पाकिस्तानशी चर्चा केवळ दहशतवादावर होईल. त्यांच्याकडे दहशतवाद्यांची यादी आहे जे त्यांना भारताकडे सोपवावेच लागतील आणि त्यांना दहशतवादी गटांच्या पायाभूत सुविधा बंद करण्याची गरज आहे. आपल्याला नेमके काय करायचे आहे हे त्यांना माहिती आहे,” असे परराष्ट्र व्यवहारमंत्री एस. जयशंकर यांनी दिल्लीतील एका कार्यक्रमाच्या वेळी सांगितले.
“पाकव्याप्त काश्मीरमधील बेकायदेशीरपणे व्यापलेला भारतीय प्रदेश रिकामा करणे ही काश्मीरवर चर्चा करण्याची एकमेव गोष्ट आहे. त्या चर्चेसाठी आम्ही तयार आहोत,”असेही ते म्हणाले.
भारताची ठाम भूमिका अधोरेखित करताना जयशंकर म्हणाले, “पाकिस्तानशी आमचे संबंध आणि व्यवहार काटेकोरपणे द्विपक्षीय असतील. अनेक वर्षांपासून यावर राष्ट्रीय सहमती आहे आणि त्यात कोणताही बदल झालेला नाही.
“भारताने नियंत्रण रेषेवरील दहशतवादी तळांवर 10 मे रोजी केलेल्या अचूक हल्ल्यांसह अलीकडील हल्ल्यांना प्रत्युत्तर म्हणून लष्करी कारवाई देखील केली आहे. दहशतवाद्यांच्या पायाभूत सुविधा नष्ट करून आम्ही जे करायचे होते ते साध्य केले,” असे जयशंकर म्हणाले.
त्यांनी पुढे खुलासा केला की पाकिस्तानला आधीच इशारा देण्यात आला होता की हल्ल्यांनी लष्करी मालमत्तांना नव्हे तर दहशतवादी तळांना लक्ष्य केले. “त्यांनी तो चांगला सल्ला न घेणे निवडले. एकदा त्यांना वाईट रीतीने फटका बसला आहे. उपग्रह छायाचित्रांनी हे स्पष्ट केले की आम्ही त्यांचे किती जास्त नुकसान केले आणि त्यांनी किती कमी केले. संघर्षविराम कोणी मागितला हे स्पष्ट आहे.”
1960 चा सिंधू जल करार स्थगित करण्यात आला आहे आणि पाकिस्तानकडून सीमेपलीकडील दहशतवाद विश्वासार्हतेने आणि अपरिवर्तनीयपणे थांबवला जाईपर्यंत तो कायम राहील, असा पुनरुच्चार त्यांनी केला.
IWT चे निलंबन, दहशतवादाविरूद्ध पाकिस्तानने ठोस कारवाई करण्यासाठी, सामायिक जलस्रोतांसारख्या दीर्घकालीन सहकारी चौकटीवर देखील भारताची भूमिका कठोर होण्याचे संकेत देते.
पाकिस्तानच्या जलसंपदा सचिवांनी भारताच्या जलसंपदा सचिवांना पत्र लिहून करार स्थगित करण्याच्या निर्णयाचा पुनर्विचार करण्याची मागणी केली आहे. हा करार सहा दशकांहून अधिक काळ टिकला आणि भारताविरुद्ध पाकिस्तान पुरस्कृत दहशतवादाच्या सर्वात वाईट टप्प्यातही तो कायम राहिला होता.
मात्र शेवटी पंतप्रधान मोदींनी घोषित केले की, “पाणी आणि रक्त एकत्र वाहू शकत नाही, दहशतवाद आणि चर्चा एकाच वेळी होऊ शकत नाहीत. दहशतवाद आणि व्यापार एकाच वेळी होऊ शकत नाही.”
हुमा सिद्दिकी
