ब्रिटनचे परराष्ट्र सचिव- डेव्हिड लॅमी आज नवी दिल्लीमध्ये दाखल झाले असून, कार्यभार स्विकारल्यानंतरचा हा त्यांचा भारतातला दुसरा अधिकृत दौरा आहे. ब्रिटन-भारत धोरणात्मक भागीदारी (Comprehensive Strategic Partnership) अंतर्गत सहकार्याला गती देणे आणि आर्थिक (Economic) तसेच स्थलांतरविषयक (migration) संबंधांवर अधिक भर देणे, हे या भेटीचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
या दौऱ्याच्या पार्श्वभूमीवर, ब्रिटन आणि भारत यांच्यातील मुक्त व्यापार करार (Free Trade Agreement – FTA) अलीकडेच अंतिम करण्यात आला आहे. लॅमी यांनी परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांच्याशी चर्चा केली असून, ते पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनाही भेटणार आहेत.
हा FTA करार, द्विपक्षीय संबंधांती एक ऐतिहासिक टप्पा मानला जात असून, वार्षिक व्यापारात £25 अब्जांहून अधिक वाढ होईल, असा अंदाज आहे. यासोबत, ब्रिटनच्या GDP मध्ये £4.8 अब्जांची भर पडेल आणि दीर्घकालीन पातळीवर वेतनवाढ £2.2 अब्जांपर्यंत होईल, अशी अपेक्षा आहे.
“भारत आमच्या परिवर्तनाच्या योजनेतील एक अत्यंत महत्त्वाचा भागीदार आहे. आमचे एकत्रित कार्य, रोजगार निर्माण करत आहे, नवोन्मेषाला चालना देत आहे आणि आपल्या लोकांमधील दीर्घकालीन संबंध अधिक बळकट करत आहे,” असे लॅमी यांनी म्हटले.
स्थलांतर आणि गुंतवणूकीचाही अजेंडा
स्थलांतर (Migration) क्षेत्रातील सहकार्य वाढवणे, ही या दौऱ्याच्या अजेंड्यातील आणखी एक महत्त्वाची बाब आहे. सुरक्षित आणि कायदेशीर स्थलांतरास प्रोत्साहन देणे, सीमांची सुरक्षितता मजबूत करणे आणि नागरिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय भागीदारांबरोबर समन्वयाने काम करणे हा यामागचा उद्देश आहे.
लॅमी या दौऱ्यात UK-India स्थलांतर चौकटीखाली (migration framework) झालेल्या प्रगतीचे स्वागत करतील, ज्यामुळे दोन्ही देशांमध्ये कायदेशीर व सुरक्षित प्रवासासाठी अनुकूल वातावरण निर्माण झाले आहे.
यावेळी व्यापार, गुंतवणूक, सांस्कृतिक सहकार्य आणि सुरक्षा अशा विविध क्षेत्रांसंबंधी चर्चांवर भर दिला जाईल.
सरकारी बैठका पार पडल्यानंतर, लॅमी भारतातील आघाडीच्या उद्योजकांशी संवाद साधणार आहेत, जेणेकरून व्यापार आणि गुंतवणुकीतील सहकार्य अधिक गहिरं करता येईल.
सध्या द्विपक्षीय गुंतवणूक, दोन्ही देशांमध्ये सुमारे 6 लाख नोकऱ्या टिकवून ठेवते, तर ब्रिटनमध्ये सुमारे 1,000 भारतीय मालकीच्या कंपन्या कार्यरत आहेत. भारताने सलग पाचव्या वर्षी ब्रिटनमध्ये नव्या गुंतवणूक प्रकल्पांच्या संख्येनुसार दुसरे स्थान पटकावले आहे, जे त्याच्या जागतिक गुंतवणूक क्षमतेचे निदर्शक आहे.
या भेटीत द्विपक्षीय सांस्कृतिक करार, तसेच अलीकडील £400 दशलक्ष किंमतीच्या व्यापार व गुंतवणूक करारांचा आढावा घेतला जाईल. हे सर्व गेल्या वर्षभरातल्या राजनैतिक संवादांची परिणती आहेत, जे ब्रिटन-भारत संबंधांमधील वाढती गती दर्शवतात.
लॅमी या दौऱ्यात, प्रादेशिक सुरक्षेचा मुद्दा देखील उपस्थित करणार असून, पाहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याच्या पार्श्वभूमीवर चर्चा होणार आहे. याशिवाय, दक्षिण आशियामध्ये शांतता आणि स्थैर्य टिकवण्यासाठी धोरणात्मक उपाययोजनांवरही चर्चा होईल.
ब्रिटन सध्या नवीन औद्योगिक धोरण (Industrial Strategy) आखत आहे, ज्याचा उद्देश व्यवसाय सुलभ करणे आणि जागतिक भागीदारांना आकर्षित करणे आहे. या उपक्रमात भारताची भागीदारी अत्यावश्यक मानली जात आहे.
“लॅमी यांचा दौरा फक्त विद्यमान करारांवर पुढे काम करण्यापुरता मर्यादित नसून, भारतासोबत एक अधिक आधुनिक, महत्वाकांक्षी आणि जागतिक समस्यांना सामोरे जाणारी भागीदारी घडवण्याचा प्रयत्न आहे,” असा स्पष्ट संकेत यातून मिळतो. यामध्ये तंत्रज्ञानातील नवकल्पना, नागरिकांपर्यंत थेट लाभ पोहोचवणे, आणि जागतिक आव्हानांना उत्तर देणे यावर लक्ष केंद्रित आहे.
By- Huma Siddiqui
