रिपब्लिकन पक्षाचे डोनाल्ड ट्रम्प यांनी मंगळवारच्या अमेरिकन अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत उत्तर कॅरोलिना आणि जॉर्जिया या ठिकाणी डेमोक्रॅटिक पक्षाच्या कमला हॅरिस यांचा पराभव केला. एडिसन रिसर्चने अंदाज व्यक्त केला आहे की, व्हाईट हाऊस सोडल्यानंतर चार वर्षांनी ट्रम्प जबरदस्त राजकीय पुनरागमन पूर्ण करण्याच्या अगदी जवळ येऊन पोहोचले आहेत.
इतर पाच राज्यांमध्ये निकाल अजूनही अनिश्चित आहेत ज्यांमुळे विजेते निश्चित केले जातील.
अर्थात ट्रम्प देशातील अनेक भागांमध्ये आपली ताकद दाखवत होते. त्यांनी हॅरिसच्या 182 विरुद्ध 246 इलेक्टोरल कॉलेज मते जिंकली होती. अध्यक्षपदाचा दावा करण्यासाठी उमेदवाराला राज्य-दर-राज्य इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये एकूण किमान 270 मतांची आवश्यकता असते.
विजय अजूनही अनिश्चित
उत्तर कॅरोलिना आणि जॉर्जियामध्ये ट्रम्पच्या विजयाने हॅरिस यांना मिशिगन, पेनसिल्व्हेनिया आणि विस्कॉन्सिनच्या रस्ट बेल्टमध्ये विजयाची फारशी संधी सोडलेली नाही आणि या तिन्ही राज्यांमध्ये त्या पिछाडीवर होत्या.
माजी अध्यक्ष समर्थकांना संबोधित करण्यासाठी फ्लोरिडामधील पाम बीच येथील त्यांच्या घराजवळील एका अधिवेशन केंद्राकडे जात होते, असे एका प्रचार सहाय्यकाने रॉयटर्सला सांगितले.
रिपब्लिकन उमेदवारांनी वेस्ट व्हर्जिनिया आणि ओहायोमध्ये डेमोक्रॅटिक जागा जिंकल्यामुळे अमेरिकन सिनेटमध्ये बहुमत मिळविले. रिपब्लिकनकडे सध्या कमी बहुमत असलेल्या प्रतिनिधीगृहावरील नियंत्रणासाठीच्या लढाईत कोणत्याही पक्षाला अद्याप स्पष्ट बहुमत मिळालेले नाही.
ट्रम्प व्हाईट हाऊसमध्ये पुन्हा प्रवेश करण्याच्या ५०-५० टक्के संधीसह निवडणुकीच्या मतदानाला बाहेर पडले. त्याआधी ६ जानेवारी २०२१ला एक उल्लेखनीय बदल बघायला मिळाला जेव्हा अनेक अभ्यासकांनी त्यांची राजकीय कारकीर्द संपल्याचे जाहीर केले. त्या दिवशी, 2020 च्या निवडणुकीचे निकाल उलथवून लावण्याच्या हिंसक प्रयत्नात त्यांच्या समर्थकांनी काँग्रेसवर हल्ला केला होता.
मतदार डेमोक्रॅट्सकडून रिपब्लिकनकडे वळले
एडिसनच्या एक्झिट पोलनुसार, ट्रम्प यांना हिस्पॅनिक, पारंपारिकपणे लोकशाही मतदार आणि 2020 मधल्या म्हणजे गेल्या अध्यक्षीय निवडणुकीपासून महागाईत वाढ झाल्याची तीव्र भावना असलेल्या अल्प उत्पन्न कुटुंबांकडून अधिक पाठिंबा मिळाला.
ट्रम्प यांनी देशभरातील 45 टक्के हिस्पॅनिक मतदार जिंकले आहेत तर हॅरिस यांना 53 टक्के मतदारांची मते मिळवूनही त्या पिछाडीवर आहेत. मात्र 2020 च्या तुलनेत यात 13 टक्क्यांची वाढ झाली आहे.
ज्या मतदारांसाठी अर्थव्यवस्था हा प्रमुख मुद्दा होता त्यांनी ट्रम्प यांना प्रचंड मतदान केले, विशेषत: ज्यांच्या मते ते चार वर्षांपूर्वीपेक्षाही आता आर्थिकदृष्ट्या वाईट अवस्थेत आहेत.
