करतील.”

ऑक्टोबरमध्ये ट्रम्प यांच्याशी झालेल्या चर्चेत, दक्षिण कोरियाचे अध्यक्ष ली जे म्युंग यांनी अमेरिकेच्या मदतीने इंधन पुरवठ्यासह अणुऊर्जेवर चालणाऱ्या पाणबुड्या बांधण्यास मान्यता मिळवली, कारण सेऊल अण्वस्त्रांपासून मुक्त राहण्यासाठी वचनबद्ध  आहे.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)