22 एप्रिल – दहशतवादी हल्ला
स्थान: पहलगाम, जम्मू आणि काश्मीर
घटना: लष्कर-ए-तैयबाची शाखा असलेल्या रेझिस्टन्स फ्रंटशी संबंधित दहशतवाद्यांनी केलेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्यात एका नेपाळी नागरिकासह 26 पर्यटकांचा मृत्यू झाला.
प्रतिसाद: तणाव वाढला; अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्पसह जागतिक नेत्यांनी हल्ल्याचा निषेध केला.
23 एप्रिल – राजनैतिक परिणाम
भारत: राजनैतिक संबंध कमी करतो, सिंधू पाणी करार स्थगित करतो आणि अटारी-वाघा सीमा बंद करतो.
पाकिस्तान: कोणत्याही लष्करी प्रत्युत्तराला युद्ध मानले जाईल असा इशारा देतो.
24, 25 एप्रिल – वाढती शत्रुत्व
दोन्ही देश: व्हिसा रद्द करतात, नागरिकांना बाहेर काढतात आणि व्यापारी संबंध तोडतात.
पाकिस्तान: भारतीय विमानांसाठी हवाई क्षेत्र बंद करतो आणि सिमला करार निलंबित करतो.
संयुक्त राष्ट्र आणि अमेरिका: दोन्ही देशांना तणाव कमी करण्यास उद्युक्त करतात.
30 एप्रिल – हल्ल्यांसाठी उलटी मोजणी
पाकिस्तान: रात्रीच्या वेळी युद्धबंदीचे उल्लंघन सुरूच.
दावा: पाकिस्तान सरकारचा आरोप की भारताने 36 तासांच्या आत लष्करी कारवाईची तयारी केली आहे.
1 मे – अमेरिकेचा सहभाग वाढला
अमेरिकेचे परराष्ट्र मंत्री मार्को रुबियो यांनी भारतीय आणि पाकिस्तानी नेतृत्वाशी संपर्क साधला.
भारत: पाकिस्तानमधील दहशतवादी पायाभूत सुविधांवर हल्ला करण्याचा स्पष्ट हेतू व्यक्त केला.
3 मे – धोरणात्मक भूमिका
पाकिस्तान: बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्राची चाचणी.
भारत: पाकिस्तानी जहाजांवर सागरी निर्बंध लादतो आणि सर्व समुद्र-आधारित व्यापार कमी करतो.
6-7 मे मध्यरात्री – ऑपरेशन सिंदूर सुरू
7 मे, 12 वाजता भारतीय प्रमाणवेळेनुसार – भारताने पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीर (पीओके) मधील लष्कर-ए-तैयबा, जैश-ए-मोहम्मद आणि हिजबुल मुजाहिदीनशी संबंधित 9 दहशतवादी तळांना लक्ष्य करून ‘ऑपरेशन सिंदूर’ सुरू केले.
भारत: अचूक हल्ल्यात 150 हून अधिक दहशतवादी ठार झाल्याची घोषणा.
पाकिस्तानला संदेश: भारतीय डीजीएमओने पाकिस्तानी समकक्षांना कळवले – पुढील प्रत्युत्तराला अधिक कठोर प्रतिसाद मिळेल.
8 मे – पाकिस्तानने प्रत्युत्तर दिले
आणि अमृतसर, जम्मू, श्रीनगर आणि इतर भारतीय ठिकाणी ड्रोन हल्ले केले.
भारत: प्रत्युत्तरात हल्ले केले, पाकिस्तानचे मुख्यालय, 9 हवाई संरक्षण प्रणाली नष्ट केल्या आणि लाहोर तसेच इस्लामाबादसह इतर शहरांना लक्ष्य केले.
9 मे – संकट शिगेला पोहोचले
बॅक-चॅनल चर्चा: अमेरिकेने दोन्ही देशांशी उच्चस्तरीय संपर्क साधला.
