लष्कराला 3 नवीन हवाई संरक्षण क्षेपणास्त्र रेजिमेंट मिळणार

पाकिस्तान सीमेवरील भारताच्या हवाई संरक्षण क्षमतांना बळकटी देण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलण्यात आले आहे. संरक्षण मंत्रालय भारतीय लष्करासाठी स्वदेशी क्विक रिअ‍ॅक्शन सरफेस-टू-एअर मिसाईल (QRSAM) प्रणालीच्या तीन नवीन रेजिमेंट्सच्या अधिग्रहणाला मंजुरी देण्यास सज्ज झाले आहे. वरिष्ठ संरक्षण अधिकाऱ्यांच्या मते, या महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात होणाऱ्या संरक्षण अधिग्रहण परिषदेच्या (DAC) बैठकीत हा प्रस्ताव मांडला जाईल अशी अपेक्षा आहे.

संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटनाद्वारे (DRDO)  विकसित केलेली, QRSAM ही एक मोबाइल प्रणाली आहे जी हालचाली सुरू असताना किंवा कमी टप्प्यावरील हवाई लक्ष्ये शोधण्यासाठी, ट्रॅक करण्यासाठी आणि त्यांच्याशी लढण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे. नवीन रेजिमेंट्स पश्चिम आणि उत्तर अशा दोन्ही सीमांवर तैनात करण्यात येणार असून, यामुळे पुढे असलेल्या भागात वेगाने वाढणाऱ्या हवाई धोक्यांना प्रतिसाद देण्याची सैन्याची क्षमता लक्षणीयरीत्या वाढते.

अंदाजे 30 किलोमीटरच्या ऑपरेशनल रेंजसह, QRSAM हे भारतीय सैन्य आणि हवाई दलात आधीच कार्यरत असलेल्या आकाश आणि मध्यम पल्ल्याच्या पृष्ठभागापासून हवेत मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्र (MRSAM) प्रणालींसारख्या सध्याच्या लघु ते मध्यम पल्ल्याच्या हवाई संरक्षण मालमत्तेला पूरक म्हणून तयार केले आहे.

ऑपरेशन सिंदूरच्या यशानंतर नवीन QRSAM रेजिमेंट्ससाठी प्रयत्न सुरू झाले आहेत. या ऑपरेशन दरम्यान भारतीय हवाई संरक्षण युनिट्सने – संपूर्ण लष्कर आणि हवाई दलात – सीमेपलीकडून प्रक्षेपित होणारे विमान, क्षेपणास्त्रे आणि ड्रोनसह अनेक हवाई धोके प्रभावीपणे निष्प्रभ केले.

चार दिवसांच्या सीमापारच्या लढाईदरम्यान, आर्मी एअर डिफेन्स युनिट्सने आकाश आणि MRSAM प्रणालींसह L-70 आणि Zu-23 तोफा वापरल्या, तर भारतीय हवाई दलाने येणाऱ्या धोक्यांना रोखण्यासाठी स्पायडर आणि सुदर्शन S-400 प्लॅटफॉर्म तैनात केले. व्यापक चाचण्यांमधून गेलेल्या QRSAM ने विविध युद्धभूमी परिस्थितीत दिवसा आणि रात्रीच्या अशा दोन्ही वेळेच्या ऑपरेशन्समध्ये त्याची विश्वासार्हता सिद्ध केली.

QRSAM च्या खरेदीव्यतिरिक्त, लष्कराचे हवाई संरक्षण दल प्रगत रडार, अतिशय कमी अंतराची हवाई संरक्षण (VSHORAD) प्रणाली, इलेक्ट्रॉनिक जॅमर आणि उदयोन्मुख लेसर-आधारित तंत्रज्ञानाच्या समावेशाद्वारे आपली क्षमता वाढवत आहे – विशेषतः तुर्की आणि चिनी ड्रोनसारख्या नवीन काळातील धोक्यांना तोंड देण्यासाठी.

टीम भारतशक्ती