भारताच्या स्वदेशी संरक्षण उत्पादन क्षमता वाढवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल टाकत, रिलायन्स डिफेन्सने (Reliance Defence) जर्मनीच्या डीहल डिफेन्स (Diehl Defence) या, गाईडेड दारुगोळा आणि क्षेपणास्त्र प्रणालीमधील जागतिक अग्रणी कंपनीसोबत, एक ऐतिहासिक धोरणात्मक सहकार्य करार केला आहे.
ही भागीदारी, व्हल्कॅनो 155 मिमी प्रिसिजन गाईडेड म्युनिशन (PGM) च्या उत्पादनावर लक्ष केंद्रित करेल. ही प्रणाली एक अत्याधुनिक तोफखाना प्रणाली आहे, जी अतुलनीय अचूकता आणि संहारकता प्रदान करण्यासाठी प्रगत GPS आणि लेझर मार्गदर्शन तंत्रज्ञानाचा वापर करते. भारतीय सशस्त्र दलांच्या विकसित गरजा पूर्ण करण्यासाठी डिझाइन केलेली, ही प्रणाली भारताच्या अचूक हल्ल्याच्या क्षमतेमध्ये एक मोठी झेप दर्शवते.
“हा धोरणात्मक करार केवळ भारताच्या संरक्षण उत्पादन प्रवासाला गती देत नाही, तर रिलायन्स डिफेन्सला जागतिक उच्च-अचूक दारुगोळा पुरवठा साखळीमध्ये एक महत्त्वाचा खेळाडू म्हणून स्थापित करतो,” असे रिलायन्स समूहाचे अध्यक्ष अनिल डी. अंबानी म्हणाले. “हे तंत्रज्ञानाच्या सार्वभौमत्वासाठी, शाश्वत औद्योगिक वाढीसाठी आणि भारताला जागतिक संरक्षण क्षेत्रात अग्रगण्य शक्ती म्हणून स्थान देण्याच्या आमच्या वचनबद्धतेवर जोर देते.”
सुमारे ₹10,000 कोटींच्या अंदाजित महसूल क्षमतेसह हा करार, रिलायन्स डिफेन्सचा उच्च-श्रेणी दारुगोळा विभागात आतापर्यंतचा सर्वात महत्त्वाचा प्रवेश आहे. कंपनी महाराष्ट्रातील रत्नागिरी येथील धीरूभाई अंबानी डिफेन्स सिटीमध्ये पूर्णपणे मालकीची ग्रीनफिल्ड उत्पादन सुविधा उभारणार आहे. ही सुविधा देशांतर्गत लष्करी गरजा पूर्ण करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावेल आणि 2029 पर्यंत भारताचे ₹50,000 कोटींचे महत्त्वाकांक्षी संरक्षण निर्यात लक्ष्य साध्य करण्यासाठी योगदान देईल.
भारत-जर्मन संरक्षण सहकार्याचे धोरणात्मक महत्त्व अधोरेखित करताना, डीहल डिफेन्सचे सीईओ हेल्मुट राऊच यांनी नमूद केले, “भारतीय सशस्त्र दलांसाठी टर्मिनली गाईडेड म्युनेशन्सच्या क्षेत्रात रिलायन्ससोबतची आपली भागीदारी अधिक दृढ करण्यास डीहल डिफेन्सला आनंद होत आहे. हा करार आमच्या नवोपक्रम आणि सुरक्षेच्या सामायिक वचनबद्धतेमधील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.”
फ्रान्सच्या डसॉल्ट एव्हिएशन आणि थेल्स ग्रुप तसेच जर्मनीच्या राईनमेटाल यांच्यासोबतच्या सहकार्यानंतर, रिलायन्स समूपाची ही चौथी मोठी जागतिक संरक्षण भागीदारी आहे. डीहल डिफेन्ससोबतची युती प्रगत शस्त्र प्रणालींमध्ये एक अग्रगण्य भारतीय खाजगी-क्षेत्र भागीदार म्हणून रिलायन्सची स्थिती आणखी मजबूत करते.
सरकारच्या ‘मेक इन इंडिया’ आणि ‘आत्मनिर्भर भारत’ या प्रमुख उपक्रमांशी सुसंगत, नवीन सुविधा 50% पेक्षा जास्त स्वदेशी मूल्यवर्धन प्राप्त करेल, ज्यामुळे गंभीर संरक्षण तंत्रज्ञानामध्ये भारताच्या आत्मनिर्भरतेच्या प्रयत्नांना बळकटी मिळेल.
डीहल डिफेन्स, €२ अब्ज (₹20,000 कोटी) पेक्षा जास्त वार्षिक उलाढाल असलेली कंपनी, अचूक-गाईडेड दारुगोळा आणि हवाई संरक्षण प्रणालींमध्ये दशकांचा अनुभव घेऊन येते. रिलायन्स डिफेन्ससोबतची तिची भागीदारी संरक्षण उत्पादन आणि निर्यातीसाठी जागतिक केंद्र म्हणून भारताच्या उदयामध्ये परिवर्तनकारी शक्ती बनण्यास सज्ज आहे.
भारत आपल्या सैन्याचे आधुनिकीकरण करत असताना आणि धोरणात्मक अवलंबित्व कमी करत असताना, हे भारत-जर्मन सहकार्य द्विपक्षीय संरक्षण संबंधांमध्ये एक नवीन अध्याय सुरू करते, जे राष्ट्रीय सुरक्षा राखण्यात खाजगी उद्योगाची वाढती भूमिका दर्शवते.
टीम भारतशक्ती