US: आर्क्टिकमधील तटरक्षक दलाच्या फ्लीटसाठी 8.6 अब्ज डॉलर्सची तरतूद

राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या व्यापक कर आणि खर्चाच्या बिलात आर्क्टिकमध्ये US तटरक्षक दलाच्या आइसब्रेकर फ्लीटचा विस्तार करण्यासाठी 8.6 अब्ज अमेरिकन डॉलर्सपेक्षा जास्त खर्च समाविष्ट करण्यात आला आहे. वाढत्या रशियन आणि चिनी प्रभावादरम्यान या प्रदेशात वॉशिंग्टनची धोरणात्मक स्थिती मजबूत करणे हा या गुंतवणुकीमागचा उद्देश आहे.

या निधीमध्ये तटरक्षक दलासाठी आवश्यक तीन नवीन पोलर सिक्युरिटी कटरसाठी 4.3 अब्ज डॉलर्स, मध्यम आर्क्टिक सिक्युरिटी कटरसाठी 3.5 अब्ज डॉलर्स आणि अतिरिक्त हलक्या आणि मध्यम आइसब्रेकर कटर खरेदीसाठी 816 दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्स अशा खर्चाचा समावेश आहे.

कटरमध्ये समुद्रातील हिमखंड फोडण्यासाठी खास डिझाइन केलेले प्रबलित हल आणि विशेष कोनात बसवलेले धनुष्याच्या आकाराची उपकरणे असतील.

आर्क्टिकमधील हिमखंड तोडण्यासाठी तटरक्षक दलाला आठ ते नऊ आइसब्रेकरची गरज आहे. त्यांच्या सध्याच्या ताफ्यात सध्या फक्त तीनच आइसब्रेकरचा समावेश आहे.

नौदलाचे वर्चस्व

सागरी उत्पादन आणि नौदलाच्या वर्चस्वात चीनच्या वाढत्या ताकदीला तोंड देण्यासाठी ट्रम्प अमेरिकेचा जहाजबांधणी उद्योग पुनरुज्जीवित करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. या वर्षाच्या सुरुवातीला त्यांनी त्या प्रयत्नांना बळकटी देण्यासाठी चिनी जहाजे आणि बंदर उपकरणांवर शुल्क आणि कर आकारण्याच्या स्वतंत्र योजना जाहीर केल्या.

हवामान बदलामुळे ध्रुवीय हिमखंड आकुंचन पावत असल्याने, आर्क्टिक समुद्रांना पॅसिफिक आणि अटलांटिक महासागरांना प्रमुख अर्थव्यवस्थांशी जोडणारे व्यापारी मार्ग म्हणून पाहिले जात आहे.

चीन आणि रशिया आर्क्टिक शिपिंग मार्ग विकसित करण्यासाठी आणि त्यांचे संरक्षण मजबूत करण्यासाठी एकत्र काम करत आहेत. गेल्या वर्षी अमेरिका, कॅनडा आणि फिनलंड यांनी “आयसीई करार” या नावाची त्रिपक्षीय भागीदारी जाहीर केली आहे ज्याद्वारे येत्या दशकात ध्रुवीय प्रदेशात “शक्ती प्रक्षेपित” करण्यासाठी आणि आंतरराष्ट्रीय नियम तसेच करारांची अंमलबजावणी करण्यासाठी 70 ते 90 बर्फ तोडणाऱ्या जहाजांचा ताफा तयार केला जाईल.

ट्रम्प यांनी आर्क्टिकमध्ये राष्ट्रीय सुरक्षा वाढविण्यासाठी अमेरिकेला तब्बल 40 बर्फ तोडणारी नवी जहाज खरेदी करण्याचे वारंवार आवाहन केले आहे. हे आइसब्रेकर कंपन्यांना रसद पुरवण्यात मदत करू शकतात तसेच खडकाळ आणि थंड प्रदेशात संभाव्य तेल, वायू आणि खनिज विकासासाठी पुरवठा मार्ग खुले ठेवू शकतात.

इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर स्ट्रॅटेजिक स्टडीजच्या मते, रशियाकडे जगातील सर्वात मोठे आइसब्रेकर आणि बर्फावर चालणारी गस्ती जहाजे आहेत, ज्यांची संख्या 57 आहे.