सार्वजनिक परिणाम: दोन्ही देशांमध्ये नागरी जीवन विस्कळीत; क्रिकेट लीग निलंबित; संपूर्ण भारतात क्षेपणास्त्र अलर्टची नोंद.
10 मे – संघर्षविरामाचे प्रयत्न
सकाळी: भारताने प्रमुख पाकिस्तानी हवाई तळांवर (मुरीद, रफीकी, सरगोधा) आणि रावळपिंडीवर हल्ला केला.
दुपारी: मागच्या टप्प्यातील प्रयत्नांनंतर, भारत आणि पाकिस्तानचे डीजीएमओ दुपारी 3.30 वाजता संघर्ष थांबवण्यावर सहमत झाले.
अधिकृत पुष्टी: भारतीय वेळेनुसार सायंकाळी 5.30 वाजता, भारताने लष्करी कारवाई थांबवण्याच्या सामंजस्याची घोषणा केली.
संघर्ष विरामाचे उल्लंघन: रात्री 8 वाजता, पाकिस्तानने ड्रोन वापरून कराराचे उल्लंघन केले; भारताने सर्व हवाई धोके निष्प्रभ केले.
11 मे – तणाव कमी करणे
स्थिती: सकाळी सीमेपलीकडून किरकोळ गोळीबार; भारताने डीजीएमओ हॉटलाइनद्वारे स्पष्टीकरण मागितले.
रात्री: आणखी हल्ल्यांची नोंद नाही; तणाव कमी होऊ लागला.
12 मे – तणावपूर्ण शांतता
अडथळा स्थिती: संघर्ष सुरू झाल्यापासून पहिल्यांदाच कोणतेही हल्ले किंवा ड्रोन यांच्या हालचाली नोंदवल्या गेल्या नाहीत.
लष्करी तयारी: भारतीय सैन्य सतर्क आहे, राजनैतिक अधिकारी सावधपणे आशावादी आहेत.
13 मे – पंतप्रधान मोदी आदमपूर एअरबेसवर
अचानक भेट: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पंजाबच्या आदमपूर एअरबेसला अचानक भेट दिली आणि पाकिस्तानच्या चुकीच्या माहिती मोहिमेला एकाच झटक्यात उध्वस्त केले.
पाकिस्तानच्या चुकीच्या माहितीचे खंडन: यात पंतप्रधान मोदी जवानांना हात हलवत असल्याचे दाखवण्यात आले, ज्यामध्ये पार्श्वभूमीला एक मिग-29 जेट आणि एक अखंड एस-400 हवाई संरक्षण प्रणाली स्पष्टपणे दिसत होती.
संदेश: संदेश दुहेरी होता. यातून पाकिस्तानचा दावा खोडून काढण्यात आला की त्यांच्या जेएफ-17 लढाऊ विमानातील क्षेपणास्त्रांनी आदमपूरमधील एस-400 हवाई संरक्षण प्रणाली नष्ट केली, याशिवाय पंतप्रधान मोदींची राष्ट्रीय सुरक्षेसाठीची अढळ वचनबद्धता देखील दिसून आली.
प्रमुख मुद्दे
सुरुवात (ट्रिगर): 22 एप्रिल – पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यात 26 जण ठार.
ऑपरेशन सिंदूर सुरू: 7 मे, 12 वाजता – भारताचे सीमेपलीकडून दहशतवादी छावण्यांवर हल्ले.
युद्धविराम करार: 10 मे, 3.35 वाजता – लष्करी कारवाई थांबवण्यास डीजीएमओ सहमत; सायंकाळी 5.30 वाजता सार्वजनिकरित्या दुजोरा
युद्धविराम उल्लंघन: 10 मे, रात्री 8 वाजता – पाकिस्तानने ड्रोन हल्ला केला; भारताने प्रत्युत्तर दिले.
टीम भारतशक्ती