चीनची बाजारपेठेवरील पकड घट्ट, शी यांच्याशी होणारी भेट ट्रम्प यांच्याकडून रद्द

शुक्रवारी जगातील सर्वात मोठ्या अर्थव्यवस्थांमधील बाजारपेठ आणि संबंधांमध्ये तणाव निर्माण करणाऱ्या बीजिंगच्या विरोधात अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी टॅरिफ वाढवण्याची आणि राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याशी नियोजित बैठक रद्द करण्याची धमकी दिली.

दक्षिण कोरियामध्ये सुमारे तीन आठवड्यांनी शी यांना भेटणार आहेत.  चीनने दुर्मिळ खनिज निर्यातीवरील नियंत्रण वाढवल्यानंतर जागतिक अर्थव्यवस्थेला ओलीस ठेवण्याच्या चीनच्या योजनांबद्दल ट्रम्प यांनी गुरुवारी सोशल मीडियावर तक्रार केली.

त्यांनी सांगितले की शी यांच्याशी आपण पूर्वी जाहीर केलेली बैठक आयोजित करण्यामागे आता कोणतेही कारण उरलेले नाही. दुसरीकडे बीजिंगने या दोन नेत्यांमध्ये होणाऱ्या आगामी बैठकीच्या वृत्ताला कधीही सार्वजनिकरित्या दुजोरा दिलेला नव्हता.

टॅरिफमध्ये वाढ

ट्रम्प यांनी चीनमधून आयात होणाऱ्या वस्तूंवर “मोठ्या प्रमाणात” टॅरिफ वाढवण्याची धमकीही दिली. या निर्णयामुळे या वर्षाच्या सुरुवातीला वॉशिंग्टन आणि बीजिंगने कठोर राजनैतिक प्रयत्नांनंतर थांबवलेल्या आणि जागतिक बाजारपेठ अस्थिर करणार्‍या ‘टाइट फॉर टॅट’ व्यापार युद्धाला पुन्हा सुरुवात होऊ शकते.

ट्रम्प यांच्या अनपेक्षित विस्ताराचा अमेरिकेच्या शेअर बाजाराच्या किमतींवर तात्काळ परिणाम झाला, त्यांच्या सोशल मीडिया पोस्टनंतर बेंचमार्क एस अँड पी 500 इंडेक्स 2 टक्क्यांनी घसरला. या टिप्पण्यांमुळे गुंतवणूकदार अमेरिकन ट्रेझरी सिक्युरिटीजच्या सुरक्षित आश्रयस्थानात गेले, तिथल्या मालमत्तेवरील उत्पन्न कमी झाले आणि सोन्याच्या दरातही वाढ झाली. परकीय चलनांच्या तुलनेत अमेरिकन डॉलर कमकुवत झाला.

त्यांच्या पोस्टमध्ये ट्रम्प म्हणाले की, चीन जगभरातील देशांना पत्रे पाठवत आहे की त्यांनी दुर्मिळ खनिजांशी संबंधित उत्पादनाच्या प्रत्येक घटकावर निर्यात नियंत्रण लादण्याची योजना आखली आहे.

“चीनने नुकत्याच जारी केलेल्या प्रतिकूल ‘ऑर्डर’बद्दल काय म्हणतो यावर अवलंबून, अमेरिकेचे अध्यक्ष म्हणून मला त्यांच्या या निर्णयाचा आर्थिक प्रतिकार करण्यास भाग पाडले जाईल,” ट्रम्प यांनी ट्रुथ सोशलवर म्हटले. “त्यांनी मक्तेदारी मिळवलेल्या प्रत्येक घटकांच्या तुलनेत, आमच्याकडे दोन घटक आहेत.”

चीनच्या हालचाली

व्हाईट हाऊस आणि वॉशिंग्टनमधील चिनी दूतावासाने टिप्पणीसाठी केलेल्या विनंतीला कोणताही प्रतिसाद दिला नाही.

अमेरिकेच्या व्यापार प्रतिनिधीच्या प्रवक्त्याने टिप्पणी देण्यास नकार दिला, तर अमेरिकन ट्रेझरीच्या प्रवक्त्याने प्रतिक्रिया देण्यासाठी केलेल्या विनंतीला त्वरित प्रतिसाद दिला नाही. या दोन्ही कार्यालयांनी व्यापाराबाबत बीजिंगशी चर्चा केलेली आहे.

गुरुवारी चीनच्या या पावलात पाच नवीन घटक आणि सेमीकंडक्टर वापरकर्त्यांसाठी अतिरिक्त तपासणी आणि निर्यात-प्रतिबंधक नियंत्रण यादीमध्ये डझनभर रिफायनिंग तंत्रज्ञानाचा समावेश समाविष्ट होता. चिनी साहित्य वापरणाऱ्या परदेशी दुर्मिळ खनिज उत्पादकांना त्यांच्या नियमांचे पालन करण्याची देखील आवश्यकता होती.

चीन जगातील 90 टक्क्यांपेक्षा जास्त प्रक्रिया केलेल्या दुर्मिळ खनिज आणि दुर्मिळ चुंबकांचे उत्पादन करतो. यापैकी 17 दुर्मिळ खनिजे इलेक्ट्रिक वाहनांपासून विमान इंजिन आणि लष्करी रडारपर्यंतच्या उत्पादनांसाठी वापरली जाणारी महत्त्वाची सामग्री आहेत.

टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)