नौदलाच्या आधुनिकीकरणाचे प्रयत्न सुरू, तिसरी SSBN समाविष्ट होणार

• आंतरसरकारी करार: भारत आणि फ्रान्सने एप्रिलमध्ये 26 राफेल मरीन जेट विमानांसाठी करारावर स्वाक्षरी केली.
• अंदाजे किंमत: या पॅकेजचे मूल्य सुमारे 64 हजार कोटी रुपये आहे.
• पॅकेजमध्ये समाविष्ट गोष्टी: शस्त्रास्त्र प्रणाली, सुटे भाग, सहाय्यक उपकरणे, देखभाल आणि संबंधित पायाभूत सुविधा
• अपेक्षित तैनाती: ही विमाने INS विक्रांतवरून चालवली जातील, ज्यामुळे त्यांची स्ट्राइक रेंज आणि हवाई संरक्षण क्षमता वाढेल.

प्रमुखांनी असेही नमूद केले की हे अधिग्रहण वाहक विमान वाहतूक मजबूत करण्याच्या आणि नौदलाच्या हवाई विभागाला सागरी सुरक्षेच्या वाढत्या मागण्या पूर्ण करता येतील याची खात्री करण्याच्या व्यापक प्रयत्नांचा एक भाग आहे.

गेल्या नौदल दिनापासून आतापर्यंत नौदलाने एक पाणबुडी आणि 12 युद्धनौका समाविष्ट केल्या आहेत, ज्यामध्ये INS उदयगिरीचा समावेश आहे, जी भारतात बांधलेली 100 वी युद्धनौका आहे.

लाल समुद्र सुरक्षा आणि चाचेगिरीविरोधी कारवाया

देशाबाहेरील घटकांकडून वाढत्या धोक्यांमुळे, नौदलाने जागतिक स्तरावरील महत्त्वाच्या सागरी मार्गांवरील आपली भूमिका वाढवली आहे:

• लाल समुद्रात:

जवळजवळ 5.6 अब्ज अमेरिकन डॉलर्स किमतीच्या मालवाहतुकीसाठी सुरक्षित वाहतूक सुनिश्चित करण्यासाठी चाळीस मोठी जहाजे तैनात करण्यात आली आहेत.

• अदनच्या आखातात:

भारताने 2008 पासून अखंड चाचेगिरीविरोधी तैनाती कायम ठेवली आहे, ज्यामध्ये 138 युद्धनौका 7 हजार 800 हून अधिक व्यापारी जहाजांना सुरक्षा देत आहेत.

धोरणात्मक राजनैतिकता: हिंद महासागर उपक्रम आणि आफ्रिका सहभाग

नौदल प्रमुखांनी अनेक महत्त्वाच्या उपक्रमांची रूपरेषा दिली:

हिंद महासागर जहाज सागर

नौदल प्रमुखांनी भारतीय नौदलाने सुरू केलेल्या प्रमुख उपक्रमांबद्दलही सांगितले.

“मी गेल्या वर्षी सुरू केलेल्या तीन पहिल्या उपक्रमांवर देखील प्रकाश टाकू इच्छितो… हिंद महासागर जहाज सागर हा नौदलाचा पहिला उपक्रम होता ज्यामध्ये INS सुनयना IOS सागरला 5 एप्रिल रोजी आपल्या संरक्षणमंत्र्यांनी कारवार येथून हिरवा झेंडा दाखवला आणि नऊ IOR राष्ट्रांच्या नौदलातील आणि तटरक्षक दलातील 44 कर्मचाऱ्यांसह प्रवास केला.हा प्रवास एक महिन्याहून अधिक काळ सुरू होता. या प्रवासात पाच बंदरांना भेट दिली आणि सर्व सहभागी देशांकडून तसेच जेव्हा जेव्हा ती बंदर कॉल करते तेव्हा खूप कौतुक झाले. हे सर्व खुल्या क्षेत्रात आहे,” असे त्रिपाठी म्हणाले.

आफ्रिका-भारत प्रमुख सागरी सहभाग

दार एस सलाम येथे आयोजित या उपक्रमामुळे नऊ आफ्रिकन राष्ट्रांना ऑपरेशनल एक्सचेंज आणि क्षमता-निर्मितीसाठी एकत्र आणले. “आपले संरक्षण मंत्री टांझानियाच्या संरक्षणमंत्र्यांसह तेथे उपस्थित होते आणि आमचे 9 आफ्रिकन देशांमध्ये उत्तम सौहार्द आणि सर्वोत्तम पद्धतींची देवाणघेवाण झाली,” असे त्यांनी पुढे सांगितले.

विस्तारलेला सराव

गेल्या वर्षभरात, नौदलाने 21 द्विपक्षीय, नऊ बहुपक्षीय आणि 34 सागरी भागीदारी सराव केले, ज्यामुळे भारताच्या विस्तारत्या इंडो-पॅसिफिक भागीदारीला अधोरेखित केले गेले.

एक नवीन सागरी संतुलन घडवणारे नौदल

INS  अरिधमानच्या समावेशासाठी सज्ज आणि आणखी एक SSBN बांधकामाधीन असल्याने, भारत त्याच्या समुद्र-आधारित आण्विक प्रतिबंधकतेला लक्षणीयरीत्या बळकटी देत ​​आहे.

हुमा सिद्दीकी