चीनकडे खूपच लहान ताफा आहे, परंतु तो वाढवण्यासाठी चीन मोठी गुंतवणूक करत आहे. मे महिन्यात दोन्ही देशांनी सहकार्य एका नवीन पातळीवर वाढवण्याचे आणि अमेरिकेच्या प्रभावाचा “निर्णायकपणे” प्रतिकार करण्याचे वचन दिले.

आइसब्रेकर कोण बनवते?

लुईझियाना येथील जहाजबांधणी कंपन्या बोलिंगर शिपयार्ड्स आणि एडिसन चौएस्ट ऑफशोर यांनी मे महिन्यात “आर्क्टिकच्या तातडीच्या ऑपरेशनल गरजा” पूर्ण करण्याच्या दृष्टीने आइसब्रेकर तयार करण्यासाठी युनायटेड शिपबिल्डिंग अलायन्स (यूएसए) नावाची धोरणात्मक भागीदारी जाहीर केली.

बोलिंगरच्या प्रवक्त्याने सांगितले की, आर्क्टिक सिक्युरिटी कटर प्रोग्रामसाठी US आइसब्रेकर बांधण्यासाठी बोली लावेल.

तटरक्षक दलाने अलिकडेच बोलिंगरला त्यांच्या पास्कगौला, मिसिसिपी येथील सुविधेवर पोलर सिक्युरिटी कटर प्रोग्राममधील पहिल्या जहाजाचे बांधकाम सुरू करण्यास हिरवा सिग्नल दिला. बोलिंगरने खरेदी केलेल्या जहाजबांधणी कंपनीमुळे अडचणीत सापडलेला तो प्रकल्प “विलंब आणि खर्चाच्या अतिरेकीपणाने ग्रस्त होता,” असे काँग्रेसनल बजेट ऑफिसने ऑगस्टच्या अहवालात म्हटले आहे.

त्यावेळी, सीबीओने अंदाज लावला होता की तटरक्षक दलाच्या यादीतील तीनही नवीन पोलर सिक्युरिटी कटर बांधण्यासाठी 2024 मध्ये 5.1 अब्ज डॉलर्स खर्च होणार होता. तटरक्षक दलाने जो अंदाज लावला होता त्यापेक्षा हा खर्च सुमारे 60 टक्के जास्त आहे.

आइसब्रेकर फ्लीट

इतर संभाव्य आइसब्रेकर बिल्डर्समध्ये क्युबेक-आधारित डेव्ही शिपबिल्डिंगचा समावेश आहे, ज्याने जूनमध्ये गॅल्व्हेस्टन आणि पोर्ट आर्थर, टेक्सास येथील गल्फ कॉपर अँड मॅन्युफॅक्चरिंगच्या जहाजबांधणी मालमत्ता खरेदी करण्याची योजना जाहीर केली होती.

“आम्ही अमेरिकेच्या आइसब्रेकर फ्लीटला बळकट करण्याच्या वचनबद्धतेचे स्वागत करतो,” असे डेव्हीच्या प्रवक्त्याने सांगितले. “आर्क्टिकमधील वाढत्या धोक्यांना आणि उदयोन्मुख संधींना तोंड देण्यासाठी हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.”

सिंगापूर-आधारित केपेलच्या केपेल ॲम्फल्स कंपनी टेक्सासमध्येही उपस्थित आहे.

कॅनडा किंवा फिनलंडमधील शिपयार्ड देखील जहाजे पुरवू शकतात, परंतु त्यासाठी US तटरक्षक दलाला परदेशी यार्डमधून जहाजे खरेदी करण्यासाठी राष्ट्राध्यक्षांकडून मिळणारी सूट आवश्यक असेल, असे US नेव्हल इन्स्टिट्यूट न्यूजने म्हटले आहे.

तटरक्षक दलाने अलीकडेच 25 वर्षांत पहिला ध्रुवीय आइसब्रेकर ताब्यात घेतला. एलएसईजी डेटानुसार, 2012 मध्ये एडिसन चौएस्ट ऑफशोअरच्या उत्तर अमेरिकन शिपबिल्डिंगने बांधलेला, सुधारित तटरक्षक दलाचा कटर स्टोरिस जूनमध्ये निघाले असून त्याचे होम पोर्ट जुनो, अलास्का असेल.

ध्रुवीय जहाजांच्या ताफ्यात 399 फूट जाड बर्फ तोडणारा पोलर स्टार आणि 420 फूट मध्यम बर्फ तोडणारा हीली यांचा समावेश आहे, असे त्यांच्या वेबसाइटवर म्हटले आहे.

(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)