पॅलेस्टिनी पॅरामेडिक्सनुसार, रविवारी पॅलेस्टिनी नागरिक मदत वाटप केंद्राजवळ पोहोचत असताना झालेल्या, इस्रायली सैन्याच्या गोळीबारात, ज्यामध्ये चारजण ठार झाले आणि अनेक लोक जखमी झाले.
ही घटना, इस्रायल समर्थित गाझा ह्युमॅनिटेरियन फाउंडेशन (GHF) द्वारे चालविल्या जाणाऱ्या केंद्राजवळ अलीकडेच घडलेली जीवघेणी घटना आहे. पॅलेस्टिनी नागरिकांनी या भागांना अराजक आणि धोकादायक म्हटले आहे, जिथे गेल्या आठवड्यात झालेल्या गोळीबारात डझनभर मृत्यू झाले आहेत.
इस्रायली लष्कराने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे की, “दक्षिण गाझामध्ये जवानांनी गोळीबार केला, परंतु त्यांनी असा दावा केला की, हे “निर्देशित गोळीबार” होते आणि यादरम्यान समोर आलेल्या व्यक्तींना त्याठिकाणी न थांबण्याचे तोंडी इशारे दिले होते, कारण त्यावेळी तो प्रदेश “सक्रिय लष्करी क्षेत्र” मानला जात होता.”
पॅलेस्टिनी पॅरामेडिक्सनुसार, रविवारी सकाळी दक्षिण गाझाच्या राफा शहरातील एका मदत केंद्राजवळ, चार मृतदेह बाहेर काढण्यात आले.
राफामध्ये गोळीबार
गाझातील प्रमुख हामास गटाशी संलग्न माध्यमांनी सांगितले की, ‘GHF द्वारे चालवल्या जाणाऱ्या मदत केंद्राजवळ इस्रायली सैन्याने गोळीबार केला.’
इस्रायली लष्कराने म्हटले की, ‘ज्यांच्यावर गोळीबार करण्यात आला, त्यांना तोंडी इशारा दिला गेला होता आणि हा भाग लष्करी कारवाईसाठी राखीव म्हणून घोषित केला गेला होता.’
लष्कराच्या नियमानुसार, GHF केंद्रांमध्ये ये-जा ही फक्त सकाळी 6 ते संध्याकाळी 6 दरम्यानच करावी, याशिवाय इतर वेळेस हा भाग बंद लष्करी क्षेत्र मानला जातो.
पॅलेस्टिनी आरोग्य मंत्रालयाने सांगितले की, ‘गेल्या 24 तासांत किमान 104 लोक मारले गेले, यामध्ये दक्षिण आणि मध्य गाझामधील मदत केंद्राजवळील पाच जणांचा समावेश आहे. मात्र, या सर्व 104 लोकांचा मृत्यू नेमका कसा व कुठे झाला हे मंत्रालयाने स्पष्ट केले नाही.’
सना डोगमा यांनी सांगितले की, त्यांचे पती खालिद (36) यांना, राफामधील मदत केंद्राकडे अन्न मिळवण्यासाठी जात असताना डोक्यावर गोळी लागली आणि त्यांचा मृत्यू झाला.
“तो आपल्या पाच मुलांसाठी अन्न मिळवायला गेला होता. घरात पिठाचाही कण नाही,” असे खालिद यांच्या काकी सल्वाह यांनी त्यांच्या अंत्यसंस्कारावेळी सांगितले.
हामासच्या नेतृत्वाखालील पॅलेस्टिनी संघटनांनी म्हटले की, ‘ही नवीन मदत केंद्रे ‘मृत्यूचे सापळा’ बनले आहेत आणि त्यांनी मदतीचे वितरण संयुक्त राष्ट्रांशी संलग्न संस्थांमार्फत करण्याची मागणी केली आहे.’
