इंडोनेशियाने 10 अब्ज डॉलर्स किमतीची 48 KAAN ही fifth generation ची लढाऊ विमाने खरेदी करण्यासाठीच्या करारावर स्वाक्षरी केली आहे. यामुळे एकेकाळी मजबूत दावेदार मानले जात असलेल्या भारताच्या हलक्या लढाऊ विमान (LCA) तेजसच्या खरेदी प्रक्रियेला खीळ बसली असून, त्याला धोरणात्मक वळण मिळत असल्याचे संकेत आहेत असे मानण्यात येत आहे.
तुर्कीचे अध्यक्ष रेसेप तय्यिप एर्दोगान यांनी व्हिडिओ भाषणात या कराराची पुष्टी केली – ज्याचे वर्णन तुर्कीचे आतापर्यंतची सर्वात मोठी संरक्षण निर्यात म्हणून केले आहे. KAAN जेट्स तुर्की एरोस्पेस इंडस्ट्रीजद्वारे (TAI) उत्पादित करून पुढील दशकात इंडोनेशियाला वितरित केले जातील.
“आम्ही आमच्या मित्र आणि बंधू इंडोनेशियासोबत केलेल्या करारानुसार, 48 KAAN विमाने तुर्कीमध्ये तयार केली जातील आणि इंडोनेशियाला निर्यात केली जातील,” असे एर्दोगान म्हणाले.
KAAN ची पहिली निर्यात ऑर्डर
हा करार तुर्कीयेच्या महत्त्वाकांक्षी पाचव्या पिढीतील स्टील्थ लढाऊ विमाने KAAN ची पहिली आंतरराष्ट्रीय विक्री आहे. कराराचा एक भाग म्हणून, इंडोनेशियाचा स्थानिक संरक्षण उद्योग या उत्पादन प्रक्रियेत सहभागी होईल, ज्यामध्ये तंत्रज्ञान हस्तांतरण आणि औद्योगिक सहकार्याच्या तरतुदी असतील. भागीदारीमध्ये एक प्रमुख प्रोत्साहन म्हणून याकडे पाहिले जात आहे.
तेजसची संधी हुकली
इंडोनेशियाचा निर्णय हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेडने (HAL) विकसित केलेल्या भारताच्या LCA तेजससाठी मोठा धक्का आहे. 2022 मध्ये, तत्कालीन संरक्षण राज्यमंत्री अजय भट्ट यांच्या मते, इंडोनेशिया हे अनेक राष्ट्रांपैकी एक होते – इजिप्त, अर्जेंटिना आणि अगदी युनायटेड स्टेट्ससह – ज्यांनी तेजस प्लॅटफॉर्ममध्ये रस दाखवला होता.
तेजस कार्यक्रमात भारताची मोठी गुंतवणूक आणि भारतीय हवाई दलासाठी 83 विमानांच्या ऑर्डर असूनही, जेटने अद्याप KAAN करारासारखा उच्च-प्रोफाइल निर्यात करार केलेला नाही.
KAAN: तुर्कीचे गुप्त ध्वजवाहक
21 फेब्रुवारी 2024 रोजी पहिले उड्डाण पूर्ण करणारे आणि त्यानंतर 6 मे रोजी दुसरे उड्डाण करणारे KAAN हे तुर्कीच्या संरक्षण स्वावलंबनाच्या प्रयत्नांचे केंद्रबिंदू आहे. या विमानात गुप्त वैशिष्ट्ये आणि प्रगत एव्हियोनिक्स आहेत. याशिवाय ते स्वदेशात विकसित इंजिनद्वारे चालवले जाईल.
यूकेमधील फार्नबरो आंतरराष्ट्रीय एअर शोसह प्रमुख जागतिक संरक्षण प्रदर्शनांमध्ये प्रदर्शित केलेले, KAAN हे पुढच्या पिढीतील लढाऊ विमाने विकसित करण्यास सक्षम असलेल्या देशांच्या एलिट क्लबमध्ये सामील होण्याच्या तुर्कीच्या महत्त्वाकांक्षेचे प्रतिनिधित्व करते.
धोरणात्मक भागीदारी
राष्ट्राध्यक्ष एर्दोगान यांनी या कराराला चालना दिल्याबद्दल इंडोनेशियाचे अध्यक्ष प्रबोवो सुबियांतो यांचे आभार मानले. हा करार म्हणजे दोन्ही राष्ट्रांमधील “मजबूत धोरणात्मक भागीदारीचे” प्रतिबिंब असल्याचे म्हटले.
“हा करार आधुनिक, स्वावलंबी संरक्षण क्षमता निर्माण करण्याच्या आमच्या सामायिक दृष्टिकोनाचे प्रदर्शन करतो,” असेही एर्दोगान म्हणाले.
इंडोनेशियासाठी, KAAN करार केवळ लढाऊ हवाई शक्ती क्षेत्रातील एक झेपच नाही तर अत्याधुनिक एरोस्पेस तंत्रज्ञानात पाऊल ठेवण्याचा एक मार्ग देखील आहे. तुर्कीसाठी, हे त्यांच्या वाढत्या संरक्षण निर्यात क्षमतांचे प्रमाणीकरण असून त्यांच्या विमान प्रवासातील एक ऐतिहासिक टप्पा आहे.
टीम भारतशक्ती