सुमारे 31 टक्के मतदारांनी अर्थव्यवस्था हा त्यांचा सर्वोच्च मुद्दा असल्याचे सांगितले आणि एक्झिट पोलनुसार देशभरातील सुमारे 45 टक्के मतदारांनी सांगितले की त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती आज चार वर्षांपूर्वीपेक्षा वाईट आहे आणि त्यांनी हॅरिस यांच्यापेक्षा ट्रम्प यांना पसंती दिली आहे.
अर्थात ट्रम्प देशातील अनेक भागांमध्ये आपली ताकद दाखवत होते. त्यांनी हॅरिसच्या 182 विरुद्ध 246 इलेक्टोरल कॉलेज मते जिंकली होती. अध्यक्षपदाचा दावा करण्यासाठी उमेदवाराला राज्य-दर-राज्य इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये एकूण किमान 270 मतांची आवश्यकता असते.
विजय अजूनही अनिश्चित
उत्तर कॅरोलिना आणि जॉर्जियामध्ये ट्रम्पच्या विजयाने हॅरिस यांना मिशिगन, पेनसिल्व्हेनिया आणि विस्कॉन्सिनच्या रस्ट बेल्टमध्ये विजयाची फारशी संधी सोडलेली नाही आणि या तिन्ही राज्यांमध्ये त्या पिछाडीवर होत्या.
माजी अध्यक्ष समर्थकांना संबोधित करण्यासाठी फ्लोरिडामधील पाम बीच येथील त्यांच्या घराजवळील एका अधिवेशन केंद्राकडे जात होते, असे एका प्रचार सहाय्यकाने रॉयटर्सला सांगितले.
रिपब्लिकन उमेदवारांनी वेस्ट व्हर्जिनिया आणि ओहायोमध्ये डेमोक्रॅटिक जागा जिंकल्यामुळे अमेरिकन सिनेटमध्ये बहुमत मिळविले. रिपब्लिकनकडे सध्या कमी बहुमत असलेल्या प्रतिनिधीगृहावरील नियंत्रणासाठीच्या लढाईत कोणत्याही पक्षाला अद्याप स्पष्ट बहुमत मिळालेले नाही.
ट्रम्प व्हाईट हाऊसमध्ये पुन्हा प्रवेश करण्याच्या ५०-५० टक्के संधीसह निवडणुकीच्या मतदानाला बाहेर पडले. त्याआधी ६ जानेवारी २०२१ला एक उल्लेखनीय बदल बघायला मिळाला जेव्हा अनेक अभ्यासकांनी त्यांची राजकीय कारकीर्द संपल्याचे जाहीर केले. त्या दिवशी, 2020 च्या निवडणुकीचे निकाल उलथवून लावण्याच्या हिंसक प्रयत्नात त्यांच्या समर्थकांनी काँग्रेसवर हल्ला केला होता.
मतदार डेमोक्रॅट्सकडून रिपब्लिकनकडे वळले
एडिसनच्या एक्झिट पोलनुसार, ट्रम्प यांना हिस्पॅनिक, पारंपारिकपणे लोकशाही मतदार आणि 2020 मधल्या म्हणजे गेल्या अध्यक्षीय निवडणुकीपासून महागाईत वाढ झाल्याची तीव्र भावना असलेल्या अल्प उत्पन्न कुटुंबांकडून अधिक पाठिंबा मिळाला.
ट्रम्प यांनी देशभरातील 45 टक्के हिस्पॅनिक मतदार जिंकले आहेत तर हॅरिस यांना 53 टक्के मतदारांची मते मिळवूनही त्या पिछाडीवर आहेत. मात्र 2020 च्या तुलनेत यात 13 टक्क्यांची वाढ झाली आहे.
ज्या मतदारांसाठी अर्थव्यवस्था हा प्रमुख मुद्दा होता त्यांनी ट्रम्प यांना प्रचंड मतदान केले, विशेषत: ज्यांच्या मते ते चार वर्षांपूर्वीपेक्षाही आता आर्थिकदृष्ट्या वाईट अवस्थेत आहेत.
सुमारे 31 टक्के मतदारांनी अर्थव्यवस्था हा त्यांचा सर्वोच्च मुद्दा असल्याचे सांगितले आणि एक्झिट पोलनुसार देशभरातील सुमारे 45 टक्के मतदारांनी सांगितले की त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती आज चार वर्षांपूर्वीपेक्षा वाईट आहे आणि त्यांनी हॅरिस यांच्यापेक्षा ट्रम्प यांना पसंती दिली आहे.
ऐश्वर्या पारीख
(रॉयटर्स)
(रॉयटर्स)