GHF ही संस्था, इस्रायली उपक्रमांतर्गत मदत पुरवते, जी पारंपरिक मदत संस्थांना बगल देत आहे. या संस्थांच्या मते इस्रायलच्या नाकाबंदीमुळे गाझामध्ये मदत पोहोचवणे अत्यंत कठीण झाले आहे. GHF ने रविवारी कोणत्याही अडथळ्याविना दक्षिण आणि मध्य गाझामधील तीन ठिकाणी ११.५ लाख जेवण वितरित केल्याचे सांगितले.
अन्नाने भरलेली वाहने
अमेरिकन मुख्यालय असलेल्या GHF ने म्हटले की, ते ‘थेट समुदायाकडे’ मदत पोहोचवण्याचा पायलट प्रकल्प करत आहेत, ज्यात राफाच्या उत्तरेतील भागात 11 ट्रकभर अन्न स्थानिक नेत्यांमार्फत वितरित केले गेले.
“आम्ही आमच्या कार्यपद्धती सतत सुधारत आहोत, जेणेकरून आम्ही ज्या पॅलेस्टिनी लोकांसाठी काम करत आहोत त्यांची सुरक्षा सुनिश्चित करता येईल,” असे GHF चे अंतरिम कार्यकारी संचालक जॉन अॅकरी यांनी म्हटले.
शनिवारी, GHF ने मदत वितरण केले नाही, कारण हमासने धमकी दिली होती, ज्यामुळे कार्य करणे अशक्य झाले, असा आरोप संस्थेने केला. हामासने हा आरोप फेटाळला आहे.
GHF च्या केंद्रांचे संचालन खाजगी अमेरिकन लष्करी कंत्राटदारांकडून होते, आणि त्यावर संयुक्त राष्ट्र व इतर आंतरराष्ट्रीय संस्थांनी ‘तटस्थतेचा अभाव’ असल्याचा आरोप केला आहे. GHF ने हे आरोप नाकारले आहेत.
इस्रायलने 2.3 दशलक्ष लोक असलेल्या गाझा पट्ट्यामध्ये, अन्न व मदतीच्या टंचाईच्या पार्श्वभूमीवर आंतरराष्ट्रीय दबावाखाली येऊन, 19 मे रोजी संयुक्त राष्ट्रांच्या मर्यादित ऑपरेशन्सना परवानगी दिली. परंतु संयुक्त राष्ट्रांनी ही मदत “समुद्रातील थेंब” म्हणून वर्णन केली आहे.
GHF ने म्हटले की, “मे महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात सुरू केलेल्या त्यांच्या केंद्रांमध्ये कोणतीही हिंसक घटना घडली नाही, पण मदत घेण्यासाठी येणाऱ्या पॅलेस्टिनी नागरिकांनी मात्र गोंधळ आणि हिंसाचाराचे वर्णन केले आहे.”
गाझा आरोग्य मंत्रालयानुसार, 1 ते 3 जूनदरम्यान GHF केंद्राजवळ डझनभर पॅलेस्टिनी नागरिक मारले गेले. इस्रायली लष्कराने या घटनांची चौकशी सुरू असल्याचे सांगितले, पण प्रत्येक घटनेत इशारती गोळीबार झाला होता, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
हे युद्ध 7 ऑक्टोबर 2023, रोजी हामास नेतृत्वाखालील अतिरेक्यांनी 1200 लोकांची हत्या केली आणि 251 लोकांना ताब्यात घेतले, त्यानंतर सुरू झाले. तो दिवस इस्रायलसाठी आतापर्यंतचा सर्वात जीवघेणा दिवस ठरला.
तेव्हापासून चालू असलेल्या इस्रायली मोहिमेत 54,000 पेक्षा अधिक पॅलेस्टिनी नागरिकांचा मृत्यू झाला असून, बहुसंख्य नागरिक आहेत. संपूर्ण गाझा पट्टा प्रचंड प्रमाणात उद्ध्वस्त झाला आहे.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)