शनिवारी सेंट पीटर्स स्क्वेअरमध्ये, Pope Francis यांना शेवटचा निरोप देण्यासाठी आणि त्यांच्या पोपपदाचा सन्मान करण्यासाठी बड्या राजघराण्यातील सदस्य, जगभरातील नेते आणि हजारो शोकमग्न लोक एकत्र येणार आहेत.
पोप यांच्या अंत्यसंस्काराठी, 150 हून अधिक देशांमधून पाहुणे येणार असून, त्यामध्ये अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प देखील असतील. पोप फ्रान्सिस आणि ट्रम्प यांच्यात स्थलांतरासंदर्भातील परस्परविरोधी भूमिकांमुळे अनेकदा वाद झाले होते.
अर्जेंटिनाचे पोप फ्रान्सिस, यांचे सोमवारी वयाच्या 88व्या वर्षी स्ट्रोकमुळे निधन झाले. त्यानंतर 1.4 अब्ज सदस्य असलेल्या रोमन कॅथलिक चर्चमध्ये त्यांच्यावर नियोजित संक्रमण प्रक्रिया सुरू झाली, जी प्राचीन विधी, औपचारिकता आणि दु:ख भावनेने चिन्हांकित आहे.
गेल्या तीन दिवसांत सुमारे 2 लाख 50 हजार लोकांनी त्यांच्या पार्थिवाचे दर्शन घेतले आहे, जे 16व्या शतकातील सेंट पीटर्स बॅसिलिकामध्ये वेदीसमोर अंत्यदर्शनासाठी ठेवले होते.
शनिवारी सकाळी 10 वाजता त्यांच्या अंत्यसंस्कार सोहळ्याची सुरुवात होईल, जेव्हा त्यांचे कास्केट मुख्य दरवाजातून बाहेर नेले जाईल. त्याप्रसंगी एका बाजूला आंतरराष्ट्रीय नेते आणि दुसऱ्या बाजूला लाल टोपी घातलेल्या कार्डिनल्स असतील.
अडीच लाखांहून अधिक लोकांची उपस्थिती अपेक्षित
अंत्यसंस्कार विधीमध्ये, डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यासोबत अर्जेंटिना, फ्रान्स, गॅबॉन, जर्मनी, इटली, फिलीपिन्स, पोलंड आणि युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष तसेच ब्रिटन आणि न्यूझीलंडचे पंतप्रधान आणि अनेक युरोपीय राजघराण्यांचे सदस्यही असतील.
व्हॅटिकनच्या म्हणण्यानुसार, सुमारे 2,50,000 शोकाकुल लोक बॅसिलिकापर्यंत जाणाऱ्या विशाल दगडी मार्गावर उपस्थित राहून हा सोहळा पाहतील. हा समारंभ 91 वर्षीय कार्डिनल जियोव्हानी बत्तिस्ता रे यांच्या अध्यक्षतेखाली होणार आहे.
13 शतकांनंतर पहिले युरोपबाहेरील पोप बनलेल्या फ्रान्सिस यांनी, 12 वर्षांच्या कारकिर्दीत कॅथलिक चर्चमध्ये मोठे बदल घडवण्याचा प्रयत्न केला. त्यांनी गरिबांचे आणि वंचितांचे बाजूने उभे राहत श्रीमंत देशांना स्थलांतरितांना मदत करावी आणि हवामान बदलाचा मुकाबला करावा, असे आवाहन केले.
“फ्रान्सिस यांनी सर्वांना माणुसकी, पवित्र जीवन आणि सर्वसमावेशक वृत्तीची शिकवण दिली,” असे त्यांच्या पोप पदाचे अधिकृत वर्णन आहे, जे लॅटिन भाषेत लिहिले असून त्यांच्या पार्थिवाजवळ ठेवले आहे, असे म्हणते.
परंपरावादी गटांनी चर्चमध्ये पारदर्शकता आणण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांना विरोध केला. त्यांचे युद्ध, विभागणी आणि भांडवलशाहीविरोधातील आवाहन अनेक वेळा दुर्लक्षित केले गेले.
परंपरेपासून वेगळी वाट
पोप फ्रान्सिस यांनी पोप पदाशी संबंधित अनेक औपचारिकता आणि ऐश्वर्य टाळले आणि त्यांच्या अंत्यसंस्कारातही हेच साधेपण दिसून येईल. त्यांनी पूर्वी वापरण्यात येणाऱ्या दीर्घ, ग्रंथरूप विधींच्या ऐवजी नवीन, सुलभ विधी तयार केले.
2005 मध्ये पोप जॉन पॉल II यांच्या अंत्यसंस्कारास तीन तास लागले, तर शनिवारी होणारा समारंभ केवळ 90 मिनिटांचा असेल.
फ्रान्सिस यांनी तीन प्रकारच्या (सायप्रस, सीसा व ओक) पारंपरिक कास्केटचा त्याग करून एकमेव झिंक-रेषांकित लाकडी कास्केट निवडले, जे रात्री बंद करून ठेवले गेले.
शंभर वर्षांनंतर फ्रान्सिस हे व्हॅटिकनबाहेर अंत्यसंस्कार होणारे पहिले पोप असतील. त्यांनी आपले अंतिम विश्रामस्थान सेंट पीटर्सपासून सुमारे ४ किमी अंतरावरील रोममधील सेंट मेरी मेजर बॅसिलिका निवडले आहे.
‘Franciscus’
पॉप यांच्या थडग्यावर फक्त “Franciscus” हे लॅटिन नाव कोरले गेले आहे. त्यांच्या गळ्यात असणाऱ्या लोखंडी पट्ट्याच्या क्रॉसची एक प्रतिमा त्या संगमरवरी शिलालेखाच्या वर टांगलेली आहे.
त्यांची अंत्ययात्रा संपूर्ण शहरातून फिरेल, जेणेकरून रोममधील लोक त्यांना निरोप देऊ शकतील.
सध्या इटलीने शहरावरचे आकाशमार्ग बंद केले असून, अण्वस्त्र प्रतिकारक क्षेपणास्त्रे आणि गस्ती नौका तैनात करून मोठ्या प्रमाणात सुरक्षा व्यवस्था उभारली आहे. ही व्यवस्था पोप जॉन पॉल II यांच्या अंत्यसंस्कारांनंतर सर्वात मोठी मानली जात आहे.
नवीन पोप कोण?
फ्रान्सिस यांचे अंतिम संस्कार होताच सर्वांचे लक्ष नव्या पोपच्या निवडीकडे वळेल.
उच्च गुप्तता राखून होणारी ‘conclave’ म्हणजे निवड प्रक्रिया, 6 मे पूर्वी सुरू होण्याची शक्यता कमी आहे. त्याआधी कार्डिनल्स एकमेकांशी चर्चा करून चर्चची सद्यस्थिती, आर्थिक अडचणी आणि विचारधारात्मक मतभेद यावर विचारमंथन करतील.
टीम स्ट्रॅटन्यूज
(रॉयटर्सच्या इनपुट्ससह)
