होंडुरासचा नवी दिल्लीत दूतावास सुरू, भागीदारी वाढण्याची शक्यता

होंडुरासने गुरुवारी नवी दिल्लीतील आपल्या दूतावासाचे औपचारिकपणे उद्घाटन केले.याप्रसंगी होंडुरासचे परराष्ट्रमंत्री एडुआर्डो एनरिक रीना गार्सिया उपस्थित होते.

भारताचे परराष्ट्रमंत्री एस जयशंकर यांनी या निर्णयाचे स्वागत केले आणि म्हटले की, “आज होंडुरासचे परराष्ट्रमंत्री एडुआर्डो एनरिक रीना यांना भेटून आनंद झाला. होंडुरासने नवी दिल्लीत आपल्या दूतावासाचे उद्घाटन करणे हे आमच्या वाढत्या भागीदारीचे एक मजबूत प्रतीक आहे. भारत होंडुरासशी असलेल्या संबंधांना महत्त्व देतो आणि सर्व क्षेत्रांमध्ये सहकार्य वाढविण्यास उत्सुक आहे.”

दूतावासाचे उद्घाटन हे ग्लोबल साउथचा आवाज असलेल्या भारताशी संबंध मजबूत करण्याच्या होंडुरासच्या वचनबद्धतेची एक मजबूत अभिव्यक्ती आहे. होंडुरास हा लॅटिन अमेरिकन अँड कॅरिबियन स्टेट्स कम्युनिटीचा (CELAC) सदस्य आहे, जो एक प्रादेशिक गट असून समतापूर्ण जागतिक विकास आणि शाश्वत विकासासह भारताच्या अनेक प्राधान्यक्रमांमध्ये सहभागी आहे.

गरजेच्या वेळी एक विश्वासार्ह भागीदार

नोव्हेंबर 2024 मध्ये उष्णकटिबंधीय वादळ SARA मुळे झालेल्या विध्वंसाला प्रतिसाद म्हणून होंडुरासला 26 टन मानवतावादी मदत पाठवून भारताची एक विश्वासार्ह विकास भागीदार म्हणून भूमिका अधोरेखित झाली. या वादळामुळे भीषण पूर आणि भूस्खलन झाले, हजारो लोक विस्थापित झाले आणि मध्य अमेरिकन राष्ट्रातील पायाभूत सुविधांचे नुकसान झाले.

भारताने होंडुरासला मदतीचा हात देण्याची ही पहिलीच घटना नाही. कोविड-19 साथीच्या काळात औषधे पुरवण्यापासून ते 1998 आणि 2005 मध्ये झालेल्या नैसर्गिक आपत्तींनंतर वैद्यकीय साहित्य देणगी देण्यापर्यंत, होंडुराससोबत भारताचे विकास सहकार्य स्थिर राहिले आहे.

वाढते द्विपक्षीय संबंध

2022 मध्ये, परराष्ट्र राज्यमंत्री मीनाक्षी लेखी यांनी पहिल्यांदाच होंडुरासला भेट दिली आणि राष्ट्रपती आयरिस झिओमारा कॅस्ट्रो सार्मिएन्टो यांची भेट घेतली, ज्यामुळे मध्य अमेरिकेत राजनैतिक आणि विकासात्मक पाऊलखुणा वाढविण्याच्या भारताच्या स्वारस्याला बळकटी मिळाली.

भारताची होंडुरासला होणारी निर्यात सातत्याने वाढली आहे, 2022 – 23 मध्ये द्विपक्षीय व्यापार 288.77 दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्सपर्यंत पोहोचला आहे. औषधनिर्माण, कापड (विशेषतः कापसाचे धागे), रसायने, ऑटोमोबाईल्स (दुचाकी आणि तीनचाकी वाहने), औद्योगिक यंत्रसामग्री आणि विद्युत उपकरणे या भारतीय निर्यातीचा मोठा भाग आहेत.

बजाज, महिंद्रा, हिरो आणि टीव्हीएससारख्या भारतीय कंपन्यांनी आधीच या प्रदेशात आपले स्थान मजबूत केले आहे, ग्रामीण भागात बजाज ऑटो-रिक्षा एक प्रमुख व्यवसायाचे साधन बनल्या आहेत आणि टीव्हीएसने अलीकडेच शेजारच्या ग्वाटेमालामध्येही आपले कार्यक्षेत्र सुरू केले आहे. या घडामोडींमुळे भारतीय उत्पादन आणि ऑटोमोबाईल क्षेत्रांना होंडुरास आणि त्यापलीकडे विस्तारण्याची मजबूत क्षमता दिसून येते.

विकासात्मक संबंधांचा विस्तार

भारताचे योगदान व्यापारापलीकडे आहे. भारत-यूएनडीपी निधीद्वारे, त्यांनी होंडुरासमध्ये हवामान-प्रतिरोधक पाणी आणि स्वच्छता प्रकल्पांना पाठिंबा दिला आहे. 2008 मध्ये भारताने होंडुरासच्या राष्ट्रीय स्वायत्त विद्यापीठात (यूएनएच) एक आयटी सेंटर स्थापन करण्यास मदत केली, ज्याने 20 हजारांहून अधिक विद्यार्थ्यांना प्रशिक्षण दिले आहे.

भारतीय कर्जाच्या माध्यमातून निधी मिळवलेला सिंचन उपक्रम – जमास्त्रन व्हॅली प्रकल्प – होंडुरासमध्ये सुधारित कृषी शाश्वततेसाठी पाया घालण्यासाठी सज्ज आहे.

मध्य अमेरिकेसाठी धोरणात्मक प्रवेशद्वार

मध्य अमेरिकेसोबत भारताच्या व्यापक संबंधांसाठी होंडुरास एक धोरणात्मक फायदा देते. आयटी, बीपीओ सेवा, शिक्षण आणि औषधनिर्माण क्षेत्रातील वाढत्या क्षमतेसह, होंडुरास भारतीय उत्पादने आणि सेवांसाठी मध्य अमेरिकन बाजारपेठेत प्रवेश करण्यासाठी प्रवेशद्वार म्हणून काम करू शकते. देशाच्या भौगोलिक स्थानामुळे भारतीय आयटी कंपन्यांना उत्तर अमेरिकन ग्राहकांना जवळच्या किनाऱ्यावरील सेवा देण्याची परवानगी देखील मिळते.

हुमा सिद्दिकी