रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष Vladimir Putin यांनी, देशाला पुन्हा एकदा जगातील आघाडीच्या समुद्री महासत्तांपैकी एक बनवण्यासाठी तयार करण्यात आलेल्या नवीन नौदल धोरणांस मंजुरी दिली आहे, अशी माहिती क्रेमलिनचे सल्लागार निकोलाय पेत्रुशेव यांनी सोमवारी दिली. मात्र, प्रचंड प्रमाणात आवश्यक असलेल्या जहाजबांधणीच्या प्रयत्नांमुळे ही प्रक्रिया वेळखाऊ ठरणार असल्याचे ते म्हणाले.
जागतिक स्तरावरील बहुतांश सार्वजनिक अहवालांनुसार, रशियाकडे चीन आणि अमेरिकेनंतरचे जगातील तिसरे सर्वात शक्तिशाली नौदल आहे. तरीही, युक्रेन युद्धात रशियन नौदलाला अनेक उच्च-प्रोफाइल नुकसानींचा सामना करावा लागला आहे.
पेत्रुशेव, जे सोव्हिएत काळात पुतीन यांच्यासोबत सेंट पीटर्सबर्ग येथे कार्यरत होते, यांनी सांगितले की, “रशियन नौदलाच्या विकासासाठी आवश्यक 2025 पर्यंतचे हे धोरण” (The Strategy for the Development of the Russian Navy up to 2050) पुतीन यांनी मे महिन्याच्या अखेरीस मंजूर केले.
“युक्रेन युद्धात रशियन नौदलावर गंभीर आघात झाले असून, देशाची प्रतिष्ठाही घसरली असून, रशियाने रेड सी (लाल समुद्र) भागात आपल्या नौदलाच्या आक्रमकतेत वाढ करणे गरजेचे आहे,” असेही ते म्हणाले.
Argumenti i Fakti या रशियन वृत्तपत्राला दिलेल्या मुलाखतीत पेत्रुशेव म्हणाले की: “रशिया जगातील महान समुद्री महासत्तांपैकी एक म्हणून आपली स्थिती हळूहळू पुनःप्रस्थापित करत आहे. जागतिक महासागरांमध्ये काय घडत आहे, भविष्यातील आव्हाने आणि धोके यांचे दूरदृष्टीने विश्लेषण केल्याशिवाय, आणि नौदलासमोरील उद्दिष्टे व कार्ये स्पष्ट केल्याशिवाय अशा प्रकारची दीर्घकालीन योजना प्रत्यक्षात आणणे अशक्य आहे.”
पेत्रुशेव यांनी, या धोरणाची अधिक सखोल माहिती दिली नाही. मात्र, सध्याच्या काळात रशियाने संरक्षण आणि सुरक्षा क्षेत्रातील खर्च GDP च्या टक्केवारीनुसार थेट थंड युद्धाच्या पातळीपर्यंत वाढवला आहे.
अमेरिकेच्या संरक्षण विभागाच्या 2021 च्या अहवालानुसार, चीनकडे सध्या जगातील सर्वात मोठे नौदल आहे आणि 2030 पर्यंत त्यांच्या जहाजांची संख्या 460 पर्यंत पोहोचेल, असा अंदाज वर्तवला आहे.
खुल्या स्त्रोतांमधील माहितीनुसार, रशियाकडे 79 पाणबुड्या आहेत, ज्यामध्ये 14 अण्वस्त्रवाहक क्षेपणास्त्र पाणबुड्यांचा समावेश आहे. तसेच, 222 युद्धनौका आहेत. रशियाची मुख्य नौदल शाखा म्हणजे Northern Fleet, जी सिव्हेरोमोर्स्क (Severomorsk) शहरात, बॅरेंट्स समुद्रावर आधारित आहे.
Team BharatShakti
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
